Năng suất lao động thấp trở thành gánh nặng cho sản xuất, kinh doanh

Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến tới dự phiên thảo luận.

Phát biểu tại tổ, ĐB Hoàng Minh Hiếu (Đoàn Nghệ An) cho rằng, cần tiếp tục có những cải tiến, đổi mới đối với công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế. Theo đó, trước hết cần nghiên cứu để sửa đổi các thức tiến hành xây dựng pháp luật để phản ứng nhanh hơn nữa đối với các yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn; chuyển đổi việc xem xét, sửa đổi luật theo định kỳ thành xem xét, sửa đổi luật theo yêu cầu của cuộc sống.

“Cách làm truyền thống hiện nay để sửa đổi, bổ sung các văn bản luật là tiến hành sơ kết việc thi hành luật theo định kỳ 5 năm, tổng kết theo định kỳ 10 năm rồi tiến hành sửa đổi tổng thể một đạo luật. Cách làm như vậy có ưu điểm là việc sửa đổi, bổ sung luật mang tính toàn diện hơn, trên cơ sở tiến hành đánh giá tổng thể về việc triển khai thực hiện luật. Tuy nhiên, hạn chế của cách làm này là làm chậm trễ việc sửa đổi, bổ sung những vấn đề bất cập đã được thực tiễn chỉ rõ”, ông Hiếu nhìn nhận.

Ông Hiếu ví dụ rằng, điển hình nhất có liên quan đến hoạt động xây dựng pháp luật tại kỳ họp này là những bất cập liên quan đến Luật Khoáng sản. Theo đó, từ nhiều năm trở lại đây, qua các cuộc tiếp xúc cử tri đã cho thấy những bất cập liên quan đến việc xử lý vật liệu thông thường được quy định tại Điều 64 của Luật Khoáng sản; tuy nhiên ý kiến trả lời cử tri của các cơ quan có liên quan luôn là chờ để sửa đổi tổng thể Luật Khoáng sản. Điều này đã tạo ra những điểm nghẽn, những bức xúc trong việc triển khai thực hiện luật ở các địa phương.

Tương tự, theo ông Hiếu là những vấn đề bất cập liên quan đến mức giảm trừ gia cảnh trong việc thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân nhưng chưa được sửa đổi, bổ sung do Luật Thuế thu nhập cá nhân chưa được nghiên cứu, sửa đổi bổ sung tổng thể. Tham khảo kinh nghiệm của nhiều nước cho thấy tinh thần chung trong hoạt động lập pháp ở nghị viện các nước là tập trung sửa đổi, bổ sung những vấn đề tồn tại, bất cập. Một đạo luật chỉ sửa đổi tổng thể khi có sự thay đổi về chủ thuyết chính sách trong lĩnh vực đó; còn trong các trường hợp khác thì ưu tiên sửa đổi, bổ sung trực tiếp, kịp thời những điều khoản có bất cập. Chính vì vậy, có những đạo luật của các nước được sửa đổi một cách thường xuyên, thậm chí là hàng năm, nhưng vẫn bảo đảm được tính ổn định trong việc triển khai thi hành, khắc phục được những bất cập để phát huy hiệu quả của khuồn khổ chính sách đã được xác định.

Ông Hiếu cũng đề nghị, cần quan tâm trong hoạt động cải cách thể chế liên quan đến việc đơn giản hoá thủ tục hành chính. Đây là một trong những nút thắt tạo ra những rào cản cho việc phát triển kinh tế, xã hội. Những phân tích gần đây cũng đã cho thấy việc thủ tục hành chính kéo dài cũng là một trong những nguyên nhân kìm hãm mức tăng năng suất lao động.

Theo Báo cáo của Chính phủ thì chỉ tiêu về tăng năng suất lao động là một trong những mục tiêu không đạt được trong nhiều năm. Một thủ tục hành chính kéo dài, chi phí tuân thủ cao sẽ là gánh nặng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

“Chẳng hạn, đầu năm nay khi tổng kết về hoạt động xuất bản, một giám đốc nhà xuất bản đã cho biết, để cho ra đời một quyển sách thì bộ hồ sơ cần phải có gần 100 chữ ký, tức là thời gian vật chất để cho ra đời sản phẩm kéo dài, làm hạ thấp năng suất lao động”, ông Hiếu nói và đề nghị Chính phủ xem việc đơn giản hoá thủ tục hành chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2024 và các năm tiếp theo. Qua đó cần tiếp tục có các giải pháp mạnh mẽ để cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm những thủ tục không cần thiết, nghiên cứu áp dụng các giải pháp công nghệ để có thể đẩy nhanh được thời gian tiến hành công việc, qua đó góp phần nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội.

Cùng chung quan điểm ĐB Hồ Thị Kim Ngân (Đoàn Bắc Kạn) cho rằng, có nhiều Luật được ban hành từ năm 2016, 2017 nhưng bây giờ chưa có quy định chi tiết. Công tác xây dựng Luật liên quan đến cam kết của Chính phủ. Khi trình Luật thì hồ sơ phải có các dự thảo Nghị định thực hiện liên quan. Nhưng vậy mà vẫn nợ 7-8 năm. Với việc chậm ban hành văn bản hướng dẫn quy định chi tiết thực hiện khiến rất khó trong triển khai, bên cạnh đó còn khiến nguồn lực triển khai cơ chế chính sách đó cũng bị chậm theo.

“Câu chuyện tiết kiệm thực hành chống lãng phí ở đây có liên quan đến quá trình xây dựng văn bản, hoàn thiện thể chế. Các nội dung Quốc hội yêu cầu thì Chính phủ phải thực hiện theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo đó, các văn bản chi tiết cũng phải có hiệu lực khi Luật có hiệu lực. Đây là mong muốn của cán bộ, và cử tri”, bà Ngân nói.