Sau cuộc họp giữa Thủ tướng Chính phủ với các doanh nghiệp bất động sản diễn ra vào tuần trước, dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn thị trường hướng tới cơ cấu lại sản phẩm nhà ở, trong đó ưu tiên nhà ở xã hội đã được đưa ra. 2 gói tín dụng với quy mô lên tới hơn 200.000 tỷ đồng dành cho lĩnh vực nhà ở xã hội sắp được triển khai, mở ra những kỳ vọng hồi phục thị trường.
Những động thái “cứu” bất động sản
Để phần nào tháo gỡ vướng mắc nguồn vốn cho doanh nghiệp (DN), Chính phủ sẽ đề xuất Quốc hội dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng (khoảng 10% nhu cầu vốn giai đoạn 2022-2030) cấp cho các ngân hàng thương mại để cho vay dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo hình thức tái cấp vốn. Hình thức này tương tự gói 30.000 tỷ đồng đã thực hiện trong giai đoạn 2013-2016 trước đây. Chủ đầu tư được vay ưu đãi 50% của gói tín dụng trên, tương đương 55.000 tỷ đồng, còn lại sẽ dành cho người mua nhà vay.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết cơ quan này đã họp với ngân hàng thương mại Nhà nước và thống nhất có một chương trình tín dụng cho lĩnh vực bất động sản (BĐS) trị giá 120.000 tỷ đồng cho vay cả nhà đầu tư và người mua nhà, với lãi suất thấp hơn từ 1,5-2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ. NHNN sẽ giao đơn vị theo dõi, triển khai chương trình này. Trong quá trình triển khai, nếu các ngân hàng này thiếu hụt về thanh khoản thì NHNN sẵn sàng tái cấp vốn cho để việc triển khai được thông suốt.
Về lãi suất, bà Hồng cho biết, NHNN đang cố gắng điều tiết tiền tệ, chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) giảm mặt bằng lãi suất. Về cơ cấu thời hạn trả nợ, Bộ Xây dựng cần rà soát, xem dự án nào mang tính đầu cơ, dự án gắn với sản xuất kinh doanh, với thương mại và dịch vụ, thì sẽ có ứng xử, tháo gỡ riêng.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng cho rằng, để hướng tới thị trường BĐS an toàn, lành mạnh, bền vững, sản phẩm phải hướng tới phục vụ đa số người dân, đặc biệt là người có nhu cầu thực về nhà ở, hạn chế tình trạng đầu cơ, trục lợi.
Nói về gói tín dụng này, ông Lê Ngọc Lâm - Tổng Giám đốc Ngân hàng BIDV cho biết gói tín dụng 120.000 tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp, lãi suất cho vay sẽ thấp hơn khá nhiều so với mặt bằng lãi suất trên thị trường.
Theo TS. Cấn Văn Lực - Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, gói 120.000 tỷ đồng là chương trình cam kết của các NHTM, nên có thể sẽ được triển khai cho vay luôn, song vẫn phụ thuộc vào khả năng hấp thụ của thị trường.
Kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp
Thời gian qua, thị trường địa ốc khan hiếm nhà ở bình dân, nhà giá rẻ vừa. 2 năm gần đây không có sản phẩm nào được mở bán mới, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội thiếu hụt trầm trọng. Việc có nguồn tín dụng dành riêng để phát triển nhà ở xã hội là tin vui đối với thị trường BĐS.
Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) nêu quan điểm, thị trường mất cân đối nghiêm trọng, nhà ở xã hội rất hiếm. Trong 3 năm qua thị trường BĐS TP Hồ Chí Minh không có thêm dự án nhà ở xã hội, nhà dành cho người thu nhập thấp, năm 2022 chỉ có 1 dự án được triển khai. TP Hà Nội cũng trong tình cảnh tương tự.
Ông Thịnh cho rằng, bản thân ngân hàng cũng là DN, và ngân hàng cũng phải cẩn trọng khi cho vay vốn. “Nếu gói tín dụng được triển khai hiệu quả, khả thi thì sẽ thêm cơ hội có nhà cho nhiều người dân, cơ hội cho nhiều người có cơ hội tiếp cận nhà ở bởi lãi vay mua nhà tại một số ngân hàng hiện nay khá cao. Nhiều người dân vay mua nhà đang không biết xử lý như thế nào với các khoản nợ ngân hàng, vì vậy, chỉ cần có ưu đãi lãi suất thấp hơn 1,5- 2% so với thị trường cũng là rất tốt rồi” – ông Thịnh nhận định. Tuy nhiên, ông Thịnh cũng cho rằng, lãi suất thấp phải hợp lý với thu nhập, khả năng chi trả sau khi trừ đi sinh hoạt phí hàng ngày mới thu hút được người dân vay mua nhà. Kèm với đó là thủ tục giấy tờ không quá phức tạp.
Giới chuyên gia nhận định, không chỉ người mua nhà mà các DN cũng được hưởng lợi bởi 50% giá trị gói tín dụng dành cho DN. Người mua được vay vốn ưu đãi, thanh khoản sẽ tốt hơn và DN cũng sẽ nhanh bán được hàng, thu hồi vốn. Hy vọng, gói tín dụng này sẽ sớm được triển khai với thủ tục dễ tiếp cận cho cả người dân và DN.
Ông Phạm Đức Toản - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển Bất động sản EZ (EZ Property) nhận định: “Nhu cầu thực chính là bước đệm để thị trường BĐS phát triển ổn định. Bởi vậy, khi đưa 2 gói tín dụng này ra cần mở rộng đối tượng, tính toán đến nhu cầu của người mua là nhà ở xã hội, nhà ở công nhân hay nhà ở có giá trung bình”.
Tuy nhiên, ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành còn băn khoăn: Cần phải nhìn nhận rõ, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng mà NHNN công bố là gói hoàn toàn mới, dành riêng để phát triển nhà ở xã hội hay là một gói chung dành cho BĐS. Nếu là gói riêng thì đây là tin rất vui cho thị trường.
Ông Vũ Quang Nam - Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn đầu tư xây dựng Nam Thanh cho rằng, để triển khai gói tín dụng có hiệu quả thì các cơ quan chức năng cần nhanh chóng tháo gỡ những khó khăn về pháp lý cho DN. Từ đó mới tạo được động lực để DN tham gia phát triển phân khúc nhà ở này.
Ông Nguyễn Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn:
Cần “ngòi nổ” để giúp thị trường đảo chiều
Thị trường BĐS hiện tại tương tự như thời điểm năm 2013 và cần “ngòi nổ” để giúp thị trường đảo chiều. Năm 2013, khi ngành BĐS khủng hoảng, giao dịch đình trệ, Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai sửa đổi, đồng thời gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng được tung ra với lãi suất 5-6%/năm dành cho phân khúc nhà ở xã hội. Những chính sách này đã giúp khởi động lại giao dịch trên thị trường. Hiện tại, thị trường cũng cần chính sách cụ thể, tác động trực tiếp vào người mua, bán bất động sản, ví dụ như gói hỗ trợ 70.000 đến 100.000 tỷ đồng, tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức 15-16% hoặc cao hơn.
Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam:
Kỳ vọng phân khúc nhà ở xã hội ấm lên
Giai đoạn năm 2013, thị trường BĐS cũng đã đứng trước rất nhiều khó khăn. Nhưng lúc đó Nhà nước đã triển khai gói 30 nghìn tỷ đồng hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội và đã có nhiều tác động tích cực. Không ít DN đã xin chuyển hướng đầu tư từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội. Phân khúc nhà ở xã hội "ấm" lên, từ đó lan tỏa ra các phân khúc khác và cả nền kinh tế.