Nhà bác học vĩ đại Dmitri Mendeleyvev: Gian nan với tình yêu cuối

Từ trái qua: Anna Popova, Feozva Leshova, Mendeleyev.

Sonhechka Kash

Năm 14 tuổi, Dmitri Mendeleyev sống ở Tobolsk và đã được số phận run rủi gặp người con gái đầu tiên trong cuộc đời mình trong những tình huống khá ngộ nghĩnh. Một lần trong giờ học khiêu vũ, chàng thiếu niên thông minh dĩnh ngộ này được xếp nhảy đôi với một cô bé 9 tuổi dễ thương. Thế nhưng nhà khoa học tương lại lại ngượng nên từ chối thực hiện bài tập khiêu vũ với cô em xinh đẹp. Dĩ nhiên là cô bé đã rất tủi thân. Tên cô là Sonhechka Kash. Cô là con gái của chủ một hiệu thuốc địa phương, Mark Efimovich Kash.

8 năm sau, Dmitri Mendeleyev và Sonhechka gặp lại nhau ở Peterburg. Một người quen chung của họ từ Tobolsk tới kinh đô thuê nhà trên hòn đảo Krestov của kinh đô phương Bắc. Lúc này Sonhechka đã là một thiếu nữ cực kỳ lộng lẫy. Dĩ nhiên là ngay lập tức Mendeleyev đã phải lòng cô. Gặp lại, Sonhechka hồi tưởng lại ký ức ấu thơ về bài tập khiêu vũ không được trở thành sự thật khiến cho nhà khoa học trẻ đỏ hết cả mặt. Và chàng trai hứa sẽ sửa chữa lỗi lầm cũ và thường xuyên tới chơi nhà chủ hiệu thuốc Kash. Sau một năm Dmitri Ivanovich và Sonhechka đính hôn và chuẩn bị làm đám cưới để cùng nhau hưởng tuần trăng mật ở nước ngoài.

Tuy nhiên, cô gái hóa ra là chưa được chuẩn bị đầy đủ cho một cuộc sống tự lập mới với chồng. Sonhechka như một loài cây cảnh, quen được nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Cô yêu âm nhạc và các bộ y phục đẹp, tiểu thuyết Pháp và hoa. Và hoàn toàn không muốn rời khỏi ngôi nhà của cha mẹ xuất giá tòng phu.

Trong lúc Dmitri Ivanovich được bằng hữu chúc mừng nhiệt liệt về đám cưới sắp được tổ chức thì Sonhechka một ngày trước đám cưới lại thổ lộ với cha mình rằng, có thể cô sẽ nói “không” trước bàn thờ hôn lễ. Mark Efimovich bắt buộc phải mời chú rể tương lai tới nhà để thông báo về quyết định khước từ của con gái.

Mendeleyev đã rất đau đớn vì sự chối bỏ này. Những người đồng thời với ông kể lại rằng, ông đã đóng cửa ở nhà suốt ba ngày liền, không ăn gì cả, chỉ uống nước lã cầm hơi…

Feozva Leshova

Mendeleyev tới định cư tại Peterburg từ năm 1850. Dmitri Ivanovich trở thành sinh viên Đại học Sư phạm Trung tâm. Hai năm sau đó, nhà khoa học tương lai mồ côi mẹ và mất cả cô em gái Elizaveta. Sát cánh động viên chàng sinh viên trẻ có những người đồng hương tới từ xứ Siberi, trong đó có gia đình Protopopov. Gia đình này lại có người cháu gái tên là Feozva Nikitichna Lesheva. Feozva là con riêng của vợ nhà văn Pyotr Pavlovich Yershov, tác giả truyện cổ tích thơ “Chú ngựa gù” nổi tiếng.

Mendeleyev cảm thấy gắn bó với Foezva, người lớn hơn mình tới 6 tuổi. Hai người thường xuyên tiếp xúc và trao đổi thư từ với nhau. Dmitri Ivanovich tìm thấy trong Feozva một người bạn thú vị tâm đầu ý hợp mà có thể cùng nhau đàm đạo về những tác phẩm mới trong nền văn học Nga và nước ngoài. Còn với người bố dượng của Feozva, nhà văn Pyotr Yershov thì Mendeleyev cảm thấy mình cũng được cùng chung một tình yêu lớn dành cho hội họa.

Người chị gái của nhà khoa học tương lại, Olga Mendeleyeva, rất lo lắng cho sự cô độc của chàng nên tìm mọi cách để thuyết phục em mình thấy rằng, Foezva Nikitichna là ý trung nhân xứng đáng nhất. Khi đó , Mendeleyev đã 28 tuổi. Anh cũng hiểu là anh không có một tình yêu lớn dành cho Foezva mà chỉ là sự phải lòng nhẹ nhõm. Tuy nhiên, anh vẫn đưa ra lời cầu hôn và đã được đáp ứng. Mặc dầu thế, trong lòng nhà khoa học tương lai vẫn không mất đi những phân vân. Về việc liệu hai người có thể cùng nhau chung sống dài lâu được hay không? Về cả việc có lẽ chính anh cũng là một người mà trong đó tính thiếu quyết đoán đan xen cùng khát vọng hành động?

Lễ cưới đã diễn ra tại trường kỹ sư Nikolayev ở Peterburg. Dmitri Ivanovich và Feozva Nikitichna đã sống cùng nhau 19 năm. Họ có ba người con, trong đó cô con gái Maria sớm mất khi còn nhỏ.

Anna Popova

Những bất đồng đã thường trực tồn tại trong gia đình Mendeleyev. Feozva Nikitichna mơ ước tới một niềm hạnh phúc lặng lẽ trong một ngôi nhà gỗ lớn. Còn Dmitri Ivanovich luôn cháy bỏng niềm khao khát đối với khoa học, thích du lịch và hồ hởi đón nhận mọi sự mới mẻ. Ở tuổi ngũ thập ông đã phải lòng mê muội Anna Popova, cô con gái trẻ của một vị đại tá người Kodak tới Peterburg từ Uryupinsk để nhập học vào Viện Hàn lâm Mỹ thuật. Thoạt đầu, nhà khoa học vĩ đại cũng không hiểu chuyện gì đã xảy ra với chính mình nữa. Đơn giản là bỗng nhiên ông nhận ra rằng khi Anna có mặt thì ông lại cảm thấy những nỗi đau cô đơn cứ nhói lên trong lòng. Một điểm cộng lớn cho Anna Ivanovna là, cô rất bình thản trước sự say mê nghiên cứu khoa học của Mendeleyev.

Rồi tới một thời điểm nào đó, Mendeleyev đã không còn buồn che giấu vợ mình niềm say mê mới. Thế nhưng, Feozva Nikitichna cương quyết chối từ li dị. Hay biết chuyện này và cả về niềm yêu mà con gái dành cho nhà khoa học vĩ đại, cha mẹ của Anna đã cấm hai người giáp mặt nhau. Mendeleyev buộc phải hứa sẽ không kiếm cớ tới nhìn thấy Anna nữa, nhưng rồi ông đã không đủ sức để thực hiện lời hứa của mình. Ông như bị cuốn theo một sức mạnh vô hình tới tất cả những nơi mà có thể xuất hiện cơ hội được giáp mặt Anna. Như cậu bé mới lớn, Mendeleyev đã đứng chờ hàng tiếng đồng hồ liền ở Viện Hàn lâm Mỹ thuật chờ ngóng Anna. Cực chẳng đã, vị đại tá cha mỹ nhân đã đưa con gái sang Italia suốt cả mùa đông. Mendeleyev hứa sẽ không nhắc nhở gì với cô về bản thân ông nên ngày nào cũng viết cho cô nhưng lại không gửi đi tới địa chỉ người nhận mà xếp tất cả vào trong hòm.

Cảm thấy bạn mình có thể phát điên lên vì tuyệt vọng với tình yêu, giáo sư Andrei Nikolayevich Beketov, một nhân vật rất có uy tín trong giới hàn lâm Nga thời đó, đã đích thân tới nhà Mendeleyev ở Boblovo tìm gặp Feozva Nikitichna để thuyết phục bà đồng ý li dị chồng. Và thực kỳ diệu, không cần phải viện dẫn nhiều lý do, Beketov vẫn đạt được mục đích này. Ở thời điểm đó, Mendeleyev đang chuẩn bị lên đường sang Algerie để tham dự một cuộc hội thảo khoa học. Beketov rất mừng rỡ khi gặp được Mendeleyev ở bến cảng. Dĩ nhiên là sau tin mừng này thì chẳng còn tâm trí đâu mà đi tới hội thảo khoa học nữa. Dmitri Ivanovich ngay lập tức tới Roma tìm gặp Anna. Từ đó cặp tình nhân hạnh phúc đã đi sang Ai Cập rồi tới Tây Ban Nha du lịch.

Tuy nhiên, tới đây vẫn chưa hết trở ngại. Nhà thờ đã không đồng ý với cuộc hôn nhân mới của Mendeleyev. Ông chỉ được quyền chính thức làm lễ thành hôn với Anna Ivanovna bảy năm sau đó. May gặp được một vị linh mục tốt bụng đã bước qua lệnh cấm và đứng ra làm lễ thành hôn cho Dmitri và Anna. Sau sự kiện này, vị linh mục đã bị mất việc.

Cuộc hôn nhân với Anna Ivanovna đã trở thành cuộc hôn nhân thực sự hạnh phúc của Dmitri Mendeleyev. Hai vợ chồng đã có với nhau bốn người con…