Phòng cháy, chữa cháy rừng: Dự báo sớm nguy cơ để ứng phó kịp thời

Theo ông Nguyễn Quốc Trị-Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện nay, nguy cơ cháy rừng ở một số tỉnh phía Nam, miền Trung đã bắt đầu gay gắt. Theo dự báo nhiều địa phương đã đến cấp V, nhiều nơi diện tích rừng có nguy cơ từ cấp 3 trở lên chiếm đến 70% như Cà Mau, An Giang…

Hiện phía Bắc có nguy cơ thấp hơn, nguy cơ cao là khu vực Tây Bắc; nhiều tỉnh phía Nam, miền Trung hiện có nguy cơ cháy rừng rất rõ rệt. Cả nước đang có 25 tỉnh, thành phố đang có cảnh báo cháy rừng cấp V. Nguyên nhân là năm nay, khu vực miền Trung và miền Nam khô hạn đến sớm.

Trước tình hình trên, mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Chỉ thị về việc tăng cường các biện pháp cấp bách về phòng cháy, chữa cháy rừng. Trước đó, khi bắt đầu bước vào mùa khô 2019 - 2020, Tổng cục Lâm nghiệp đã yêu cầu Chi cục Kiểm lâm địa phương thường xuyên cập nhật thông tin về cảnh báo cháy rừng, phát hiện nguy cơ cũng như đám cháy sớm được cảnh báo trên website của Cục Kiểm lâm để ứng phó kịp thời, giảm thiểu thiệt hại nhất.

Về tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ trong phòng cháy, chữa cháy rừng, ông Trị cho biết, việc dự báo trước nguy cơ xảy ra cháy rừng và phát hiện sớm các điểm cháy để có phương pháp án phòng cháy, chữa cháy rừng luôn là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng trong quản lý, bảo vệ rừng nói chung.

Việc ứng dụng công nghệ có thể giúp chúng ta phát hiện đám cháy sớm. Chẳng hạn chỉ có đám khói là có thể phát hiện qua ảnh vệ tinh. Thông qua thiết bị bay, chúng ta có thể nắm bắt thực trạng đám cháy để xác định các nguy cơ có thể xảy ra. Hay một số địa phương có chòi canh gác rừng, ở đó có thiết bị công nghệ cao có thể giúp sớm phát hiện ra các nguy cơ. Bằng các biện pháp làm sao để phát hiện điểm cháy sớm nhất có thể. Như vậy, sau khi có các cảnh báo, các địa phương sẽ sớm kiểm tra, phát hiện ngay đám cháy để giảm tối thiểu thiệt hại.

Vẫn theo ông Nguyễn Quốc Trị, có khá nhiều hành vi có thể dẫn đến nguy cơ cháy rừng như: sử dụng lửa bất cẩn trong rừng, không đúng quy định; khi canh tác nương rẫy có sử dụng lửa… Nguy cơ cũng có thể đến từ những gia đình sinh sống cạnh rừng sử dụng lửa không hợp lý. Sự chủ quan, lơ là của người sử dụng lửa rất dễ dẫn đến nguy cơ cháy rừng.

Tuy nhiên, trách nhiệm đầu tiên là của chủ rừng. Chủ rừng phải có trách nhiệm trong bảo vệ rừng, không để xảy ra cháy rừng, phá rừng, sau đó đến trách nhiệm của chính quyền cơ sở. Chủ rừng chính là các công ty, doanh nghiệp, ban quản lý chứ không phải là người dân được nhận giao khoán rừng. Người nhận giao khoán cũng phải có trách nhiệm trong quản lý, bảo vệ và phòng, chống cháy rừng theo cam kết, hợp đồng với chủ rừng.

Về công tác chuẩn bị phòng cháy, chữa cháy rừng năm nay, ông Trị cho hay, trong thời gian vừa qua, Tổng cục đã tổ chức nhiều đoàn đi kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy rừng ở các địa phương, vườn quốc gia, ban quản lý rừng… Cơ bản các địa phương, đơn vị đã nhận thức được tác hại của cháy rừng và có các phương án chuẩn bị rất kỹ lưỡng như Cà Mau, An Giang... Các lực lượng chức năng đã đi kiểm tra từ thực địa tới các phương án phòng chống cháy rừng; đồng thời nhắc nhở, tuyên truyền các đơn vị nâng cao trách nhiệm của đơn vị cơ sở cũng như những khuyến cáo của ngành với địa phương.

Khuyến cáo của ngành trong phòng cháy, chữa cháy rừng là nếu chúng ta không chủ động, phòng cháy tốt thì nguy cơ rất khôn lường. Do đó, trong phòng cháy, chữa cháy rừng điều quan trọng đầu tiên là phòng cháy. Theo đó, địa phương phải tích cực tuyên truyền tới những hộ gia đình về việc sử dụng lửa trong rừng, hộ sinh sống cạnh rừng… đúng quy định.

Địa phương cơ sở cần xác định đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của họ để có sự chuẩn bị cũng như tuyên truyền, vận động, xử lý sự cố kịp thời. Các đơn vị phải có phương án phòng cháy, chữa cháy rừng.

Nếu có cháy rừng xảy ra, các bước triển khai phù hợp, đem lại hiệu quả cao. Các địa phương, chủ rừng phải thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo, dự báo phát hiện cháy sớm của Cục Kiểm lâm để từ đó xác định cụ thể các đám cháy, ứng phó kịp thời; xây dựng tốt phương án phòng cháy, chữa cháy rừng; trong đó có phương án 4 tại chỗ; đồng thời thường xuyên rà soát, bổ khuyết để phù hợp với từng thời điểm.

Ngành thường xuyên khuyến cáo các địa phương làm tốt việc tuyên truyền với người dân, khách du lịch… các hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp trong rừng và cạnh rừng để làm sao hoạt động của họ hiệu quả và an toàn, tránh nguy cơ cháy rừng.