Trước thềm năm học mới, tình trạng thiếu giáo viên vẫn diễn ra trên cả nước. Trong đó, nhiều địa phương đang thiếu giáo viên môn Tiếng Anh, Tin học với bậc tiểu học; môn Âm nhạc, Mỹ thuật đối với bậc THPT khi áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Thiếu giáo viên ở nhiều môn học
Năm học 2022 - 2023 là năm đầu tiên Chương trình giáo dục phổ thông mới được áp dụng đối với lớp 3, lớp 7, lớp 10. Ở lớp 3, đây cũng là lần đầu môn Tiếng Anh và Tin học trở thành môn học bắt buộc. Ở lớp 10, có môn Nghệ thuật gồm 2 phân môn: Âm nhạc, Mỹ thuật được đưa vào là môn học tự chọn.
Tuy nhiên, việc thiếu giáo viên trầm trọng ở các môn trên đang diễn ra tại nhiều địa phương. Năm học 2022 - 2023, TP Hồ Chí Minh dự kiến tăng khoảng 21.800 học sinh. Thành phố có nhu cầu tuyển dụng 2.355 giáo viên tiểu học; bậc THCS cần 1.698 giáo viên; mầm non cần 892 giáo viên và THPT cần tuyển 296 người.
Theo Sở GDĐT TP Hồ Chí Minh, ở một số môn học, việc tuyển dụng giáo viên gặp nhiều khó khăn, nhất là ở môn Tiếng Anh và Tin học. Nguyên nhân là do khi đào tạo giáo viên ở những môn này, các giáo sinh sẽ lựa chọn là đi làm ở bên ngoài thay vì đi dạy, dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên, nhất là ở các huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn, Củ Chi, Cần Giờ, huyện Nhà Bè.
Bà Nguyễn Thị Nhật Hằng, Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Bình Dương cũng cho biết, tình trạng giáo viên xin nghỉ việc là một khó khăn lớn của địa phương. Thời gian gần đây, giáo viên trên địa bàn tỉnh Bình Dương nghỉ việc nhiều. Theo thống kê từ tháng 1 đến 4/2022, toàn ngành có 527 giáo viên nghỉ việc. Một trong những nguyên nhân là lương giáo viên chưa đảm bảo cho cuộc sống.
Hiện nay, cấp học mầm non và tiểu học trên địa bàn vẫn còn thiếu nhiều giáo viên so với quy định. Đây là một trở ngại rất lớn trong việc nâng cao chất lượng chương trình.
Trong bối cảnh này, năm học mới Bình Dương lại tăng thêm 29.000 học sinh các cấp. Trình trạng thiếu giáo viên khiến nhiều đơn vị có số học sinh trên lớp cao, nhiều trường phải giảm lớp học 2 buổi/ngày do thiếu phòng học, nhiều trường phải thực hiện dạy 1 buổi/ngày. Việc này rất khó khăn khi triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Ngoài việc tham mưu cho tỉnh về tuyển dụng giáo viên trong năm học mới, bà Hằng cho biết, giải pháp tình thế vẫn phải hợp đồng ngắn hạn, rà soát những viên chức gốc sư phạm đang làm ở các vị trí khác để chuyển sang giảng dạy.
Tại tỉnh Nghệ An, ông Thái Văn Thành - Giám đốc Sở GDĐT tỉnh cho hay, tỉnh đang thiếu gần 8.000 giáo viên các cấp. Năm 2021 - 2022, Nghệ An được bổ sung 2.800 giáo viên, nhưng hiện vẫn còn thiếu khoảng 6.000 giáo viên.
"Thiếu giáo viên các môn học mới theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là việc đáng lo khi chương trình mới đang được thực hiện", ông Thành nói.
Lên phương án tạm thời
Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cũng thẳng thắn thừa nhận, hiện nay tỉ lệ giáo viên/lớp bình quân chưa đáp ứng được yêu cầu theo quy định thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Nhiều địa phương đang thiếu giáo viên môn Tiếng Anh, Tin học đối với tiểu học, môn Âm nhạc, Mỹ thuật đối với THPT khi áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông 2018 từ năm học 2022 - 2023.
Lãnh đạo Bộ GDĐT cho biết: “Một số địa phương còn bị động về nguồn tuyển dụng, chưa có nhà công vụ cho giáo viên ở các địa bàn khó khăn, không có chính sách thu hút giáo viên đến công tác ở những địa bàn khó khăn hơn. Bên cạnh đó còn nhiều bất cập trong việc bố trí giáo viên Tiếng Anh, Tin học và Công nghệ dạy liên trường, liên cấp.
Nhân lực y tế trường học còn thiếu và yếu ở nhiều địa phương dẫn đến phải huy động hầu hết cán bộ, giáo viên kiêm nhiệm công tác phòng, chống dịch. Kinh phí cho việc mua sắm thiết bị phòng, chống dịch trong các cơ sở giáo dục còn hạn chế”.
Năm học mới cận kề cũng là thời điểm các trường rà soát, đầu tư cơ sở vật chất, bố trí đội ngũ giáo viên. Tuy nhiên, trước thực tế trên, các trường sắp xếp, bố trí đội ngũ thế nào để triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, nhất là khối lớp 3, lớp 7, lớp 10 là câu hỏi đặt ra.
Năm đầu tiên triển khai chương trình, SGK mới với lớp 10, Trường THPT Ngô Quyền (TP Nam Định, Nam Định) đang tích cực chuẩn bị các điều kiện phục vụ giảng dạy.
Ông Nguyễn Văn Cương, Hiệu trưởng nhà trường cho hay, năm học tới, trường tuyển 451 chỉ tiêu vào lớp 10. Nhà trường đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện thêm một đơn nguyên gồm 3 tầng. Sau khi đưa vào hoạt động, dự kiến cuối năm 2022, toàn trường có tổng số 37 phòng học và phòng chức năng, đáp ứng đủ nhu cầu học tập, giảng dạy cho thầy trò.
Theo ông Cương, công tác chuẩn bị về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên cho khối 10 được thực hiện theo đúng yêu cầu, kế hoạch. Để khắc phục những khó khăn ban đầu, Trường THPT Ngô Quyền đưa ra giải pháp sẽ cho học sinh học buổi chiều trong những tháng đầu năm học 2022 - 2023.
Trao đổi với phóng viên, ông Lưu Văn Xuân, Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Sĩ Liên (TP Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang) cho hay, để triển khai chương trình mới, căn cứ vào tình hình đội ngũ, cơ sở vật chất, trường đã tổ chức cho học sinh chọn các tổ hợp môn tự chọn. Từ đó, phân phối học sinh theo lớp, nhóm lớp theo đúng yêu cầu, nguyện vọng của học sinh.
Theo ông Xuân, số học sinh lựa chọn môn Âm nhạc, Mỹ thuật rất ít. Trong khi đó, mặc dù số giáo viên hiện có của trường đủ theo biên chế nhưng lại không có giáo viên Âm nhạc và Mỹ thuật. Vì vậy nhà trường không bố trí dạy 2 môn học này.
Thay vào đó, trường tính toán, sắp xếp cho số học sinh lựa chọn môn Âm nhạc, Mỹ thuật học tập trung tại một điểm cùng học sinh của các trường khác trên địa bàn cũng lựa chọn 2 môn học này.
“Song song với đó, trường mở các câu lạc bộ để học sinh tham gia. Qua đó vẫn đảm bảo các em phát huy phẩm chất, năng lực bản thân”, ông Xuân cho hay.