Ngân hàng phải là “bạn đồng hành” của doanh nghiệp

Vốn tín dụng là “mạch máu” của nền kinh tế

Khẳng định vai trò quan trọng của Nghị quyết 68, các đại biểu cho rằng đây là bước đột phá trong tư duy và hoạch định chính sách, nhấn mạnh vị trí trung tâm của kinh tế tư nhân trong phát triển kinh tế đất nước. Việc phát triển kinh tế tư nhân phải đi đôi với hoàn thiện thể chế, tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng và thuận lợi.

Chia sẻ tại tọa đàm, TS Nguyễn Sĩ Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nhận định, vốn tín dụng là “mạch máu” của nền kinh tế và các ngân hàng thương mại giữ vai trò chủ đạo trong việc cung ứng, điều hòa dòng vốn này. Để thực hiện thành công Nghị quyết 68, cần đẩy mạnh đa dạng hóa nguồn vốn, hoàn thiện cơ chế tín dụng và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận vốn vay.

Từ góc độ điều hành, ông Nguyễn Phi Lân - Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, tính đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng, tăng 7,14% so với cuối năm 2024 và 18,71% so với cùng kỳ năm trước. Toàn hệ thống có 100 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ với khu vực kinh tế tư nhân, trong đó khoảng 209.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) có dư nợ tại các ngân hàng thương mại. “Con số này cho thấy tín dụng đã lan tỏa đến mọi phân khúc doanh nghiệp, phản ánh nỗ lực lớn của ngành ngân hàng trong hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân” - ông Lân nhấn mạnh.

Khó tiếp cận vốn luôn là điểm nghẽn lớn nhất của doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là khối DNNVV. Dù chiếm đến 97-98% tổng số doanh nghiệp, phần lớn DNNVV vẫn chật vật với yêu cầu về tài sản đảm bảo, hồ sơ tín dụng và quy trình phê duyệt phức tạp.

TS Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký VCCI cho rằng: “Tín dụng giống như xăng với xe chạy xăng. Không đủ vốn, doanh nghiệp không thể đi xa. Nếu giá vốn cao, doanh nghiệp không thể vận hành hiệu quả”. Do đó, việc cung ứng tín dụng không chỉ dừng ở mức độ, mà phải thay đổi cả phương pháp chuyển từ “định giá tài sản” sang “thẩm định dòng tiền”, đánh giá năng lực vận hành thực tế của doanh nghiệp thay vì chỉ dựa vào thế chấp.

Để đáp ứng yêu cầu từ Nghị quyết 68, các ngân hàng thương mại cần thiết lập một mô hình tín dụng hiện đại, lấy dữ liệu làm gốc, lấy công nghệ làm công cụ và lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Hệ thống đánh giá tín dụng theo chuỗi giá trị, tích hợp dữ liệu từ cơ quan thuế, kho bạc, công an kinh tế... sẽ giúp ngân hàng nhận định chính xác về sức khỏe tài chính và năng lực tuân thủ của từng doanh nghiệp.

Theo các chuyên gia, mô hình tín dụng mới cần linh hoạt hơn, giảm phụ thuộc vào tài sản hữu hình, khuyến khích các hình thức cho vay theo dòng tiền, tín chấp dựa trên lịch sử tín dụng, doanh thu thực tế và năng lực quản trị.

Minh bạch là nền tảng của niềm tin

Dòng vốn chỉ có thể chảy đến đúng địa chỉ khi giữa ngân hàng và doanh nghiệp tồn tại mối quan hệ tin cậy. Trong đó, minh bạch tài chính và quản trị rủi ro tốt từ phía doanh nghiệp là điều kiện tiên quyết. Việc doanh nghiệp sử dụng phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử và kê khai đúng - đủ thuế không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn tạo thuận lợi khi tiếp cận vốn.

Nghị quyết 68 cũng đã tháo gỡ nhiều điểm nghẽn pháp lý, tạo điều kiện để ngân hàng chủ động triển khai các sản phẩm tín dụng số, hỗ trợ giải ngân online, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Để thực hiện thành công Nghị quyết 68, hệ thống ngân hàng không chỉ cung cấp vốn, mà còn cần trở thành “người bạn đồng hành” thực sự của doanh nghiệp tư nhân. Theo bà Nguyễn Bảo Thanh Vân - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank), điều này đòi hỏi ngành ngân hàng cần: Chủ động điều hành tín dụng theo hướng tập trung vào ngành sản xuất, chế biến, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo; Tiếp tục cải cách thủ tục để rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ; Tăng cường đào tạo RM (Chuyên viên quản lý quan hệ) để hiểu đặc thù từng nhóm khách hàng; Tích hợp công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và mô hình phân tích chuỗi giá trị; Phối hợp liên ngành với thuế, Kho bạc, cơ quan pháp lý để khai thác dữ liệu khách hàng một cách toàn diện.

Theo nhận định của các chuyên gia, phát triển kinh tế tư nhân đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa ba trụ cột: thể chế - doanh nghiệp - ngân hàng. Một mặt, thể chế cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để bảo vệ dòng vốn lành mạnh, kiểm soát rủi ro và thúc đẩy đổi mới. Mặt khác, doanh nghiệp cũng cần nâng cao năng lực nội tại, quản trị tài chính và minh bạch vận hành. Trong vai trò trung gian tài chính, các ngân hàng thương mại - với năng lực và sự chủ động của mình - chính là “chiếc cầu nối” biến chủ trương của Đảng và Nhà nước thành động lực vi mô cụ thể.