Việc giải ngân cũng như tiến độ thực hiện các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) ở Nghệ An chưa đạt mục tiêu đề ra. Trước những khó khăn, vướng mắc do cơ chế, chính sách, quy định…, tỉnh Nghệ An đang đang tìm giải pháp tháo gỡ, sớm thực hiện chính sách đến với đối tượng thụ hưởng.
Theo đó, trong năm 2022 và 2023, tổng số vốn thực hiện Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã được giao theo kế hoạch là 2.269,9 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua rà soát, nắm bắt từ cơ sở, việc triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 ở Nghệ An đang gặp một số khó khăn trong quá trình giải ngân. Cụ thể, đối với nguồn vốn đầu tư phát triển, do chưa có định mức giao đất ở, định mức bình quân đất sản xuất để thực hiện Dự án 1 về giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt nên chưa thể thực hiện để giải ngân. Mặt khác, một số công trình có kế hoạch vốn lớn, dự án phê duyệt chậm dẫn đến giao vốn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân chung. Đến nay, còn hơn 177 tỷ đồng chưa giao, chiếm 15,8% kế hoạch.
Đối với nguồn vốn sự nghiệp, chưa có quy định về nội dung hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị sản xuất cộng đồng để thực hiện tiểu dự án 2, Dự án 3. Bên cạnh đó, đối tượng thụ hưởng của một số dự án chưa phù hợp với tình hình thực tế. Ngay như Tiểu dự án 1, thuộc Dự án 3 về phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân, thì quy định thấp hơn nhiều so với số liệu khảo sát xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi. Do vậy, không có đối tượng chi trả theo quy định (khảo sát toàn bộ vùng DTTS, kể cả diện tích vườn quốc gia, khu bảo tồn, rừng đặc dụng… nhưng đối tượng quy định theo Chương trình MTQG 1719, thì chỉ có người dân thuộc 76 xã đặc biệt khó khăn được thụ hưởng). Ngoài ra, tiểu dự án 3 của Dự án 5 về phát triển giáo dục nghề nghiệp cho người lao động vùng DTTS và miền núi, đối tượng thụ hưởng cũng chưa phù hợp. Bởi theo báo cáo của các huyện, thì lực lượng trong độ tuổi lao động đa số đi làm cho các khu công nghiệp trong nước hoặc xuất khẩu lao động.
Trước tình hình còn nhiều khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến việc thực hiện cũng như giải ngân vốn thuộc Chương trình MTQG 1719, là cơ quan chủ trì, Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An đã phối hợp chặt chẽ, quyết liệt, trách nhiệm, cùng với các sở, ngành liên quan để tìm hướng tháo gỡ. Với những vướng mắc do chưa có quy định về định mức giao đất ở, định mức bình quân đất sản xuất để thực hiện, như Dự án 1 về giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; ngày 7/8/2023, Ban Dân tộc tỉnh đã có tờ trình số 610, gửi Chủ tịch UBND tỉnh về việc ban hành quyết định quy định định mức đất ở, định mức bình quân đất sản xuất.
Theo Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý, tỉnh sẽ chỉ đạo các cấp, các ngành, địa phương khắc phục khó khăn, vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện thuộc thẩm quyền của tỉnh, với phương châm “nỗ lực lớn hơn, quyết tâm cao hơn, hành động quyết liệt hơn"; sâu sát, hướng mạnh về cơ sở, để hướng dẫn, giúp đỡ cơ sở triển khai các Chương trình MTQG; phấn đấu đảm bảo và đẩy nhanh tiến độ triển khai Chương trình để người dân sớm được thụ hưởng chính sách và địa phương hoàn thành hiệu quả các nhiệm vụ, mục tiêu...