Nông sản xuất khẩu châu Âu: Áp lực vượt rào cản phi thuế quan

Muốn tham gia thị trường thế giới, trong đó có thị trường châu Âu, hàng hóa của chúng ta phải đảm bảo chất lượng. Ảnh: TL.

Kiểm soát chặt hơn

Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), bắt đầu từ 1/9/2019, EU sẽ bắt buộc áp dụng yêu cầu kiểm dịch thực vật chặt chẽ đối với nhiều loại nông sản nhập khẩu từ các nước bên ngoài EU, trong đó có Việt Nam. Để tránh ảnh hưởng tới xuất khẩu nông sản của Việt Nam, Cục Bảo vệ thực vật yêu cầu các Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng thực hiện kiểm tra các lô hàng xuất khẩu theo đúng quy định về kiểm dịch thực vật của EU.

Đối với các lô quả có múi và xoài tươi xuất khẩu, phải được sản xuất từ các vườn đã được cơ quan kiểm dịch thực vật kiểm tra và đảm bảo không nhiễm ruồi đục quả. Thông tin về vườn không nhiễm ruồi hoặc thông số về xử lý phải được ghi vào Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật để đảm bảo truy xuất nguồn gốc.

“Các Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng cần chủ động thông báo, hướng dẫn để các tổ chức, cá nhân xuất khẩu biết và tuân thủ các quy định kiểm dịch thực vật nhập khẩu mới được EU điều chỉnh. Các Chi cục trưởng cũng cần quán triệt tới toàn thể cán bộ trong đơn vị và các Trạm kiểm dịch thực vật ủy quyền trong vùng phụ trách thực hiện nghiêm chỉnh các nội dung nêu trên, nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị báo cáo ngay về Cục Bảo vệ thực vật để kịp thời giải quyết” – Cục Bảo vệ thực vật nêu rõ.

Như vậy, các sản phẩm nông sản xuất khẩu sẽ ngày càng phải đáp ứng những yêu cầu, tiêu chuẩn cao khi ra thị trường thế giới, đặc biệt là thị trường châu Âu. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) chính thức được ký kết hôm 30/6/2019 mở ra nhiều cơ hội cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, song có thể thấy, những hàng rào phi thuế quan mới chính là những rào cản lớn, đặc biệt là với hàng hóa nông sản của nước nhà.

Lâu nay, đối với thị trường EU, hàng nông sản của Việt Nam vẫn hay gặp phải những rắc rối liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm. Trong đó, rau củ quả là mặt hàng hay bị “thổi còi” khi xuất khẩu sang thị trường EU.

Chất lượng là con đường duy nhất

Không chỉ tại thị trường EU, nông sản xuất khẩu sang các thị trường khác cũng thường xuyên bị “nghẽn lại” do không đạt các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tồn dư thuốc bảo vệ thực vật. Theo Trung tâm Kiểm định và Khảo nghiệm thuốc bảo vệ thực vật phía Nam, nông sản xuất khẩu của Việt Nam hiện nay đang gặp khó khăn vì vượt mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đối với hàng xuất khẩu. Nhiều DN Việt khi xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường như Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc… đã bị trả lại hàng do vượt quá mức cho phép dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

Theo Tiến sĩ Đào Thế Anh, PGĐ Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, châu Âu là thị trường có những yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật, các quy định về chất lượng, đặc biệt là vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm cao nhất trên thế giới. Họ kiểm soát sản phẩm nhập khẩu rất nghiêm ngặt, truy xuất nguồn gốc rõ ràng. TS Đào Thế Anh cho rằng, một thời gian khá dài chúng ta quá dễ dãi với các DN xuất khẩu, một phần vì quen làm ăn với những thị trường dễ tính, yêu cầu chất lượng sản phẩm không cao. Nhưng bây giờ thì khác, các Hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là EVFTA đặt ra những yêu cầu rất cao đối với hàng hóa xuất khẩu. Do đó, DN Việt cần phải thay đổi, làm ăn một cách chuyên nghiệp hơn, giữ chữ tín cho hàng hóa, thương hiệu của mình.

Theo chia sẻ của một DN chuyên xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Đức, châu Âu là thị trường vô cùng khắt khe, nếu DN đáp ứng được những yêu cầu từ thị trường khó tính này thì sẽ dễ dàng đưa hàng hóa sang được những thị trường khác.

Cũng khẳng định châu Âu là một thị trường có “kỷ luật” nghiêm ngặt, chuyên gia kinh tế - PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, chất lượng là con đường duy nhất cho nông sản xuất khẩu. Điều này yêu cầu các DN phải đầu tư mạnh mẽ vào khâu chế biến. “Muốn tham gia thị trường thế giới, trong đó có thị trường Châu Âu, nơi có nhiều rào cản khắt khe nhất, không còn con đường nào khác, hàng hóa của chúng ta phải đảm bảo chất lượng, mà một trong những biện pháp là thông qua chế biến. Chế biến không chỉ giúp tăng giá trị xuất khẩu, mà còn đảm bảo tính bền vững của thị trường xuất khẩu” – PGS. TS Ngô Trí Long nhấn mạnh.