Phí, lệ phí khi sử dụng số hiệu mạng

Báo cáo tại phiên họp, ông Lê Quang Huy - Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội cho biết, có ý kiến đề nghị làm rõ việc các tổ chức quốc tế, khu vực hiện nay thu phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng có làm ảnh hưởng đến các tổ chức, doanh nghiệp (DN) Việt Nam không? Việt Nam có thu phí số hiệu mạng không? nếu có đề nghị đánh giá tác động bổ sung.

Về vấn đề trên, Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường phân tích: Khoản 28 Điều 3 dự thảo Luật quy định tài nguyên Internet là tập hợp tên miền, địa chỉ Internet, số hiệu mạng và tên, số khác thuộc quyền quản lý của Việt Nam, bao gồm: tài nguyên Internet Việt Nam và tài nguyên Internet quốc tế được các tổ chức quản lý quốc tế phân bổ cho tổ chức, cá nhân sử dụng tại Việt Nam.

Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, Việt Nam hiện đã triển khai việc thu lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng đối với tên miền “.vn”, địa chỉ Internet (quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành theo Phụ lục 01 Luật Phí và Lệ phí). Luật Phí và Lệ phí chưa quy định về lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng vì từ trước đến nay, tổ chức quản lý địa chỉ Internet/số hiệu mạng khu vực Châu Á - Thái bình Dương (APNIC) không thực hiện việc thu phí số hiệu mạng. Tuy nhiên, APNIC vừa thông báo kế hoạch điều chỉnh các khoản thu đối với tài nguyên Internet (trao đổi định hướng tại kỳ họp APNIC 56 và công bố trên website), theo đó, sẽ thực hiện thu phí số hiệu mạng từ ngày 1/1/2025. APNIC sẽ miễn phí đối với 2 số hiệu mạng đầu tiên, từ số hiệu mạng thứ 3 trở đi sẽ phải đóng phí đăng ký 500 đô la Úc/1 số hiệu mạng và phí duy trì là 100 đô la Úc/một năm.

Qua rà soát cho thấy tính đến tháng 10/2023, trong số 614 tổ chức, DN Việt Nam đã đăng ký sử dụng số hiệu mạng, chỉ có 4 DN thuộc đối tượng phải nộp phí sử dụng số hiệu mạng theo chính sách mới của APNIC. Do đó, việc bổ sung quy định thu phí, lệ phí số hiệu mạng sẽ tạo cơ sở pháp lý để các DN thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của tổ chức quốc tế nhằm đảm bảo duy trì hoạt động mạng, dịch vụ Internet.

“Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường nhận thấy, đây là nội dung mới so với dự thảo Luật do Chính phủ trình, phát sinh nghĩa vụ tài chính mặc dù mức thu theo quy định của APNIC là không lớn, số lượng các tổ chức, DN Việt Nam sử dụng từ 3 số hiệu mạng trở lên là rất ít nên Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ, và môi trường đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông làm việc với đại diện Uỷ ban Tài chính ngân sách, Uỷ ban Pháp luật, Bộ Tài chính và một số DN viễn thông nhằm xem xét việc quy định bổ sung về lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng tại dự thảo Luật; đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá tác động” - ông Huy cho hay.

Qua nghiên cứu, xem xét báo cáo đánh giá tác động đối với nội dung trên của Bộ Thông tin và Truyền thông, Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường thấy rằng đây là nghĩa vụ bắt buộc, thực hiện theo thông lệ, quy định quốc tế. Nếu Việt Nam không có quy định về phí, lệ phí cho số hiệu mạng, các tổ chức, DN Việt Nam sử dụng nhiều số hiệu mạng sẽ gặp khó khăn trong việc đăng ký, sử dụng số hiệu mạng và ảnh hưởng đến hoạt động mạng, dịch vụ của DN trong thời gian tới.

Do đó, nghiên cứu tiếp thu ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường cho rằng có cơ sở để xem xét việc quy định bổ sung về lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng, đã bổ sung, chỉnh lý nội dung này và thể hiện tại điểm d khoản 9 Điều 50 và khoản 4, khoản 5 Điều 71 dự thảo Luật.

Giải trình thêm về thu phí, lệ phí sử dụng số hiệu mạng, ông Phạm Đức Long - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, trong danh mục phí, lệ phí được ban hành kèm theo Luật Phí với lệ phí chưa có quy định về loại phí và lệ phí này. Do vậy, cần kiến nghị đưa nội dung này vào Luật Viễn thông (sửa đổi) và bổ sung vào Luật Phí và Lệ phí.

“Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã báo cáo vấn đề này với Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang. Phó Thủ tướng cũng đã kết luận thống nhất với đề nghị bổ sung vào dự thảo Luật nội dung này để quy định về các loại phí và lệ phí đối với số hiệu mạng của các tổ chức, DN Việt Nam đã hoàn thành nghĩa vụ về phí và lệ phí theo điều lệ quốc tế” - ông Long thông tin.

Trước vấn đề trên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, các vấn đề liên quan đến phí và lệ phí trong lĩnh vực viễn thông đã được quy định chung trong Luật Phí và lệ phí. “Việc hướng dẫn, quy định chi tiết trong Luật Phí và lệ phí đã có quy định rõ về thẩm quyền ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ có trách nhiệm ra văn bản hướng dẫn liên quan đến phí, lệ phí trong nội dung này” - ông Chi giải trình.

Tuy nhiên, ông Hoàng Thanh Tùng - Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị làm rõ quy định về phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng và phí duy trì là chúng ta thu hộ tổ chức quản lý địa chỉ Internet, số điện thoại khu vực châu Á - Thái Bình Dương? hay là thu nộp vào ngân sách?

Theo ông Tùng, nếu thu hộ sẽ không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Phí và Lệ phí. Bởi Luật Phí và Lệ phí quy định rõ phí, lệ phí quy định tại Luật này là khoản thu thuộc ngân sách nhà nước và không chịu thuế. Nếu Luật Viễn thông quy định thực hiện đúng cam kết quốc tế khi chúng ta sử dụng kho số tài nguyên được phân bổ chứ không phải nộp ngân sách thì không cần sửa trong Luật Phí và Lệ phí.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu rà soát để đảm bảo tương thích giữa Luật này với Luật Phí và Lệ phí, Luật Quản lý thuế. Bởi Luật Quản lý thuế quy định đối tượng điều chỉnh bao gồm thuế và các khoản phí, lệ phí, các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước. “Ngành thuế thu hay là ai thu? trường hợp thu hộ cũng vậy. Ai thu hộ? cơ quan nhà nước thu hộ hay cơ quan thuế? Cho nên cần xác định phạm vi, cần nghiên cứu và quy định rõ. Đây là vấn đề mới, cần đánh giá tác động, rà soát kỹ để không xung đột giữa luật nọ và luật kia. Bộ Tài chính hay Bộ Thông tin và Truyền thông thu thì cần thống nhất” - Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.