Phát hiện thêm giá trị của Di sản Mỹ Sơn

Theo đó, mới đây Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn (BQLDS Mỹ Sơn) đã phối hợp với Viện Khảo cổ học - Bộ VHTTDL tiến hành thăm dò khảo cổ quanh khu vực tháp K thuộc Khu di tích Mỹ Sơn ở xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Kết quả đã hé lộ thêm những điều bí ẩn lâu nay còn chìm sâu trong lòng đất của khu di sản này.

Cụ thể, ở các khu rừng cây rậm rạp xung quanh tháp K các chuyên gia đã thực hiện 5 hố thăm dò trên diện tích 20m2 (4m2/hố), qua đó đã phát hiện những dấu tích kiến trúc gồm 2 đoạn của các tường bao kéo dài từ tháp K về phía Đông, hướng vào các khu tháp E - F ở sâu bên trong thung lũng Mỹ Sơn.

Đây là khu vực bằng phẳng, vết tích tường bao được xây dựng bằng cách xây, xếp gạch thành hàng đôi ở hai bên, giữa nhồi thêm gạch vỡ. Tường có móng dưới to sau đó xây thu dần lên mặt trên với chiều rộng mặt khoảng 46cm. Các chuyên gia căn cứ vào lượng gạch bị đổ trong hố thăm dò không nhiều, đưa ra nhận định, tường không xây cao mà chỉ như một bức tường phân chia giới hạn không gian phía trong và phía ngoài con đường trong cùng một không gian thiêng của di tích.

Theo các chuyên gia, con đường này có thể có nhiều chức năng như Thần đạo - đường đi của các vị thần Ấn Độ giáo; Con đường Hoàng gia - con đường giành cho các vị vua chúa và Tăng lữ Chăm-pa đi vào cúng tế các vị thần của họ; hoặc như ngôn ngữ hiện đại ngày nay, đây là con đường dẫn vào Thánh địa Mỹ Sơn.

Theo TS Nguyễn Ngọc Quý – Viện Khảo cổ học, người chủ trì cuộc thăm dò: “Qua mối liên quan của phế tích đường dẫn với tháp K có thể bước đầu nhận định đường dẫn có niên đại thế kỷ XII, tương đương với niên đại tháp K. Đây là một công trình kiến trúc mới được biết đến bởi nó đã bị phá hủy từ lâu, bị vùi lấp bên dưới một lớp đất rừng bồi lấp khá dày. Qua phát hiện đã xác định, đó là một con đường dẫn bắt đầu từ tháp K đi vào khu trung tâm Thánh địa Mỹ Sơn ở thế kỷ XII, mà lần đầu tiên giới nghiên cứu khảo cổ - lịch sử trong nước và quốc tế được biết đến”. Ông Quý chia sẻ: “Chúng tôi cho rằng tính chất của con đường thể hiện đầy đủ nhất trong tên gọi là “Con đường Hoàng gia” - con đường dẫn để Thần linh - Vua chúa và Tăng lữ Bà la môn giáo đi vào không gian thiêng Thánh địa Mỹ Sơn”.

Ông Nguyễn Thanh Hồng - Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Quảng Nam cho rằng: “Kết quả thăm dò khảo cổ lần này và kết luận của các chuyên gia về con đường là vô cùng ý nghĩa. Nó đã giúp cho chúng ta có thêm tư liệu, hồ sơ để tiếp tục khẳng định những giá trị không gian lịch sử - văn hóa - kiến trúc của Khu đền tháp Mỹ Sơn, góp phần tăng cường công tác quản lý, phát huy giá trị Di sản Văn hóa thế giới Mỹ Sơn”.

TS Nguyễn Ngọc Quý cũng khẳng định, kết quả nghiên cứu sẽ góp phần giúp BQLDS Mỹ Sơn phát huy tốt hơn giá trị lịch sử văn hóa di tích; tổ chức đưa đón du khách theo đúng con đường di sản người Chăm đã để lại, giúp du khách có cái nhìn rõ ràng hơn về Thánh địa Mỹ Sơn và văn hóa Chăm-pa trong lịch sử.