Ngày 8/12, Thanh tra Chính phủ đã có thông báo Kết luận thanh tra tại Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2).
Theo thông báo Kết luận thanh tra, việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn và tài sản tại Vinafood 2 và một số đơn vị thành viên của Vinafood 2 đã để xảy ra nhiều thiếu sót, vi phạm về hoạt động kinh doanh.
Cụ thể, đối với Cty mẹ đã thực hiện cho vay và bảo lãnh vay vốn cho một số đơn vị (Cty CP Tô Châu, Cty TNHH Bình Tây, Cty TNHH MTV Lương thực Sài Gòn, Cty CP Lương thực Hậu Giang) không đúng quy định, vượt thẩm quyền được giao số tiền là 1.780.344 triệu đồng.
Hậu quả là Vinafood 2 phải trả thay vốn cho Cty CP Hậu Giang 28.000 triệu đồng; khó thu hồi được vốn vay cho Cty Cp Tô Châu là 80.163 triệu đồng; nguy cơ phải trả thay cho Cty TNHH Bình Tây nợ ngân hàng là 93.421 triệu đồng và Cty CP Tô Châu là 56.946 triệu đồng.
Đáng chú ý, Vinafood 2 còn đầu tư góp vốn và sử dụng vốn góp với giá trị 47.208 triệu đồng để thành lập Cty CP Vận tải biển Hoa Sen có nhiều sai phạm, đầu tư không hiệu quả, kinh doanh thua lỗ mất vốn nhà nước 22.835,36 triệu đồng; mua cổ phần của Cty Vận tải biển Việt Nam số tiền 59.595 triệu đồng và Cty CP nước khoáng Samvi với số tiền 14.410,378 triệu đồng chưa đúng quy định về trình tự thủ tục, đầu tư không hiệu quả.
“TCty Vinafood 2 chưa thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước về thu mua lúa gạo tạm trữ, không giao dịch mua trực tiếp của người nông dân, không tổ chức liên kết được thành hệ thống trong mua bán nên chưc thực hiện đúng chính sách Nhà nước với mục đích tạm trữ lúa gạo để đảm bảo cho người nông dân có lãi tối thiểu 30%”- Kết luận thanh tra chỉ rõ.
Ngoài ra, đối với các Cty hạch toán phụ thuộc, việc mua bán hàng hoá của một số đơn vị đã vi phạm các quy định về quy chế tổ chức và hoạt động; quy chế quản lý tiền hàng trong mua bán, cung ứng hàng hoá, dịch vụ; quy chế mua bán hàng hoá, dịch vụ của TCty, của các đơn vị thành viên với số tiền 62.069.939,566 triệu đồng. Chính những vi phạm trên dẫn tới TCty và các đơn vị bị chiếm dụng vốn, nợ khó đòi, nguy cơ mất vốn là rất lớn.
Trong công tác quản lý đất đai và đầu tư xây dựng, cơ quan thanh tra cũng phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng tại Vinafood 2. Theo đó, Vinafood 2 và một số đơn vị thành viên đã vi phạm quy định trong quản lý khi sử dụng đất không hiệu quả, để đất trống, một số cơ sở nhà đất cho thuê sử dụng không đúng mục đích với tổng diện tích là 195.788,7m2.
Đáng chú ý, Vinafood 2 còn nhận chuyển nhượng và đầu tư dự án với trị giá 242.366 triệu đồng khi thị trường thuỷ sản gặp khó khăn, không tính đến hiệu quả và sự phù hợp của dự án, dẫn tới tình trạng sản xuất kinh doanh thua lỗ, không hiệu quả. Đồng thời, việc đầu tư kho chứa đến nay mới thực hiệu được 35/40 dự án với tổng giá trị 1.758.325 triệu đồng nhưng quá trình triển khai các dự án chậm, hiệu suất sử dụng kho chứa thấp (đạt 30% thiết kế), hệ số thiết bị được sử dụng chưa cao (đạt 40% thiết kế).
Từ những sai phạm trên, về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị truy thu tổng số tiền xử lý là 205.947,59 triệu đồng, trong đó Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu đề xuất xử lý khoản tiền 196.676 triệu đồng, bao gồm khoản chi phí hoa hồng môi giới xuất khẩu gạo, việc sử dụng vượt nguồn vốn ngân sách nhà nước tại dự án chợ chuyên doanh Thốt Nốt); còn Vinafood 2 thực hiện việc thu hồi những số tiền còn lại.
Về xử lý trách nhiệm, Cơ quan Thanh tra kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính thực hiện và chỉ đạo thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, đơn vị liên quan đến việc kiểm tra, giám sát, quản lý, sử dụng vốn đối với Vinafood 2 và các đơn vị thành viên thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ được nêu trong kết luận thanh tra.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị những Bộ liên quan chỉ đạo kiểm điểm và xử lý theo quy định đối với Hội đồng thành viên, Ban Tổng Giám đốc và Kiểm soát viên Vinafood 2 khi để xảy ra nhiều sai phạm dẫn tới hậu quả kinh doanh thua lỗ, nợ khó đòi, mất vốn nhà nước.