Nhiều sai phạm tại một số gói thầu mua sắm phòng, chống dịch Covid-19 ở TP HCM

Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành thông báo kết luận thanh tra số 2269/TB-TTCP về việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vaccine và thuốc phòng, chống dịch Covid-19 tại TP HCM.

Thời kỳ thanh tra từ 1/1/2020 đến ngày 31/12/2021, đây là giai đoạn dịch bệnh ở TP HCM diễn biến hết sức phức tạp khi có số lượng ca nhiễm và ca bệnh tử vong hàng ngày ở mức cao.

Theo TTCP, do diễn biến phức tạp của dịch bệnh gây đứt gãy chuỗi cung ứng dẫn đến giá cả nhiều hàng hóa, dịch vụ tăng cao, đặc biệt đối với các sản phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19. Để đáp ứng nhu cầu cấp thiết về vật tư y tế, trang thiết bị phục vụ phòng chống dịch bệnh, UBND TP đã kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn các sở, ngành, đơn vị liên quan thực hiện mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, kit xét nghiệm,... kịp thời, đáp ứng nhu cầu chẩn đoán và điều trị.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác thực hiện mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm,.. phục vụ TTCP cho rằng, công tác phòng chống dịch Covid-19 trên địa bàn TP HCM còn tồn tại một số vi phạm, thiếu sót.

Có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu

Do thời gian có hạn, đoàn thanh tra của TTCP chỉ kiểm tra ngẫu nhiên một số gói thầu mua sắm, tuy nhiên đã phát hiện hàng loạt dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng.

Theo TTCP, một số chủ đầu tư xác định số lượng mua sắm chưa sát với tình hình dịch bệnh, vượt nhu cầu thực tế sử dụng, dẫn đến số lượng mua sắm thực tế rất nhỏ so với số lượng được dự trù, một số loại thuốc được mua sắm nhưng chưa sử dụng.

Bệnh viện TP Thủ Đức không lập kết hoạch, dự toán mua sắm theo quy định đối với Gói thầu mua sắm sinh phẩm, vật tư xét nghiệm SARS-CoV-2 tại cộng đồng và cơ sở y tế năm 2021, vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 8 Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015. Theo TTCP, trách nhiệm thuộc về Giám đốc Bệnh viện Thủ Đức.

Đối với các gói thầu áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy trình rút gọn, TTCP cho biết, tất cả các chủ đầu tư của các gói thầu được kiểm tra đều chưa làm đúng quy trình lựa chọn nhà thầu theo quy định, dẫn đến kéo dài thời gian mua sắm, không đáp ứng được tính cấp bách trong công tác phòng, chống dịch Covid-19. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC) và người đứng đầu 14 đơn vị mà Đoàn thanh tra tiến hành thanh tra.

Đối với 2 gói thầu mua khẩu trang y tế, trang phục phục vụ công tác phòng, chống dịch do HCDC làm chủ đầu tư; phía HCDC đã xác định giá gói thầu trái quy định, có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, với số tiền thiệt hại 6,3 tỷ đồng.

Ngoài ra, với 2 gói thầu mua sắm trang phục phòng, chống dịch với tổng trị giá gần 2 tỷ đồng tại Bệnh viện Từ Dũ và gói thầu mua sắm vật tư y tế phòng, chống dịch tại BV Nhi đồng TP (hơn 1,8 tỷ đồng), cơ quan thanh tra nhận định, nhà thầu là Công ty TNHH thương mại và xuất khẩu BNC có dấu hiệu thông thầu.

Có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh để nâng giá thiết bị

Theo kết luận thanh tra, ngoài những vi phạm kể trên, nghiêm trọng nhất là "một số gói thầu có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh để nâng giá bán cao bất thường".

Cụ thể, có hai gói thầu mua khẩu trang y tế, trang phục phục vụ công tác phòng chống dịch do HCDC làm chủ đầu tư đã xác định giá gói thầu trái với quy định. "Việc thực hiện gói thầu có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, gây thiệt hại số tiền hơn 6 tỷ", kết luận nêu rõ.

Ngoài ra, qua công tác thanh tra, đoàn thanh tra đã phát hiện một số gói thầu có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh, mua bán qua nhiều khâu trung gian để nâng giá bán cao bất thường.

Cụ thể, tại thông báo kết luận của TTCP, có 4 nhà thầu cung cấp một số loại trang thiết bị y tế thuộc các gói thầu do Sở Y tế làm chủ đầu tư, có giá trúng thầu cao bất thường so với giá vốn nhập khẩu.

Trong đó, Máy X-quang di động DR do Công ty TNHH thương mại và công nghệ kỹ thuật TNT trúng thầu với giá cao gấp 4,67 lần so với giá vốn nhập khẩu, với giá trị chênh lệch gần 19 tỷ đồng.

Ba thiết bị khác (trong gói thầu do Sở Y tế TP HCM làm chủ đầu tư) của Công ty TNT, Công ty TNHH vật tư và trang thiết bị y tế Hà Thành, Công ty CP Kỹ thuật và thiết bị y tế Sài Gòn cũng có giá bán chênh lệch từ 5 tỷ đến gần 6 tỷ.

Tại một số bệnh viện, nhiều gói thầu mua sắm vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm và thuốc chữa bệnh Covid-19 có sự mua bán qua nhiều khâu trung gian, dẫn đến chênh lệch lớn giữa giá trúng thầu với giá vốn nhập khẩu, hoặc giá bán của nhà sản xuất đối với hàng hóa sản xuất trong nước.

Cụ thể, tại gói thầu Mua sắm kit hóa chất dùng trong xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp PCR do Bệnh viện Nhi đồng 1 làm chủ đầu tư, Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông là nhà thầu trúng thầu, có giá bán cao gấp 2,59 lần so với giá vốn nhập khẩu, tương ứng chênh lệch hơn 6,6 tỷ.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 2, Bệnh viện Nhi đồng TP có ba gói thầu đều giá cao bất thường, chênh lệch mỗi gói hơn 1 tỷ.

Trước những dấu hiệu sai phạm trên, cơ quan thanh tra đã chuyển hồ sơ, vụ việc mua sắm vật tư y tế, trang phục phòng chống dịch ở TP HCM sang Bộ Công an điều tra, xử lý theo quy định.

Ngoài ra, TTCP cũng kiến nghị Chủ tịch UBND TP HCM chỉ đạo cơ quan chức năng thanh, kiểm tra việc quyết toán nguồn ngân sách nhà nước sử dụng để mua sắm; việc giao nhận và quản lý, sử dụng trang thiết bị, vật tư, kit xét nghiệm, sinh phẩm và thuốc chữa bệnh phục vụ phòng, chống Covid-19.

Tiếp tục kiểm tra, rà soát các gói thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư, kit xét nghiệm, sinh phẩm và thuốc chữa bệnh phục vụ phòng, chống Covid-19 để xem xét, xử lý theo quy định…