Nhật khởi động chiến dịch tranh cử đầy kịch tính

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe (giữa) trong bài phát biểu mở đầu chiến dịch tại Fukushima hôm 10/10. (Nguồn: Reuters).

Duy trì siêu đa số trong Hạ viện

Cuộc bầu cử Hạ viện sắp tổ chức vào ngày 22/10 tới dường như là cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa đảng cầm quyền Dân chủ Tự do (LDP) của ông Abe với một đảng mới chỉ được thành lập chưa đầu một tháng, đảng Hy vọng, do Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike cầm quyền. Bà Koike từng là một nhà lập pháp của đảng LDP, người được cho là có khả năng trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản.

Thủ tướng Abe tuyên bố rằng ông cần phải làm mới uy tín của mình để đương đầu với một "cuộc khủng hoảng quốc gia" bắt nguồn từ mối đe dọa tên lửa và hạt nhân của CHDCND Triều Tiên cùng vấn đề dân số già hóa nhanh, được xem là "quả bom nổ chậm" của đất nước này.

Ông Abe, 63 tuổi, đã kêu gọi bầu cử sớm trong bối cảnh đảng đối lập đang có sự chia rẽ và tỷ lệ ủng hộ ông suy giảm sau hàng loạt vụ bê bối liên quan tới chủ nghĩa thân hữu.

Tuy nhiên, sự trỗi dậy đầy bất ngờ của đảng mới do bà Koike thành lập, nhận được sự ủng hộ từ giới cử tri bảo thủ, có thể làm ảnh hưởng tới tính toán của ông Abe. Đảng đối lập chính ở Nhật, đảng Dân chủ, hồi tháng trước đã chia rẽ sâu sắc và một lượng lớn các ứng viên của đảng này đang tranh cử với tư cách thành viên đảng Hy vọng.

Trong bài phát biểu mở đầu chiến dịch tranh cử hôm 10-10, Thủ tướng Abe đã công kích phe đối lập vì đã sử dụng các biểu ngữ ủng hộ chủ nghĩa dân túy. "Điều tạo nên tương lai của chúng ta không phải một khẩu hiệu. Một chính sách mới có thể tạo nên tương lai của chúng ta", ông Abe phát biểu tại Fukushima.

Liên minh do đảng LDP dẫn đầu hiện đang cố gắng duy trì được "siêu đa số" ghế trong Hạ viện - tức 2/3 số ghế - bởi vậy việc để mất siêu đa số này sẽ là một thất bại nặng nề đối với họ. LDP từng giữ 288 ghế trong Hạ viện trước khi nó được giải tán cách đây không lâu để phục vụ bầu cử, trong khi đảng đối tác Komeito chỉ có 35 ghế. Tổng số ghế trong Hạ viện Nhật đã bị giảm từ 475 xuống còn 465.

Các cuộc thăm dò mới đây nhất cho thấy đảng LDP đang dẫn đầu và một số nhà phân tích cho rằng ông Abe rất có thể sẽ giành được một chiến thắng áp đảo. Tuy nhiên, trong trường hợp đảng LDP thất thế, đảng này có thể kêu gọi thay thế ông Abe hoặc ngăn chặn nhiệm kỳ thứ ba của ông vào tháng 9/2018.

"Hy vọng vào tương lai"

Bà Koike, người từng tách khỏi đảng LDP hồi năm ngoái để chạy đua chức Thị trưởng Tokyo, đã tự gọi đảng mới thành lập của bà là một nhóm "cải cách, bảo thủ".

"Ở đất nước này, chúng ta có thừa rất nhiều thứ, nhưng cái mà chúng ta không có chính là niềm hy vọng vào tương lai" - bà Koike, 65 tuổi, nói trong bài phát biểu khởi động chiến dịch của mình bên ngoài một trạm tàu điện lớn ở Tokyo.

Bà Koike cũng liên tiếp nói rằng bà sẽ không chạy đua để giành ghế giúp cho bản thân đủ điều kiện tranh cử chức Thủ tướng, và cũng từ chối nêu tên một người mà đảng của bà thúc đẩy lên vị trí này, do đó đã để mở hàng loạt khả năng về sự hợp tác với các đảng khác, trong đó bao gồm cả đảng LDP của ông Abe.

"Đảng Hy vọng cũng rất giống với LDP, nhưng không có cùng vấn đề về lợi ích" - Koji Sasaya, một người dân 82 tuổi, có quan điểm ủng hộ đảng LDP, nói.

Nhiều người khác tham gia buổi phát biểu của bà Koike dường như không bị thuyết phục bởi vị nữ chính trị gia này, trong khi tỏ ý tin tưởng ông Abe hơn trong vấn đề đảm bảo an ninh quốc gia.

"Ông Abe đang có một số vấn đề trong nước, nhưng ông ấy là người có khả năng nhất để bảo vệ chúng tôi khỏi các mối đe dọa từ Triều Tiên" - Minori Hiramatsu, một bà mẹ 28 tuổi, nói với hãng tin Reuters.

Đảng Hy vọng đưa ra chính sách về an ninh và ngoại giao gần giống như đảng LDP của ông Abe - họ cũng ủng hộ các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn nhằm vào Triều Tiên và thúc đẩy sửa đổi Hiến pháp để mở rộng vai trò của lực lượng vũ trang Nhật Bản. Bà Koike từng nhất trí với ông Abe rằng Hiến pháp Hòa bình nước này cần được sửa đổi. Về chính sách kinh tế, đảng của bà Koike tìm cách tạo ra sự khác biệt bằng cách kêu gọi từ bỏ điện hạt nhân vào năm 2030, đóng băng thuế bán hàng vào năm 2019.

Trong khi đó, Thủ tướng Abe muốn duy trì điện hạt nhân, tăng thuế bán hàng và chi tiêu nhiều ngân sách hơn vào giáo dục và chăm sóc trẻ em.