Phát hiện nguyên nhân mù mắt tại Vĩnh Châu, Sóc Trăng

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long làm việc với tỉnh Sóc Trăng.

Theo GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế, bệnh mù một mắt tại Thị xã Vĩnh Châu, Sóc Trăng là vấn đề y tế công cộng khẩn cấp, liên quan đến sản xuất hành tím. Sau hơn 4 tháng, các cơ quan chuyên môn nghiên cứu cũng như đích thân GS-TS Nguyễn Thanh Long đi khảo sát thực địa tại các hộ dân khẳng định “Không có mối liên quan giữa việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật với nguyên nhân gây viêm loét giác mạc và mù lòa cho các hộ dân làm nghề bóc hành tím tại tỉnh Sóc Trăng”

Đại diện Bộ Y tế cho biết, sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh từ các cơ quan thông tin, báo chí và từ văn bản đề nghị hỗ trợ của Sở Y tế tỉnh Sóc Trăng, Bộ Y tế đã có công văn số 4357/BYT-ATTP ngày 23/6/2015 giao cho Viện Y tế công cộng TP HCM nghiên cứu tình hình dịch tễ học các bệnh về mắt tại thị xã Vĩnh Châu, Sóc Trăng để tìm ra nguyên nhân và các giải pháp khắc phục.

Kết quả nghiên cứu điều tra của Viện Y tế công cộng TP HCM cho thấy: Tổng số người bị mù 2 mắt và mù 1 mắt được TTYT thị xã Vĩnh Châu ghi nhận là 1.248 người, trong đó 967/1248 (77%) là mù 1 mắt 281/1248 (23%) là mù 2 mắt. Điều đáng chú ý là tỷ lệ mù ít nhất 1 mắt của Vĩnh Châu là 6 nguời/1.000 dân, riêng tại Phường 2 và xã Vĩnh Hải tỷ lệ này cao gần gấp hai lần (11 nguời/1.000 dân), cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ chung của toàn quốc là 5 nguời/1.000 dân. Tỷ lệ mù 2 mắt tại Vĩnh Châu vẫn nằm trong giới hạn bình thường của toàn quốc. Viêm loét giác mạc là nguyên nhân hàng đầu của mù 2 mắt (20,3%), mù 1 mắt (45,3%) và ít nhất một mắt là 39,7%. Xã phuờng có tỉ lệ mù 2 mắt và 1 mắt cao nhất là phường 2 (15,7%; 29,1%), Vĩnh Hải (15%; 25,8%), Lai Hòa (14,6%; 9,5%) và Lạc hòa (12,5%; 8,8%).

Phân tích từ 1.157 người bị Viêm loét giác mạc và 1.248 trường hợp bị mù mắt cho thấy: Tỷ lệ Viêm loét giác mạc tại thị xã Vĩnh Châu cao gấp 12 lần so với một số nước phát triển, đặc biệt tại Phường 2 và xã Vĩnh Hải cao gấp 3 lần tỷ lệ chung củaVĩnh Châu, đây là nguyên nhân chính của mù một mắt và ít nhất một mắt.

Kết luận của Bộ Y tế đã giải tỏa được những bức xúc của người dân ở “vương quốc” hành tím xứ biển khi nhiều thông tin cho rằng các thương lái sau khi thu gom hành về phủ một lớp phấn trộn giữa thuốc trừ sâu và bột đất sét để ủ hành ảnh hưởng đến sức khỏe của người bóc hành rồi gây mù. Thậm chí có người còn cho rằng tinh dầu trong hành bắn vào mắt rồi gây mù.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long thăm các hộ trồng hành tím tại Vĩnh Châu.

Viêm loét giác mạc tại Vĩnh Châu có thể xem như một bệnh liên quan đến các hoạt động canh tác hành tím, đặc biệt là giai đoạn: cắt hành, làm đất trồng hành. Các tổn thương giác mạc gây ra do bụi đất, bụi vỏ hành, do tay bẩn dụi mắt, do tinh dầu hành tím bốc lên gây kích ứng và bỏng nhẹ giác mạc. Nhiễm nấm mốc có trong hành cũng tạo điều kiện viêm loét giác mạc do nấm. Việc điều trị viêm loét giác mạc không kịp thời, điều trị sai, tự điều trị làm cho bệnh diễn biến nặng gây sẹo giác mạc và giảm thị lực, trường hợp nặng gây mù lòa. Không có mối liên quan giữa việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật với nguyên nhân gây viêm loét giác mạc và mù lòa tại Vĩnh Châu. Không có mối liên quan giữa các yếu tố môi trường (đất, nước) với việc viêm loét giác mạc và mù một mắt và mù ít nhất một mắt tại Thị xã Vĩnh Châu.

Từ kết quả điều tra trên GS.TS Nguyễn Thanh Long cho biết dự phòng Viêm loét giác mạc là phương pháp tối ưu nhất cho việc giảm tỉ lệ các trường hợp bị mù tại Vĩnh Châu. Hầu hết các trường hợp bị Viêm loét giác mạc và bị mù tại Vĩnh Châu có thể dự phòng và điều trị được.

Theo BS Vũ Tuấn Anh, Trưởng Phòng chỉ đạo tuyến - Bệnh viện Mắt Trung ương, hầu hết những người làm hành khi bóc hành bị tinh dầu hoặc bụi và các vật bắn vào mắt nhưng lại dùng tay bẩn để lau chùi mắt gây nhiễm khuẩn, sau đó dùng thuốc nhỏ mắt chứa chất corticoid mới gây ra hiện tượng viêm loét giác mạc.

Tại buổi làm việc với các cơ quan thuộc tỉnh Sóc Trăng, GS.TS Nguyễn Thanh Long đã giao BV Chợ Rẫy, BV Mắt TP HCM hỗ trợ Thị xã Vĩnh Châu trong việc điều trị và dự phòng các trường hợp bị tổn thương mắt.

Thứ trưởng cũng chỉ đạo và kiến nghị các cơ quan chức năng địa phương cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để phòng chống bệnh viêm loét giác mạc, mù lòa, bảo vệ sức khỏe người dân làng nghề sản xuất hành tím: Các cơ sở sản xuất phải đảm bảo thực hiện tốt các quy định vệ sinh lao động; khám sàng lọc định kỳ cho người lao động nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Ngành y tế địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động người lao động và người dân thực hiện các biện pháp dự phòng như sử dụng kính và các phương tiện bảo hộ khẩu trang, găng tay khi thu hoạch, sản xuất hành, hướng dẫn người lao động, người dân sử dụng nước muối sinh lý rửa mắt hàng ngày, tăng cường vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch sẽ. Khi mắt bị viêm cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để khám, điều trị thích hợp. Không tự điều trị theo kinh nghiệm hoặc dân gian; Các cơ sở điều trị chuyên khoa cần tổ chức khám sức khoẻ, điều trị viêm loét giác mạc theo phác đồ điều trị. Phương pháp điều trị viêm loét giác mạc chủ yếu là dùng nước muối sinh lý rửa mắt, điều trị phối hợp kháng sinh phổ rộng và kháng sinh kháng nấm.