Phát triển du lịch nông nghiệp theo hướng xanh và bền vững
Phát triển du lịch nông nghiệp theo hướng xanh được xem là chìa khóa để nâng cao giá trị nông thôn, thúc đẩy chuyển đổi kinh tế và thích ứng mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Chiều ngày 8/11, tại TP Hồ Chí Minh diễn ra Diễn đàn Quốc gia “Du lịch nông thôn gắn với văn minh sinh thái và kiến tạo môi trường sống xanh”. Diễn đàn do Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp phối hợp với Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh), Báo Nông nghiệp và Môi trường, Hội Địa lý Việt Nam tổ chức.
Tại diễn đàn, các chuyên gia cho rằng phát triển du lịch nông thôn theo hướng xanh và bền vững đang trở thành yêu cầu cấp thiết để thích ứng với xu thế chuyển đổi xanh, và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững.
Ngoài ra, mô hình này vừa tạo ra giá trị kinh tế trực tiếp, vừa lan tỏa lợi ích sang thương mại, dịch vụ và sản xuất nông nghiệp, qua đó đóng góp vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, TS. Lê Hoàng Dũng - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) nhận định, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hiện đại hóa, du lịch, nông nghiệp và nông thôn ngày càng khẳng định vai trò quan trọng, trở thành một định hướng phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam.
Việt Nam hiện có hơn 60% dân số sinh sống tại nông thôn, sở hữu nguồn tài nguyên sinh thái phong phú, cảnh quan đặc sắc và truyền thống sản xuất lâu đời. Đây chính là nền tảng quan trọng để phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng, nơi du khách có thể trải nghiệm, học hỏi và chia sẻ cùng cộng đồng địa phương.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, thực tiễn triển khai thời gian qua vẫn bộc lộ nhiều hạn chế: sản phẩm du lịch còn đơn điệu, thiếu bản sắc vùng miền; nguồn lực xúc tiến quảng bá còn nhỏ; đặc biệt mục tiêu bảo vệ môi trường, giảm phát thải và phát triển sinh thái chưa được lồng ghép đúng mức vào hoạt động du lịch. Trong bối cảnh Việt Nam cam kết phát thải ròng bằng 0, những khoảng trống xanh trong phát triển du lịch nông thôn đang trở thành vấn đề cần giải quyết ngay.
PGS.TS Phạm Trung Lương, thành viên Tổ chuyên gia tư vấn quy hoạch quốc gia nhấn mạnh, du lịch nông thôn chỉ có thể đi đường dài khi gắn với văn minh sinh thái và tư duy quy hoạch mới. Ông Lương cho rằng, văn minh sinh thái hướng đến việc con người sống hài hòa với thiên nhiên, từ đó hình thành những hành động bảo tồn, tái tạo giá trị môi trường.
“Quy hoạch nông thôn lâu nay nghiêng về sản xuất mà chưa tính đầy đủ yêu cầu phát triển dịch vụ, nên trải nghiệm của du khách còn hạn chế. Muốn du lịch nông thôn phát triển, phải điều chỉnh quy hoạch theo hướng tăng không gian trải nghiệm thực chất về thiên nhiên và con người”, ông Lương nói.
Cùng quan điểm, PGS.TS Ngô Thị Thu Trang, Trưởng khoa Địa lý (Trường Đại học KHXH&NV TPHCM), cho rằng du lịch xanh phải bắt đầu từ tư duy xanh và văn hóa xanh, mà trọng tâm là nông nghiệp hữu cơ và nguyên tắc văn minh sinh thái. Theo bà Trang, việc chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp sẽ mở đường nâng giá trị sản phẩm và tạo nên sản phẩm du lịch đặc trưng, bền vững.
Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều sáng kiến phát triển mô hình du lịch nông nghiệp theo hướng xanh, từ kinh tế tuần hoàn, sản phẩm hữu cơ đến bảo tồn di sản văn hóa bản địa. Các chuyên gia thống nhất rằng điểm đến nông thôn sẽ chỉ thật sự hấp dẫn khi cộng đồng cùng tham gia, hạ tầng được củng cố và nguồn nhân lực được đào tạo bài bản về phát triển bền vững, du lịch sinh thái và chăm sóc sức khỏe.
