Ông Nguyễn Bá Kiên: Quyết định của TAND quận 5 là trái luật

Tổng Biên tập Báo Giao thông – nhà báo Nguyễn Bá Kiên.

TAND Quận 5 có Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời buộc Báo Giao thông không đăng tải bài viết khi Tòa thụ lý vụ việc Công ty TNHH Thành Bưởi khởi kiện Báo. Ông có thể cho biết quan điểm của Báo Giao thông về quyết định kể trên?

- Ngay trong chiều qua, Báo Giao thông gửi đơn khiếu nại Quyết định số 72/2017 trên của TAND quận 5 do thẩm phán Đỗ Thị Ngọc Bích ký vì Quyết định vi phạm nghiêm trọng pháp luật về báo chí, vi phạm quyền tự do của báo chí, trái với đường lối của Đảng và Nhà nước.

Thứ nhất, các thông tin Báo Giao thông đưa trong bài báo phản ánh đúng sự thật, khách quan và phù hợp pháp luật. Việc TAND Quận 5 áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời buộc Báo Giao Thông không được đăng tải các bài báo phản ánh liên quan đến Công ty Thành Bưởi trong hoạt động vận tải hành khách bằng xe hợp đồng bất chấp các vi phạm của Công ty Thành Bưởi là đi ngược lại với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và Ủy ban ATGT Quốc gia trong việc xử lý nghiêm các hành vi tiêu cực, xóa bỏ tình trạng “bến cóc”, “xe dù”, “xe hợp đồng trá hình”.

Với Quyết định này, TAND Quận 5 đã bảo vệ cho các sai phạm của Công ty Thành Bưởi, tạo điều kiện cho Công ty Thành Bưởi tiếp tục vi phạm, ngăn cản Báo Giao thông hoạt động báo chí trong công cuộc đấu tranh chống tiêu cực.

Thứ hai, Báo Giao thông chịu trách nhiệm về nội dung tin bài của mình, trách nhiệm với từng bài báo là độc lập. Nếu Công ty Thành Bưởi cho rằng bài báo cụ thể nào đưa sai thì có thể thực hiện quyền tự bảo vệ của mình theo luật, trong đó có quyền khởi kiện.

Việc Báo Giao Thông đăng hay không đăng các bài tiếp theo về Công ty Thành Bưởi cũng không liên quan, ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án. Do đó, quyết định của TAND quận 5 đã đi ra ngoài phạm vi vụ án, không nhằm bất cứ mục đích nào để đảm bảo giải quyết vụ án. TAND quận 5 đã cản trở hoạt động báo chí với Báo Giao thông, bảo vệ cho các sai phạm của Công ty Thành Bưởi.

Thứ ba, ngay cả khi Tòa án nhân dân Quận 5 muốn áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là “cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định” theo của Khoản 12 Điều 114, Điều 127 Bộ luật tố tụng dân sự thì bắt buộc phải chi tiết cụ thể hành vi đó là gì, không thể nói chung chung, mơ hồ và không rõ ràng.

Tôi khẳng định, theo Luật Báo chí, Báo Giao thông có quyền thông tin theo các nguồn tài liệu của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin. TAND Quận 5 không có quyền can thiệp hoặc buộc Báo Giao thông không được phản ánh các vụ việc tiêu cực, có dấu hiệu vi phạm pháp luật của của các tổ chức, cá nhân, trong đó có thể có Công ty Thành Bưởi trong hoạt động vận tải hành khách bằng xe hợp đồng.

Ngay trong tối qua, Công ty TNHH Thành Bưởi ra thông cáo cho biết đã rút đơn đề nghị TAND quận 5 áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với Báo Giao thông. Liệu Báo Giao thông có thay đổi việc khiếu nại sau động thái này không, thưa ông?

- Có hai vấn đề trong câu chuyện này. Thứ nhất, trước quyết định số 72 của Tòa án Quận 5 – TP HCM cấm chúng tôi tiếp tục đăng tin đối với Cty TNHH Thành Bưởi về “xe hợp đồng trá hình, lách luật, né thuế - phí hay trốn thuế gây thất thu cho Nhà nước”, Báo Giao thông đã có đơn khiếu nại quyết định này của tòa. Bây giờ Báo Giao thông sẽ chờ trả lời của tòa, vì có khiếu nại phải có trả lời.

Báo Giao thông không vì câu chuyện Thành Bưởi đề nghị xong rồi lại rút mà thực hiện theo ý kiến của doanh nghiệp. Câu chuyện ở đây là quan điểm của tòa thế nào?

Nhà xe Thành Bưởi.

Tất nhiên theo quy định của pháp luật thì nguyên đơn có quyền yêu cầu nhưng điều quan trọng tòa phải căn cứ theo quy định của pháp luật để đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm trước quyết định của mình. Chứ không phải ông thích thì đề nghị, xong người ta xin rút thì tòa lại làm theo.

Có thể nói quyết định số 72 đã gây ra hậu quả pháp lý, nên Tòa án phải trả lời rõ việc “Có hay không việc Báo Giao thông cho rằng quyết định của thẩm phán về áp dụng biện pháp “khẩn cấp tạm thời” là quyết định trái pháp luật”. Chứ không phải thích rút là rút.

Báo Giao thông đang chờ TAND Q.5 quyết định rút hay không? Nếu rút thì rút theo hình thức nào? Theo yêu cầu của Thành Bưởi hay rút theo đơn khiếu nại của Báo Giao thông.

Nếu rút theo đơn khiếu nại của Báo Giao thông tức là Báo Giao thông khiếu nại đúng thì quyết định ấy là trái pháp luật. Vậy thẩm phán phải có trách nhiệm về quyết định trái pháp luật của mình theo quy định.

Còn đối với yêu cầu cải chính và khởi kiện của Công ty TNHH Thành Bưởi, Báo Giao thông sẽ theo đến cùng sự việc?

- Báo Giao thông sẽ có trả lời thư yêu cầu của Công ty TNHH Thành Bưởi. Trong Luật Báo chí cũng đã có hướng dẫn cụ thể về phản hồi thông tin trên báo chí. Cụ thể, theo Điều 43 Luật Báo chí 2016, cơ quan báo chí phải đăng, phát ý kiến phản hồi của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thời Điểm đăng, phát thực hiện theo quy định về đăng, phát cải chính tại Khoản 5 Điều 42 của Luật này.

Trường hợp không nhất trí với ý kiến phản hồi của cơ quan, tổ chức, cá nhân, cơ quan báo chí vẫn phải đăng, phát ý kiến phản hồi đó và có quyền thông tin tiếp để làm rõ quan điểm của mình.

Sau ba lần đăng, phát ý kiến phản hồi của cơ quan, tổ chức, cá nhân và cơ quan báo chí mà không có sự nhất trí giữa hai bên thì cơ quan báo chí có quyền ngừng đăng, phát; cơ quan quản lý nhà nước có quyền yêu cầu cơ quan báo chí ngừng đăng, phát thông tin của các bên có liên quan.

Nhưng bên cạnh đó, Luật cũng quy định cơ quan báo chí có quyền không đăng, phát ý kiến phản hồi của cơ quan, tổ chức, cá nhân nếu ý kiến đó vi phạm pháp luật, xúc phạm đến uy tín của cơ quan báo chí, danh dự, nhân phẩm của tác giả tác phẩm báo chí, đồng thời thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do để cơ quan, tổ chức, cá nhân biết.

Theo đúng quy định pháp luật, Báo Giao thông sẽ trả lời sớm nhất thư yêu cầu của Công ty Thành Bưởi. Hiện Báo Giao thông cũng đã mời văn phòng luật sư tham gia quá trình tố tụng và theo đuổi để có kết quả cuối cùng của sự việc.

Xin cảm ơn ông!