Nhận diện và cảnh giác thủ đoạn lừa đảo

PV: Thưa ông, dù cơ quan chức năng đã có nhiều cảnh báo về đầu tư tiền ảo, nhưng người dân vẫn dễ bị lừa. Vậy đâu là nguyên nhân?

- Thượng tá Đào Trung Hiếu: Tâm lý “làm giàu nhanh”, hay việc nhẹ lương cao, khiến nhiều người dễ bị dụ dỗ vào vòng xoáy tiền ảo. Qua các vụ việc bị cơ quan chức năng điều tra, chúng ta thấy rằng, các mô hình lừa đảo tiền ảo thường đánh mạnh vào tâm lý ham lợi nhuận bằng cách hứa hẹn mức sinh lời cao hơn so với các kênh đầu tư truyền thống. Trong khi đó không phải người dân nào cũng có hiểu biết, về công nghệ và cơ chế vận hành tiền ảo. Đa số nạn nhân bị lừa đảo đều không có đủ kiến thức về tiền mã hóa, blockchain hay cách thức vận hành của thị trường tài chính số.

Kẻ lừa đảo lợi dụng sự mù mờ thông tin để tạo ra các “mỏ đầu tư giả”, khiến người dân tin rằng họ đang tham gia một dự án có giá trị thực.

Các mô hình lừa đảo thường tạo dựng những câu chuyện thành công giả mạo để kích thích tâm lý “FOMO” (fear of missing out – sợ bỏ lỡ cơ hội), nhà đầu tư đi sau thấy người đi trước thắng lớn thì. Nạn nhân dễ bị lôi kéo khi thấy bạn bè, người thân tham gia và có lợi nhuận ban đầu.

Ông có thể nói rõ hơn những thủ đoạn lừa đảo phổ biến trong đầu tư tiền ảo hiện nay?

- Thứ nhất lừa đảo theo mô hình Ponzi (đa cấp trá hình): Ở đây đối tượng lừa đảo cam kết mức lợi nhuận cao và trả lãi đều đặn từ tiền của người tham gia sau, thay vì từ lợi nhuận thực tế. Khi không còn người mới tham gia, hệ thống sẽ sụp đổ và người cuối cùng sẽ là người chịu thiệt hại nặng nhất.

Thứ hai, là giả mạo sàn giao dịch hoặc dự án tiền ảo: Kẻ lừa đảo tạo ra các sàn giao dịch giả hoặc dự án tiền ảo không có thật nhưng có giao diện chuyên nghiệp để tạo lòng tin. Sau khi thu hút đủ số tiền đầu tư, chúng sẽ “bốc hơi” và người đầu tư không thể truy dấu vết.

Thứ ba, là lừa đảo qua hội nhóm mạng xã hội: Các đối tượng lừa đảo lập các hội nhóm tiền ảo trên Zalo, Telegram, Facebook, mời chào tham gia đầu tư và liên tục đưa ra các “bằng chứng” thu lợi nhuận từ các thành viên giả mạo (thực tế là người của tổ chức lừa đảo). Khi tạo đủ lòng tin, đối tượng sẽ tung ra các “cơ hội đầu tư lớn” và lôi kéo người tham gia bỏ số tiền lớn.

Cuối cùng là thủ đoạn sử dụng “chuyên gia giả” để tư vấn: Kẻ lừa đảo giả dạng các nhà đầu tư thành công, cố vấn tài chính hoặc chuyên gia blockchain để đưa ra các lời khuyên mang tính dẫn dắt, đánh lạc hướng người đầu tư.

Vậy cách nào nhận diện và phòng tránh các thủ đoạn lừa đảo tiền ảo?

- Dấu hiệu đáng ngờ nhất là cam kết lợi nhuận cao một cách phi lý: Bất kỳ dự án nào hứa hẹn lợi nhuận cao từ 10%/tháng trở lên mà không giải thích rõ nguồn lợi nhuận đều là dấu hiệu đáng ngờ.
Chúng ta biết rằng các dự án uy tín luôn có đội ngũ phát triển minh bạch và đăng ký pháp lý rõ ràng. Nếu không có, khả năng lừa đảo rất cao.

Người dân cũng nên cẩn thận khi đầu tư cái gì mà bị giục “chốt gấp rút”… Cụ thể đối tượng thường thúc ép nạn nhân đưa ra quyết định nhanh bằng cách tung tin “cơ hội chỉ có một lần”, “sắp hết suất tham gia” nhằm tạo áp lực tâm lý.

Do vậy, để tránh bị lừa đảo tham gia vào các hoạt động đầu tư tài chính, đầu tư tiền ảo, người dân phải trang bị kiến thức về tài chính và tiền ảo. Trước khi tham gia bất kỳ dự án đầu tư nào, hãy tìm hiểu kỹ về cơ chế hoạt động của tiền mã hóa và các rủi ro liên quan. Nếu không xác thực được thông tin dự án từ các nguồn độc lập uy tín thì không nên đầu tư.

Trân trọng cảm ơn ông!