Người tiền sử sử dụng lửa trại thành rạp chiếu phim

Theo một nghiên cứu mới, những người đầu tiên sống ở Pháp hiện nay đã chạm khắc nghệ thuật trên các phiến đá và đặt chúng dưới ánh sáng nhấp nháy của ngọn lửa để tạo ra ảo giác về sự chuyển động - một dạng hoạt hình sơ khai, theo một nghiên cứu mới.

Các nhà nghiên cứu từ Đại học York và Đại học Durham ở Vương quốc Anh đã nghiên cứu 50 phiến đá được cất giữ trong Bảo tàng Anh đã được khắc bởi những người săn bắn hái lượm khoảng 15.000 năm trước.

Các tấm ván được làm bằng đá vôi và được khai quật từ một hầm trú ẩn bằng đá ở Montastruc, Pháp, vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Chúng có các loài động vật khác nhau - chủ yếu thường là ngựa, tuần lộc, hươu đỏ và bò rừng, nhưng cũng có chó sói và dê núi vùng Alps.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được các kiểu hư hại do nhiệt màu hồng xung quanh các cạnh của một số viên đá, cung cấp bằng chứng cho thấy chúng đã được đặt gần một ngọn lửa.

Để hiểu chính xác lý do tại sao, các nhà nghiên cứu đã tiến hành các thí nghiệm của riêng họ trong một khu trại tạm thời tiền sử và sử dụng phần mềm thực tế ảo. Họ đã tạo lại những viên khắc như hình dáng ban đầu - với những đường kẻ trắng rõ ràng - và đặt chúng xung quanh một đống lửa.

Họ cho biết những vết nứt do nhiệt gây ra cho thấy chúng được đặt gần các lò sưởi để có vẻ như di chuyển và nhấp nháy trong ánh đèn lửa. Nghiên cứu cho biết, sự tương tác giữa đá khắc và ánh sáng di động của ngọn lửa đã làm cho các hình thức này trở nên năng động và sống động.

"Chúng tôi cũng tiến hành thí nghiệm này vào ban đêm. Vì vậy, chúng tôi đã có đầy đủ hiệu ứng - ánh sáng nhấp nháy - đó là một trải nghiệm khá thú vị, tôi nghĩ khi nhìn thấy những hình khắc này nhảy lên sống động trước mắt chúng tôi một chút", Izzy Wisher, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại khoa khảo cổ học tại Đại học Durham và là đồng tác giả của nghiên cứu đăng trên tạp chí khoa học PLOS ONE hôm thứ Tư (20/4).

"Và sau đó quan sát rằng các kiểu sưởi ấm do hoạt động đó tạo ra phù hợp nhất với các ví dụ ở Montastruc - điều đó cũng rất thú vị".

Các mảng chạm khắc cũng có thể có mục đích thực tế - những viên đá có thể đã đánh dấu đường viền của lò sưởi. Nhưng các nhà nghiên cứu cho biết nghiên cứu của họ chỉ ra rằng chúng không chỉ có chức năng duy nhất, cộng với chức năng tương tự có thể đạt được bằng đá vôi không được khắc.

Nghiên cứu cho biết thần kinh của con người đặc biệt thích hợp với việc giải thích ánh sáng và bóng chuyển dịch là chuyển động và xác định các dạng quen thuộc trực quan trong các điều kiện ánh sáng khác nhau như vậy.

Ngọn lửa và sự sắp đặt của một loạt các mảng sẽ khiến những con vật được chạm khắc trở nên sống động như thể hoạt hình, Wisher nói.

"Đây là những xã hội thực sự tập trung vào động vật. Cả cuộc đời của họ dành để theo dõi động vật, săn bắt động vật, suy nghĩ về động vật, chế biến da động vật để làm quần áo. Vì vậy, có lẽ không quá khi nói rằng câu chuyện của họ cũng liên quan đến động vật", Wisher cho biết thêm.

"Thật thú vị khi nghĩ về nghệ thuật này như là một phần của những câu chuyện mà họ đang kể bên lò sưởi và khi họ nói về những gì họ đã trải qua cho đến ngày hôm đó, hoặc kể những câu chuyện về những con vật cụ thể mà những con vật đó đang cũng sau đó bừng lên sức sống trước ngọn lửa", nhà nghiên cứu bình luận.