Nguy hiểm tiểu đường thai kỳ

Đừng chủ quan với tiểu đường thai kỳ

Bệnh tiểu đường thai kỳ là tình trạng lượng đường trong máu ở phụ nữ mang thai cao hơn mức cho phép và xảy ra trong quá trình mang thai từ tuần thai 24 - 28. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, ngưỡng đường máu để chẩn đoán tiểu đường thai kỳ là thấp hơn rất nhiều so với người không mang thai. Đặc biệt hơn, điều trị tiểu đường hiện nay chủ yếu điều chỉnh chế độ ăn, một số trường hợp nếu không kiểm soát được bằng chế độ ăn mới cần tiêm Insulin. Hiện nay, chưa có một loại thuốc hạ đường máu nào được phép sử dụng trên phụ nữ có thai.

Chị Trần Thị Hồng Thơm (37 tuổi, Hà Nội) mang thai lần 2, tiền sử gia đình có bố bị tiểu đường. Qua quá trình khám thai định kỳ từ tuần thứ 20 đến tuần 24, chị Thơm gặp phải tình trạng tăng cân đột ngột với trọng lượng khoảng 4kg mỗi tháng. Chị vội vàng đến bệnh viện kiểm tra và được bác sĩ chỉ định xét nghiệm tầm soát thì phát hiện tình trạng đường huyết cao bất thường.

“Nhờ tuân thủ chỉ định điều trị và chế độ ăn uống phù hợp theo thực đơn của bác sĩ, đường huyết của tôi sớm trở về ngưỡng bình thường, cuộc vượt cạn của hai mẹ con diễn ra thuận lợi” - chị Thơm vui mừng kể.

Không được may mắn như chị Thơm. Dù đã gần vài năm trôi qua nhưng chị Nguyễn Thu Th. (23 tuổi, Hà Nam) vẫn chưa hết nguôi ngoai, vì nỗi đau xé lòng khi đứa con 35 tuần tuổi trong bụng mất mà chưa cất tiếng khóc chào đời.

Trong gia đình, mẹ chị Thủy bị tiểu đường, nên khi mang thai ở tuần thứ 12 chị được bạn bè, người thân khuyên nên đến bệnh viện khám. Tại đây, các bác sĩ phát hiện chị bị tiểu đường thai kỳ.

Chị Th. kể lại: “Được bác sĩ cảnh báo nguy hiểm và đề nghị đến ngay chuyên khoa nội tiết để điều chỉnh lượng đường. Tuy nhiên, do chủ quan nên tôi đã không điều trị. Khi thai được khoảng 35 tuần, cơ thể có những biểu hiện bất thường, tôi quay lại bệnh viện thì mọi chuyện đã muộn”.

Chị Th. cho biết, các bác sĩ phát hiện chị bị đa ối, thai to với những diễn tiến rất nặng của tiểu đường thai kỳ, đe dọa trực tiếp đến sinh mạng bệnh nhi. Ngay lập tức, bác sĩ chỉ định sử dụng Insulin đường tiêm để điều chỉnh lượng đường. Tuy nhiên, giải pháp hỗ trợ không mang lại kết quả, chị Th. không còn cảm nhận được độ máy của thai, kết quả siêu âm cho thấy thai đã bị chết lưu. Các bác sĩ phải nhanh chóng thực hiện phẫu thuật lấy thai lưu, tránh những diễn biến nguy hiểm đến người mẹ.

Nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ và bé

BS Lê Thị Cúc - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đối với mẹ có thể là các biến chứng thai kỳ thường gặp như tiền sản giật, sản giật cao gấp 4 lần so với người bình thường, nhiễm trùng, băng huyết sau sinh...

Mặt khác đường trong máu của mẹ sẽ truyền sang bé, làm tuyến tụy của bé hoạt động nhiều hơn bình thường để sản xuất thêm insulin. Điều này dẫn đến phân thân trên của bé - vai phát triển nhanh trong thai kỳ. Một số trường hợp có thể gây gãy xương do vai rộng hoặc tổn thương não trong quá trình sinh nở. Bên cạnh đó là các nguy cơ sinh non, thai chết lưu, đa ối, vỡ ối gây nguy hiểm đến mẹ và bé.

Đối với thai nhi, BS Cúc cho hay, sau sinh, tuyến tụy của bé vẫn tiếp tục sản xuất tiếp insulin để đáp ứng lượng đường dư thừa trước đây. Do đó, lượng đường trong máu của bé sẽ xuống thấp gây nên tình trạng hạ đường huyết. Một số trường hợp gây ra tình trạng co giật dẫn đến hôn mê và tổn thương não nếu bé không được kiểm tra và phát hiện kịp thời. Thai nhi có nguy cơ dị tật hoặc tử vong, chậm phát triển, thai to, giảm sự trưởng thành của phổi.

Nếu mẹ bị thừa cân và tiểu đường trước khi mang thai, em bé sinh ra có nguy cơ thừa cân gấp 3,5 lần so với những bé khác. Thai nhi cũng có nguy cơ bị các dị tật bẩm sinh ở hệ tiết niệu, hệ thần kinh, tim mạch... Bé cũng dễ bị vàng da trong 28 ngày đầu sau sinh.

Theo các chuyên gia y tế, tiểu đường thai kỳ ngày càng tăng nhưng phần đông thai phụ và cộng đồng hiện chưa hiểu đúng mức về bệnh này. Bệnh thường không có triệu chứng lâm sàng rõ ràng, chỉ có triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn, nên dễ nhầm lẫn với các triệu chứng khi mang thai.

Tầm soát tiểu đường thai kỳ là rất quan trọng và cần thiết. Những thai phụ có nguy cơ cao, nên tầm soát tiểu đường thai kỳ vào tuần lễ thai thứ 24 đến 28 của thai kỳ. Khi có thai, các thai phụ nên ăn đầy đủ chất dinh dưỡng như tinh bột, đạm, chất béo, rau xanh để cung cấp đủ dinh dưỡng cho thai nhi. Ngoài ra, thai phụ cần vận động thể lực, nên tập các môn thể thao nhẹ nhàng dành riêng cho bà bầu ít nhất 30 phút mỗi ngày để hạn chế nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ và giúp quá trình sinh nở dễ dàng hơn.