Lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu các cuộc họp bàn tổ chức tại Moscow trong hôm 10/3, trong đó tập trung vào vấn đề cuộc khủng hoảng kéo dài 16 tháng trong mối quan hệ song phương, các dự án cơ sở hạ tầng và cả cuộc chiến chống khủng bố đang diễn ra trên lãnh thổ Syria.
Tổng thống Nga Vladimir và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. (Nguồn: Sputnik).
Tổng thống Nga Vladimir Putin tiếp tục đóng vai trò chủ nhà đón tiếp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trong phiên họp ủy ban hợp tác cấp cao giữa hai bên. Phiên họp ban đầu được lên kế hoạch tổ chức trong năm 2015, nhưng do sự kiện Thổ bắn hạ máy bay ném bom chiến lược của Nga gần biên giới Syria hồi tháng 1/2015, khiến cuộc họp này bị hủy và đẩy quan hệ song phương vào tình trạng đóng băng.
Cuộc họp cấp cao nhất tổ chức trong hôm 10-3 là sự kiện tiếp nối sau cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim và người đồng cấp Nga Dmitry Medvedev, người trong hôm 9-3 đã ra quyết định gỡ bỏ các lệnh cấm vận thương mại được áp đặt sau cuộc khủng hoảng quan hệ giữa hai bên.
Phái đoàn của Tổng thống Erdogan tham dự cuộc họp tại Moscow bao gồm một số vị Bộ trưởng cùng các quan chức cấp cao quân đội, những người sẽ tham gia thảo luận với các quan chức chính phủ Nga về nhiều cam kết.
Hai nhà lãnh đạo Nga, Thổ cũng sẽ cùng thảo luận về các diễn biến ở Syria, nơi mà binh stx Thổ Nhĩ Kỳ đang có chiến dịch truy kích tổ chức phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và phiến quân người Kurd. Nga, hiện ủng hộ chính phủ Syria trong cuộc chiến chống những kẻ phiến quân, từng hứa hẹn sẽ trao quyền tự trị lớn hơn cho người Kurd ở Syria sau khi nội chiến kết thúc.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ coi các chiến binh người Kurd đang tham chiến ở Syria là kẻ thù do có mối liên hệ với phong trào nổi dậy người Kurd trong nước họ.
Mỹ, một bên đóng vai trò lớn khác trong cuộc nội chiến ở Syria, mới đây đã tăng cường hiện diện quân sự trên mặt đất trong khu vực bằng cách triển khai hàng trăm thủy quân lục chiến để hỗ trợ cuộc chiến chống IS. Việc triển khai này được cho là một phần của chiến dịch giải phóng Raqqa - nơi được coi là thành trì của IS ở Syria.
Trong hôm 10/3, phía Mỹ còn cho hay đã triển khai 2.500 binh sỹ tới Kuwait, với tuyên bố rằng sẽ tham gia vào các chiến dịch chống IS ở cả Syria và Iraq. Lực lượng triển khai này sẽ bao gồm nhiều đơn vị từ Sư đoàn không vận số 82 tại Fort Bragg và Lữ đoàn chiến đấu số 2. Trước đó thì 1.700 binh sỹ từ Lữ đoàn này cũng đã được triển khai tới khu vực, trải dài từ Iraq tới Kuwait.
Hãng Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho hay Lầu Năm Góc đang muốn có một lực lượng triển khai nhanh đóng quân tại Kuwait nhằm thay đổi chiến lược của Mỹ trong cuộc chiến đánh bại phiến quân IS.
Tại thời điểm này, có khoảng 6.000 binh sỹ Mỹ đang hoạt động trên cả lãnh thổ Iraq lẫn Syria, theo hãng tin Army Times. Trong cuộc triển khai gần đây nhất, khoảng 400 thủy quân lục chiến và một đơn vị bộ binh Stryker đã thiết lập một căn cứ hỗ trợ ngay bên ngoài thành phố Raqqa của Syria.
Do có quá nhiều phe phái có liên quan tới cuộc xung đột ở Syria, câu hỏi lớn được đặt ra hiện tại là liệu các bên liên quan có thể nhất trí về một mối hợp tác quân sự nào đó cùng có lợi cho việc tiêu diệt phiến quân IS hay không.
Washington mới đây đã lên tiếng bác bỏ khả năng hợp tác quân sự với Moscow và từ chối mời Nga tới tham dự một cuộc họp liên minh chống IS mà họ dẫn đầu, dự kiến sẽ được tổ chức trong 2 tuần tới tại Mỹ. Tuy nhiên, việc các tướng lĩnh quân đội cấp cao của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga tổ chức cuộc họp trong tuần này lại mở ra một viễn cảnh hợp tác đầy triển vọng.
Ngoài vấn đề chống chủ nghĩa khủng bố ở Syria, Tổng thống Putin và Erdogan cũng dự kiến sẽ thảo luận về việc nối lại các dự án hợp tác phát triển cơ sở hạ tầng quan trọng giữa hai bên, như dự án đường ống dẫn dầu “Dòng chảy Phương Nam” - vận chuyển khí đốt từ Nga tới các nước ở khu vực Đông Âu - vốn đã bị hủy sau khi Moscow chịu sức ép có động cơ chính trị từ phía Brussels.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang mong đợi một dự án mà trong đó phía Nga sẽ xây dựng một nhà máy điện hạt nhân ở Akkuyu, tỉnh Mersin của họ. Ankara và Moscow cũng sẽ thảo luận về việc thúc đẩy ngành du lịch của Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách khuyến khích các công ty du lịch Nga mở lịch trình tới đó, trao đổi tiền tệ và nhiều chương trình đầu tư khác.
Tổng thống Erdogan cũng dự kiến sẽ cập nhật thông tin với phía Nga liên quan tới quá trình điều tra vụ ám sát Đại sứ Nga tại Ankara, Điện Kremlin cho hay. Được biết, Đại sứ Andrey Karlov bị ám sát hồi tháng 12 năm ngoái bởi một sỹ quan cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ trong một lần xuất hiện trước công chúng.