Dù chưa có quy định cụ thể về loại hình “hộp ngủ” (sleep box), thế nhưng ở nhiều đô thị lớn, trong đó có TPHCM vẫn xuất hiện khá nhiều trong thời gian gần đây. Mô hình này tương tự như loại hình xây phòng trọ cho thuê, chỉ khác biệt về mặt kiểu dáng thường phổ biến với mô hình các khoang hộp xếp chồng lên nhau nhằm tiết kiệm diện tích không gian. Đồng thời, các “hộp ngủ” có diện tích giới hạn người dùng, phổ biến với số lượng khoảng 1 - 2 người thuê ở tại một “hộp ngủ”.
Mặc dù các “hộp ngủ” cho thuê dạng này vẫn đầy đủ giường, ổ điện, đèn,… cho khách có nhu cầu thuê nhưng lại thiếu cơ bản các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy. Điển hình, qua ghi nhận tại một điểm kinh doanh “hộp ngủ” thuộc hẻm 413 đường Lê Văn Sỹ (phường 12, quận 3) đã phát hiện công trình gồm 6 tầng và tại mỗi tầng có 2 phòng, với khoảng 8 - 10 “hộp ngủ” xếp chồng lên nhau. Mỗi “hộp ngủ” này chỉ dài từ 1,8 - 2m, rộng từ 0,8 - 1m, được làm bằng gỗ hoặc khung sắt, đồng thời chỉ cung cấp đủ cho từ 1-2 khách thuê tại mỗi “hộp ngủ”, với mức giá từ 1,9 - 2 triệu đồng/tháng.
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM, qua rà soát sơ bộ loại hình nhà cho thuê “hộp ngủ” trên địa bàn, đã phát hiện tới gần 70 nhà ở riêng lẻ được tổ chức thành công trình kinh doanh “hộp ngủ”.
Trong số này, có nhiều “hộp ngủ” không kiểm tra được do chủ nhà đóng cửa. Còn lại, Sở Xây dựng đã báo cáo tổng cộng hơn 2.150 chỗ ngủ, tương đương hơn 37 hộp ngủ/công trình được đưa vào danh sách qua đợt rà soát ban đầu trên địa bàn.
Đáng chú ý, loại hình kinh doanh “hộp ngủ” tập trung khá nhiều tại các khu dân cư đông đúc. Điển hình, tại quận 1, cơ quan chức năng kiểm tra phát hiện tới 8 công trình nhà ở riêng lẻ với 257 giường cho thuê, kế đến là quận 3 có 3 công trình (86 giường), quận 5 có 3 công trình (180 giường), quận 10 có 9 công trình (440 giường), quận Phú Nhuận có 9 công trình (335 giường)…Trong báo cáo gửi UBND TPHCM, Sở Xây dựng đã đưa loại hình cho thuê “hộp ngủ” cùng với các công trình kinh doanh nhà trọ, các chung cư mini trên địa bàn là những “điểm nóng” được đưa vào danh sách nguy cơ cháy nổ cao.
Sau đợt rà soát, bước đầu Sở Xây dựng TPHCM đã phối hợp với Đoàn kiểm tra cấp thành phố tiến hành kiểm tra, xử lý đối với hàng chục công trình vi phạm thuộc nhiều địa bàn quận, huyện và TP Thủ Đức, chủ yếu liên quan đến việc tự chuyển công năng nhà ở riêng lẻ sang kinh doanh thuê trọ hoặc tự ý tăng số lượng phòng, tăng diện tích xây dựng khi chưa được cấp phép bởi cơ quan có thẩm quyền của thành phố.
Phòng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ (PC07, Công an TPHCM) cũng đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ cháy nổ đối với mô hình kinh doanh “hộp ngủ”, không đảm bảo an toàn phòng cháy. Mô hình này hiện nay cũng được phát hiện nhiều vi phạm phổ biến quy định về công tác phòng cháy, chữa cháy về lối thoát nạn, hành lang thoát nạn,…Mô hình kinh doanh cho thuê “hộp ngủ” hiện đang hoạt động tự phát và nở rộ tại các khu vực trung tâm của TPHCM và một số đô thị lớn. Hoạt động này cũng chưa được cấp phép của các cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy, chữa cháy. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần vào cuộc, xử lý kiên quyết đối với các chủ đầu tư vi phạm, ngăn chặn kịp thời nguy cơ tiềm ẩn về cháy nổ, cũng như rủi ro về tính mạng khi xảy ra sự cố về cháy, thoát hiểm.