Ngày 23/4, phiên tòa xét xử cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng và đồng phạm bước sang ngày thứ hai.
HĐXX đã tập trung làm rõ nội dung “xoay chuyển” khu đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, Quận I, TP Hồ Chí Minh) rộng hơn 6.000 m2, gây thất thoát của nhà nước hơn 2.700 tỷ đồng.
Quá trình chuyển giao khu đất được xác định: Từ 2008 đến khi Nhà nước thoái vốn vào 2017, vốn nhà nước tại Tổng Công ty Bia-Rượu-Nước giải khát (Sabeco) chiếm 89,59% và đây được coi là “doanh nghiệp nhà nước”. Bộ Công thương là đại diện chủ sở hữu nhà nước với phần vốn góp tại Sabeco, Vụ Công nghiệp nhẹ quản lý chính. Sabeco quản lý khu đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, quận 1, TP HCM) rộng 6.080 m2.
Từ năm 2012 đến năm 2016, bị cáo Vũ Huy Hoàng với vai trò người đứng đầu Bộ Công thương đã chỉ đạo Hồ Thị Kim Thoa (nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương - đang bị truy nã) và Phan Chí Dũng (nguyên Vụ trưởng Công nghiệp nhẹ) ra các văn bản yêu cầu Sabeco dùng quyền sử dụng khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco để góp vốn với các doanh nghiệp tư nhân thành lập Sabeco Pearl. Sabeco sau đó dùng pháp nhân Sabeco Pearl để thực hiện dự án xây dựng khách sạn 6 sao, trung tâm thương mại, hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê tại khu đất này.
Cơ quan công tố cáo buộc, Sabeco Pearl không thuộc đối tượng được thuê đất chỉ định. Tuy nhiên dựa vào đề nghị của Sabeco, bị cáo Nguyễn Hữu Tín (nguyên Phó Chủ tịch UBND TP. HCM) cùng thuộc cấp đã giao cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án, nộp tiền thực hiện nghĩa vụ tài chính và thuê đất không qua đấu giá. Giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm ban hành quyết định cho thuê là 1.000 tỷ đồng, trong khi thực tế 3.800 tỷ đồng.
Theo cáo trạng, Sabeco lập liên doanh Sabeco Pearl để xây dựng cao ốc tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng (TP HCM), trong đó Sabeco giữ 26% vốn; còn lại thuộc các công ty tư nhân. Ông Vũ Huy Hoàng và các cấp dưới tại Bộ Công thương đồng ý việc này và UBND TP HCM cũng chấp thuận cho xây dựng trên khu đất. Năm 2016, các doanh nghiệp tư nhân đề nghị Sabeco thoái vốn khỏi liên doanh và được Sabeco cùng Bộ Công thương đồng ý.
Việc này khiến khu đất bị chuyển từ sở hữu nhà nước sang tư nhân, gây thiệt hại hơn 2.700 tỉ đồng. Khu đất số 2-4-6 ban đầu chỉ xây dựng văn phòng, nhưng sau đó được bổ sung thêm chức năng căn hộ. Bị cáo Vũ Huy Hoàng và các đồng phạm bị cáo buộc tội: “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”.
Trong phiên xét xử ngày 23/4, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về trách nhiệm trước pháp luật, trước UBND TP Hồ Chí Minh của người xây dựng dự thảo, tham mưu, xung quanh các hợp đồng nguyên tắc, hợp đồng hợp tác đầu tư…trình ký các văn bản đề xuất chấp thuận cho Công ty cổ phần Đầu tư Sabeco Pearl (Sabeco Pearl) làm chủ đầu tư dự án đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, Quận I, TP Hồ Chí Minh).
Trước HĐXX, bà Phạm Thị Hồng Hạnh (nguyên Tổng Giám đốc Sabeco), ông Lê Hồng Xanh (nguyên Phó Tổng Giám đốc Sabeco), ông Phan Đăng Tuất (nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị, phụ trách Bộ phận quản lý vốn nhà nước của Bộ Công thương tại Sabeco) đều cho rằng đã ký các hợp đồng nguyên tắc, hợp đồng hợp tác đầu tư bởi áp lực từ nhiều phía.
Đó là áp lực từ việc Công ty cổ phần Bất động sản Sabeco (Sabeco Land) không có tiền thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng. Áp lực về vốn xây dựng với tổng mức đầu tư lên đến hơn 3.000 tỷ đồng và áp lực từ phía lãnh đạo Bộ Công thương thường xuyên nhắc nhở, phê bình, yêu cầu tiếp tục tìm kiếm nhà đầu tư. Trong thời gian thực hiện dự án, nhận được sự chỉ đạo của các bị cáo nguyên là Thứ trưởng Bộ Công thương Lê Nam Hải và Hồ Thị Kim Thoa.
Xoay quanh nội dung trong Công văn số 3512/SKHĐT-PTHT của Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. HCM đề xuất UBND TP Hồ Chí Minh chấp thuận cho Sabeco Pearl làm chủ đầu dự án, được thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng, bị cáo Lê Quang Minh (nguyên Trưởng phòng Phát triển hạ tầng, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh) thừa nhận trước HĐXX là đã không lấy ý kiến các sở, ngành theo chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Hữu Tín (nguyên Phó Chủ tịch UBND TP HCM).
Trình bày trước HĐXX, bị cáo Vũ Huy Hoàng vẫn khai không phụ trách quản lý công nghiệp nhẹ và Sabeco. Đây là đối tượng thuộc lĩnh vực do bà Hồ Thị Kim Thoa quản lý.
Trả lời HĐXX về việc thoái vốn của Sabeco tại Sabeco Pearl, bị cáo Hoàng cho rằng thực hiện theo chủ trương của Chính phủ. Có nhận được công văn của chủ đầu tư xin thoái vốn, nhưng không trả lời, vì các nhà đầu tư này không đại diện cho Sabeco. Và đã chuyển công văn sang Vụ Công nghiệp nhẹ để Vụ này chuyển sang Ban Quản lý vốn Nhà nước ở Sabeco xem xét. Sau khi HĐQT Sabeco đề nghị và có ý kiến đề nghị Bộ cho phép được thoái vốn, căn cứ vào đề nghị như vậy, đồng ý về chủ trương, có hướng dẫn thủ tục.
“Về mặt chủ trương, đây là đề xuất của HĐQT Sabeco, nên chúng tôi đồng ý. Sabeco trình phương án sơ bộ thoái vốn. Vụ Công nghiệp nhẹ với tư cách vụ đầu mối đã lấy ý kiến các đơn vị liên quan, rồi sau đó đề xuất cuộc họp với nội dung xem xét chủ trương thoái vốn”- bị cáo Hoàng trình bày.