Ngôi chùa lưu giữ ‘báu vật’ của đồng bào Khmer Nam bộ

Chùa Pitu Khôsa Răngsây hay còn gọi là chùa Viễn Quang (được xây dựng năm 1948), nằm khuất trong con hẻm trên đường Mạc Đĩnh Chi, phường An Cư, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Ngoài là nơi sinh hoạt tín ngưỡng tôn giáo, chùa Pitu Khôsa Răngsây còn là địa điểm thu hút nhiều du khách gần xa khi đến với Cần Thơ.

Hiện chùa vẫn lưu giữ nhiều nét văn hóa Khmer như đàn ngũ âm, các điệu múa Chhay-dăm, múa dân gian. Bên cạnh đó, nhà chùa còn đang lưu giữ rất nhiều hiện vật có giá trị văn hóa của dân tộc Khmer. Điển hình là lưu truyền khoảng 10 bộ sách lá buông (loại thư tịch cổ quý hiếm của người dân tộc Khmer gọi là Satra) được xem là “báu vật” của đồng bào Khmer Nam bộ trên 100 tuổi; bộ Tam tạng kinh 110 quyển, các đầu sách pháp luật, khoa học kỹ thuật.

Nếu bạn ghé thăm Cần Thơ thì nên tới thăm chùa để được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo như chính điện, sa la, nhà tăng…

Chính điện chùa Pitu Khôsa Răngsây quay về hướng đông có 1 trệt 3 lầu và một chóp tháp. Mái của chính điện được thiết kế gồm 3 cấp, mỗi cấp chia thành 3 nếp hình thành hệ thống cấu trúc mái. Những cấp mái với đường cong góc mái, hình tượng chạm khắc trên hai đầu hồi, trên tháp nóc… Tất cả được thực hiện công phu, tinh xảo, kết hợp với những màu nguyên gốc và những pha chế chuẩn mực để thể hiện bút pháp tài hoa và trình độ thẩm mỹ của người Khmer Nam bộ.

Tầng 1 được sử dụng làm Sa La (Trai đường) thực hiện các nghi lễ truyền thống của Phật giáo Nam tông và đồng bào dân tộc Khmer.

Tầng 2 là Hậu điện, là nơi tổ chức các nghi lễ Phật Giáo Nam Tông Khmer: Lễ Phật Đản, Lễ Phật Định….

Tầng 3 là Chánh điện, sử dụng cho các nghi lễ của Phật giáo Nam tông như: Lễ Nhập hạ, xuất hạ, Dâng Y Kathina, xuất gia và hành lễ tăng sự…

Cả 3 tầng chùa có 12 cửa sổ bằng gỗ được các nghệ nhân Việt Nam khắc chạm bằng 12 đức phù điêu tuyệt xảo. Mỗi bức mang nội dung về một truyền thuyết dân gian như sự tích Phật giáo, tích truyện Riênkê.

Các cột trụ trong chánh điện tầng 1 và tầng 2, phần chân và phần đầu đỡ sàn đều đắp hoa văn Phanhi lửa, cột trụ tầng 3 đắp nổi hoa văn Ăngkor toàn thân. Riêng tầng ba, hai bên tường đều gắn phù điêu nữ thần Têpanon - Phanhites cộng với Phanhi Phlong. Ngoài ra còn trang trí bằng nhiều bức tranh vẽ minh họa lại cuộc đời của đức Phật từ đản sanh đến nhập niết bàn.

Điều đáng quý hơn là Chùa không chỉ là nơi tập trung sinh hoạt tín ngưỡng của bà con Khmer, nơi tổ chức các nghi lễ của Phật giáo nam tông Khmer ở TP Cần Thơ và quận Ninh Kiều mà chùa thường xuyên mở lớp học miễn phí dạy chữ Khmer, dạy đàn nhạc Ngũ âm cho con em của đồng bào Khmer. Nơi đây cũng là mái ấm giúp cho khoảng 50 tăng sinh, sinh viên dân tộc Khmer các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long trọ học đại học, cao đẳng tại TP Cần Thơ.

Thượng tọa Lý Hùng - Trụ trì Chùa Pitu Khôsa Răngsây được nhiều người biết đến bởi tấm lòng nhân ái khi ông giúp cho rất nhiều sinh viên là người dân tộc Khmer có hoàn cảnh khó khăn, hiếu học đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn TP Cần Thơ. Theo Thượng tọa, đa số các em sống trong chùa sau khi học xong đại học đều thành tài, có công ăn việc làm ổn định, có em trở thành giám đốc doanh nghiệp lớn.

“

Chùa Pitu Khôsa Răngsây là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo như chính điện, sa la, nhà tăng… Bên ngoài chùa có trang trí nhiều hoa văn như rồng Angkor cách điệu uốn lượn ở các bao lam mặt trước chánh điện, đầu rồng Ăngkor - tiên nữ Keynor - chim Thần Krud nâng đỡ các đà và mái, phù điêu thần Chằn Ha-nu-man, nữ thần Tép-pa-nom, Phanhi lửa (lửa tam muội) vô cùng đẹp mắt.