Nông sản Việt từng bước chinh phục thị trường thế giới
Không chỉ dừng lại ở việc đưa hàng Việt ra thế giới, nhiều doanh nghiệp đang kể những câu chuyện rất riêng để nông sản Việt chinh phục thị trường quốc tế.
Từ hũ muối tôm Tây Ninh trên thương mại điện tử xuyên biên giới, đến trái dừa Bến Tre cạnh tranh sòng phẳng với dừa Thái ở Mỹ, những hành trình bền bỉ ấy đang góp phần định hình vị thế mới cho nông sản Việt Nam trên bản đồ tiêu dùng thế giới.
Ông Nguyễn Trung Dũng – Tổng Giám đốc Công ty DH Food khẳng định: “Xuất khẩu là một bài toán cực khó, nhất là với doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt trong lĩnh vực nông sản”. Từ năm 2016, DH Food bắt đầu thử sức ở các hội chợ quốc tế, nơi mà mỗi chuyến đi có thể tiêu tốn cả tỉ đồng nhưng doanh thu xuất khẩu vẫn chỉ chiếm vỏn vẹn 5% tổng doanh số. Tuy nhiên, bước ngoặt đến khi doanh nghiệp bắt đầu khai thác nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới. “Amazon không chỉ là nơi bán hàng, mà là kho dữ liệu khổng lồ về xu hướng tiêu dùng, giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí thâm nhập thị trường” - ông Dũng nói.
Nhờ tận dụng nền tảng số, sản phẩm gia vị Việt vốn ít được biết đến như muối tôm Tây Ninh hay muối chanh Nha Trang ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong giỏ hàng của người tiêu dùng quốc tế. Theo ông Dũng, ẩm thực Việt Nam đang lan tỏa mạnh mẽ, từ phở, bún bò Huế đến bánh mì. “Chúng tôi nhận ra, nếu kể câu chuyện ẩm thực Việt ngay trên thương mại điện tử, người mua sẽ hiểu và tìm đến sản phẩm gia vị đi kèm. Chúng tôi không chỉ bán muối tôm hay mắm tỏi, mà bán cả một phần văn hóa Việt”- ông Dũng chia sẻ.
Câu chuyện của DH Food minh chứng cho hướng đi mới, chinh phục thế giới bằng câu chuyện ẩm thực, chứ không đơn thuần là xuất khẩu sản phẩm. Khi người tiêu dùng tò mò về món phở Việt, họ sẽ tìm đến gói gia vị phở; khi yêu thích bánh mì, người tiêu dùng sẽ muốn mua gói gia vị ăn kèm. Đó là cách nông sản Việt âm thầm bước vào căn bếp của thế giới – bằng sự khác biệt, tinh tế và cảm xúc.
Cũng là hành trình mang nông sản Việt ra thị trường lớn, nhưng trái dừa Việt Nam sang Mỹ lại chọn một hướng đi hoàn toàn khác. Theo bà Nguyễn Thị Huế - Trợ lý Tổng Giám đốc Vina T&T, ý tưởng đưa dừa Việt sang Mỹ bắt nguồn từ một câu hỏi rất đơn giản: “Tại sao người Mỹ uống dừa Thái, trong khi dừa Việt Nam ngon và thơm không kém?”. Từ đó, đơn vị này quyết tâm đưa dừa xiêm xanh Bến Tre sang Mỹ nhưng không cạnh tranh bằng giá rẻ mà bằng chất lượng và trải nghiệm. “Dừa Thái ngọt gắt, dừa Việt ngọt thanh. Muốn chinh phục thị trường thì phải giúp họ quen với vị ngọt tự nhiên này”- bà Huế kể.
Ban đầu, doanh nghiệp dùng chiến lược đem cho, đem tặng dừa Việt tại các siêu thị Mỹ để người tiêu dùng thử. Nghĩa là, mỗi hóa đơn siêu thị được tặng kèm một trái dừa. Khi người Mỹ đã quen với vị dừa Việt, thị phần bắt đầu mở ra. Đến nay, dừa Việt Nam đã chiếm 50% thị phần dừa tại Mỹ, với giá 12 USD cho thùng 9 trái. Không chỉ vậy, nhờ áp dụng công nghệ chế biến mới, Vina T&T hiện có thể xuất xưởng 20.000 trái dừa mỗi ngày, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn và truy xuất nguồn gốc khắt khe nhất thế giới. Các nghiên cứu cũng cho thấy dừa Việt cả tươi và chế biến có hàm lượng vi chất tốt cho sức khỏe thuộc hàng cao nhất toàn cầu.
Từ muối tôm đến trái dừa, từ gian hàng ảo đến siêu thị thật... những câu chuyện ấy cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của doanh nghiệp Việt. Doanh nghiệp Việt không chỉ bán sản phẩm, mà mang giá trị văn hóa và câu chuyện bản địa ra thế giới.
Bên cạnh những thành quả đạt được, nông sản Việt cũng đối mặt với thách thức về tiêu chuẩn, chất lượng, buộc phải chuyển đổi để thích ứng hiệu quả hơn. Đơn cử, ngành cà phê – một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sẽ chịu tác động lớn khi Quy định chống phá rừng (EUDR) chính thức có hiệu lực tại Liên minh châu Âu (EU). Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải đáp ứng tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc, minh bạch chuỗi cung ứng và chứng minh vùng trồng không ảnh hưởng đến rừng tự nhiên. Theo các chuyên gia kinh tế, bức tranh nông sản Việt Nam hôm nay đã khác. Không còn là đem hàng đi bán, mà là xây dựng thương hiệu, kể câu chuyện và giữ niềm tin người tiêu dùng quốc tế.
Dù là muối tôm, dừa xiêm hay bưởi da xanh, điểm chung của các doanh nghiệp Việt là tinh thần dám đi xa, dám thay đổi và dám đầu tư cho giá trị bền vững. Sức mạnh lớn nhất của nông sản Việt không nằm ở giá rẻ, mà ở bản sắc và chất lượng. Khi doanh nghiệp biết kể chuyện, biết gắn sản phẩm với văn hóa, biết tận dụng công nghệ và tiêu chuẩn quốc tế... chắc chắn nông sản Việt hoàn toàn có thể chiếm lĩnh thị trường toàn cầu.
