Nhạc sĩ Hoàng Giác: Mơ hoa

Nhạc sĩ Hoàng Giác. (Nguồn: Tuổi trẻ).

Nhạc sĩ Hoàng Giác cũng quê gốc Hà Nội, người làng Chèm, xã Thụy Phương, huyện Từ Liêm. Ông là người đa tài, say mê âm nhạc, thể thao. Từ khi còn là học sinh trường Bưởi ông đã tự mày mò học âm nhạc theo các tài liệu của Pháp.

Bản nhạc đầu tay “Mơ hoa” - sáng tác năm 1945 đã nổi tiếng ngay lập tức. “Mơ hoa” cho đến cuối đời vẫn là 1 trong 2 ca khúc nổi tiếng nhất của nhạc sĩ, cùng với “Ngày về” sáng tác năm 1946. Như vậy có thể thấy, nhạc sĩ Hoàng Giác là một trong không nhiều người mà những tác phẩm đầu tiên của cuộc đời lại chính là những tác phẩm nổi tiếng nhất, thành công nhất, làm nên tên tuổi nhạc sĩ.

Về ca khúc “Ngày về” – tác phẩm được tác giả ưng ý nhất, nhưng lại có một số phận chìm nổi trong một tình huống ngoài ý muốn. Tuy nhiên, sau năm 1975, “Ngày về” lại được lưu hành rộng rãi qua các giọng ca như tài tử Ngọc Bảo, NSND Lê Dung, ca sĩ Ngọc Tân, ca sĩ Ánh Tuyết…

Sau “Mơ hoa” và “Ngày về”, nhạc sĩ Hoàng Giác còn sáng tác thêm các ca khúc như Hương lúa đồng quê, Lỡ cung đàn, Quê hương, Bóng ngày qua… Gần 20 sáng tác của nhạc sĩ đều được sáng tác trước năm 1954. Sau này, ông hầu như dừng việc sáng tác và chuyển sang dạy guitar tại Trường sư phạm Nhạc - Họa Trung ương và tại nhà riêng ở phố Hàng Bạc.

Sáng tác không nhiều, nhưng theo đánh giá của các nhà nghiên cứu, những sáng tác của nhạc sĩ Hoàng Giác ở vào thời kỳ cuối của dòng nhạc tiền chiến và có những cách tân đáng kể. Ca khúc của ông lãng mạn, bay bổng, ca từ ý nhị, cách sử dụng khúc thức, tiết điệu rất đặc biệt. Còn theo nghệ sĩ Ánh Tuyết – người hát thành công nhiều ca khúc của nhạc sĩ Hoàng Giác, thì trên cả đóng góp của ông cho tân nhạc, đó là sự tử tế của một trí thức ở ông mà không phải lúc nào cũng dễ gặp được trong cuộc đời. “Tôi tin chắc một thời gian dài nữa, những Mơ hoa, Ngày về, Quê hương… vẫn sẽ còn được hát lên và vẫn sẽ khiến khán giả còn phải trầm trồ về vẻ đẹp của câu từ, sự dịu êm và chỉn chu của âm nhạc Hoàng Giác” – ca sĩ Ánh Tuyết đánh giá khi nghe tin nhạc sĩ từ trần.

Đối với công chúng, có thể không gọi ra được bằng tên sự tươi mới và những cách tân cho tân nhạc của ông, nhưng sự hấp dẫn của những ca khúc thì sẽ còn mãi. Chỉ cần nghe vang lên giai điệu “cô hái hoa ơi” thì mỗi người sẽ như tìm thấy sự đồng cảm sâu sắc về một tình yêu vừa đắm say, tha thiết vừa bao dung, vị tha. Hay cái cảm giác “tung cánh chim tìm về tổ ấm” là tâm trạng chung của nhiều người, tiếng lòng chan chứa của mỗi người với gia đình, quê hương, đất nước và với cuộc đời.

Nhạc sĩ Hoàng Giác là một trong 53 nhạc sĩ đầu tiên là hội viên sáng lập Hội nhạc sĩ Việt Nam (thành lập vào năm 1957). Theo lời nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm – con trai cả của nhạc sĩ Hoàng Giác, ông đã minh mẫn đến tận những ngày cuối cùng của cuộc đời. Ông chọn năm 2017 để ra đi, vào mùa thu, đẹp như những ca từ trong những sáng tác bất hủ: Tan giấc mơ hoa/ Bóng người khuất xa/ Đôi đường từ đây/ Ai bước đi không hẹn ngày… Là một trong những nhạc sĩ cuối cùng của dòng nhạc tiền chiến, nhạc sĩ Hoàng Giác như đã viết trong nhạc phẩm “Ngày về” là một cánh chim luôn nghĩ về cội rễ đồng bào “lưng trời âu yếm bay tìm đàn”.