Nhân dân làm chủ thể trong bảo vệ, khai thác và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Chủ trì Hội nghị có bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa - Xã hội; GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật.

Tại hội nghị, các ý kiến tập trung phản biện về các quy định liên quan đến quyền con người trong dự thảo luật, trong đó tập trung phản biện về quyền hưởng thụ, tiếp cận và sử dụng các di sản văn hóa; các quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh, dịch vụ về di sản văn hóa của tổ chức, cá nhân trong dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Cùng với đó là quy định về các loại hình di văn hóa vật thể; việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa do nhà nước quản lý; di sản văn hóa do tư nhân quản lý trong dự thảo luật; Vai trò của MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận trong dự thảo luật Di sản văn hóa (sửa đổi)…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh nhấn mạnh, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam có ý nghĩa hết sức quan trọng; phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam mang tính xã hội, khách quan, khoa học, xây dựng, góp phần bảo đảm tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội và hiệu quả của văn bản; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội.

“Thực hiện quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong việc tham gia xây dựng pháp luật, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền, xác định tầm quan trọng của Dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam, tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) để có những ý kiến, kiến nghị nhằm hoàn thiện dự án luật tốt hơn, tạo sự đồng thuận trong xã hội ngay từ khâu soạn thảo.”, Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh nêu rõ.

Tiếp thu ý kiến phát biểu của đại biểu tham dự Hội nghị, Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh khẳng định, đây là những ý kiến góp ý tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học góp ý vào nội dung dự thảo. Các ý kiến đã đồng tình, đáng giá cao cơ quan soạn thảo đã nghiêm túc, trách nhiệm trong việc soạn thảo dự thảo luật với 9 chương, 101 điều tăng 2 chương, 27 điều so với Luật Di sản văn hóa hiện hành.

Qua ý kiến của đại biểu tham dự Hội nghị, Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh cho rằng, các vấn đề mà Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam đặt ra đã được các chuyên gia, nhà khoa học nghiên cứu, phát biểu và bổ sung nhiều nội dung từ thực tiễn để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục bổ sung, làm rõ những nét mới trong công tác bảo vệ, sử dụng và khai thác di sản văn hóa. Đặc biệt là tập trung phân tích các quy định nhằm làm rõ quan điểm nhân dân làm chủ thể trong quá trình bảo vệ, khai thác và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Về kỹ thuật lập pháp, rất nhiều ý kiến tham gia góp ý nhằm đảm bảo tính chặt chẽ, tính đúng đắn và tính phù hợp với quy định của pháp luật và công ước quốc tế. Trong đó, các ý kiến đề nghị cần phải nghiên cứu các nội dung về công ước quốc tế như định nghĩa, nguyên tắc…đối với di sản văn hóa để đưa vào quy định của luật; nghiên cứu các khái niệm trong dự thảo luật phù hợp với các tiêu chuẩn đã ban hành; đồng thời cần rà soát để giảm tối đa các nội dung giao cho đơn vị chủ quản để đảm bảo tính hiệu lực của pháp luật.

Cũng theo Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh, đại biểu tham dự cũng tập trung phân tích nội dung các điều, khoản cần thể hiện tính chế tài chứ không đơn thuần mang tính lập pháp; điều chỉnh tên các điều sao cho ngắn gọn, dễ nhớ…

“Các ý kiến đề cập tới việc phân cấp các loại di sản, cổ vật, bảo vật và bổ sung các quy định đối với công tác quản lý, sử dụng di sản hiện nay. Nhất là việc phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đối với việc quản lý di vật, cổ vật, bảo vật của quốc gia”, Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiêm túc tiếp thu những ý kiến góp ý tại Hội nghị để tiếp tục chỉnh sửa, hoàn thiện dự thảo trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV cho ý kiến tại phiên họp lần thứ 31 tới đây.