Nâng cao ý thức xử lý rác thải trong nông thôn mới

Tại xã Yên Sơn, một trong những địa phương đi đầu trong phong trào xử lý rác thải nông nghiệp, các giải pháp không chỉ dừng lại ở thu gom rác sinh hoạt mà còn được mở rộng và đổi mới theo hướng thân thiện với môi trường. Thay vì xem rác thải nông nghiệp là phụ phẩm bỏ đi, người dân được khuyến khích biến chúng thành những chế phẩm hữu cơ có giá trị. Điều này góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp đồng thời cải thiện cảnh quan nông thôn, tạo nền tảng phát triển bền vững. Do đó, trong lộ trình chuyển đổi sản xuất nông nghiệp xanh, bền vững, xã Yên Sơn chú trọng xây dựng mô hình xử lý rác thải tại cộng đồng, biến việc phân loại và tái chế rác thành thói quen hàng ngày ở từng thôn, bản. Nhiều hộ gia đình đã áp dụng mô hình ủ phân hữu cơ từ lá cây, rơm rạ, vỏ quả, đồng thời sử dụng các chế phẩm sinh học nhằm tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian ủ. Kết quả là lượng rác thải cần xử lý giảm đáng kể, nguồn phân bón sạch được tạo ra, góp phần giảm bớt việc sử dụng phân hóa học đang ảnh hưởng tiêu cực đến đất đai và nguồn nước.

Còn tại xã Nhữ Khê, khẩu hiệu “mỗi người dân là một chiến sĩ bảo vệ môi trường” đã trở thành sự thật sống động khi cả cộng đồng tích cực tham gia thu gom và xử lý rác sinh hoạt. Bà Lê Thị Linh, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Nhữ Khê cho biết, ý thức người dân thay đổi rõ rệt, từ việc giữ gìn vệ sinh trước cửa nhà đến việc thành lập nhóm tự quản, xây dựng điểm tập kết rác thải và trồng hoa ven đường. Chúng tôi đẩy mạnh tuyên truyền qua họp thôn, qua zalo để vận động bà con thực hiện tốt Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh” tại địa phương.

Theo thống kê, nhiều địa phương đang sử dụng phân bón vô cơ ở mức rất cao. Việc bón phân không đúng kỹ thuật không những lãng phí mà còn gây ô nhiễm đất đai, nguồn nước và làm suy giảm chất lượng nông sản cũng như làm tăng phát thải khí nhà kính. Đây là vấn đề cấp thiết cần giải quyết để đảm bảo phát triển kinh tế nông nghiệp lâu dài. Trước thực trạng đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phê duyệt Đề án phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ đến năm 2030 với tầm nhìn đến 2050. Mục tiêu phấn đấu của đề án là Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ sử dụng phân bón hữu cơ cao trong khu vực, trong đó 50% diện tích trồng trọt sử dụng phân bón hữu cơ, góp phần xây dựng nền nông nghiệp tuần hoàn và xanh. Theo Đề án, tầm nhìn đến 2050, phấn đấu Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ sử dụng phân bón hữu cơ cao trong khu vực, diện tích trồng trọt sử dụng phân bón hữu cơ chiếm 50%; 80% số tỉnh, thành phố xây dựng được mô hình sử dụng phân bón hữu cơ gắn với chuỗi giá trị đối với các sản phẩm chủ lực, đặc sản có lợi thế của địa phương; 100% nguồn nguyên liệu sẵn có từ trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, rác thải sinh hoạt… được sử dụng làm phân bón hữu cơ trong cả quy mô nông hộ và sản xuất công nghiệp.

Kết quả bước đầu tại địa phương đã chứng minh tính khả thi và hiệu quả của mô hình xử lý rác thải nông nghiệp. Việc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón hữu cơ không chỉ giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tiết kiệm chi phí, cải thiện điều kiện sản xuất và nâng cao đời sống người dân. Bên cạnh đó, nó còn giúp định hình lối đi cho các mô hình sản xuất sạch, phát triển sản phẩm an toàn, đáp ứng yêu cầu thị trường và tăng cường ghép nối chuỗi giá trị bền vững.

Những mô hình xử lý rác thải sinh hoạt và nông nghiệp đã tạo dựng môi trường sống trong lành và nâng cao chất lượng sống của người dân. Đây cũng chính là nền tảng để địa phương tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí xây dựng Nông thôn mới, hướng tới một tương lai phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên.