Ngành điều xuất khẩu vẫn chưa hết khó

Thanh Xuân• 13/01/2023 07:28

Lượng đơn hàng giảm, lạm phát và suy thoái kinh tế, chính sách thắt chặt tín dụng của Ngân hàng Nhà nước, biến động tỷ giá USD/VND, tiêu dùng giảm sút... là những yếu tố khiến ngành điều xuất khẩu tiếp tục gặp khó trong năm 2023.

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), lượng điều nhân xuất khẩu và điều thô nhập khẩu trong năm 2022 đều giảm đáng kể so với cùng kỳ 2021. Về xuất khẩu cả năm 2022, dự kiến Việt Nam chỉ xuất khẩu nhân điều đạt giá trị 3,07 tỷ USD, chưa đạt được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 3,2 tỷ USD (dù đã giảm khoảng 600 triệu USD so với mục tiêu ban đầu là 3,8 tỷ USD). Như vậy, năm 2022 đã chấm dứt giai đoạn tăng trưởng về xuất khẩu kéo dài 10 năm của ngành điều, từ năm 2011 - 2021.

3,07 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu là con số không được như kỳ vọng (trước đó ngành điều đặt mục tiêu xuất khẩu đạt 3,2 tỷ USD) cho thấy, những khó khăn của kinh tế thế giới đã tác động mạnh đến tiêu thụ loại nông sản này của chúng ta. Giới chuyên gia đưa ra dự báo, sang năm 2023 ngành điều cũng vẫn chưa hết khó.

Nguyên nhân được chỉ ra, trong năm 2022, các nhà nhập khẩu và chế biến có xu hướng chậm mua hàng nguyên liệu do giá điều thô vẫn ở mức rất cao so với giá nhân bán ra, giá thành chế biến xuất khẩu cao trong khi giá bán nhân xuất khẩu thấp. Các nhà máy chế biến xuất khẩu khó cân đối để đảm bảo hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tác động của khủng hoảng năng lượng và lương thực lên lạm phát và sức khỏe của nền kinh tế các nước, cũng như tới mức chi tiêu của người dân nói chung dẫn đến sự chi tiêu cho thực phẩm không thiết yếu như hạt điều đã bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, một thị trường lớn khác của hạt điều Việt Nam là Trung Quốc đã duy trì chính sách ‘Zero Covid’ đến cuối năm 2022, qua đó đã ảnh hưởng bất lợi nhất định đến xuất khẩu nhân điều cũng như nông sản khác của Việt Nam sang thị trường này.

Chủ tịch Vinacas Phạm Văn Công nhận định, trong năm 2023, hoạt động sản xuất cũng như chuỗi cung ứng điều toàn cầu và ở Việt Nam sẽ vẫn đối diện với nhiều khó khăn và thách thức. Bên cạnh đó, lạm phát và suy thoái kinh tế, chính sách thắt chặt tín dụng của Ngân hàng Nhà nước, biến động tỷ giá USD/VND, tiêu dùng giảm sút, chi phí chế biến ngày càng tăng, sản xuất đình trệ… là những yếu tố tác động đến ngành hàng này.

Dự báo trước những rào cản đó, Vinacas chỉ đặt mục tiêu xuất khẩu điều cho năm 2023 ở con số 3,1 tỷ USD.

Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn, Vinacas khuyến nghị các doanh nghiệp linh động tìm những thị trường nhỏ như các quốc gia châu Á, thay thế các thị trường biến động lớn như thị trường Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc. Bên cạnh đó, khai thác thị trường nội địa cũng là một giải pháp vượt qua khó khăn của các doanh nghiệp chế biến điều.