Phòng vệ thương mại – “lá chắn” bảo vệ sản xuất và thúc đẩy hội nhập
Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, phòng vệ thương mại đang trở thành công cụ chiến lược giúp bảo vệ ngành sản xuất nội địa, đồng thời mở rộng không gian hội nhập cho doanh nghiệp Việt, đặc biệt là khối tư nhân.
Ngày 25/9 tại TP Hồ Chí Minh, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) tổ chức Diễn đàn Phòng vệ thương mại lần thứ hai với chủ đề: “Chủ động phòng vệ – Tăng tốc hội nhập – Thúc đẩy kinh tế tư nhân trong chuỗi cung ứng toàn cầu”.
Theo Cục Phòng vệ thương mại, từ khi thành lập đến nay, Cục đã xử lý 48 vụ việc điều tra mới và 35 vụ việc rà soát, qua đó kiến nghị Bộ Công thương áp dụng 36 biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng nhập khẩu.
Các doanh nghiệp sản xuất trong nước tham gia những vụ việc này đạt tổng doanh thu hằng năm gần 600 nghìn tỉ đồng, sử dụng hơn 56.000 lao động trực tiếp. Thu ngân sách từ thuế phòng vệ thương mại đạt khoảng 1.600 tỉ đồng mỗi năm, góp phần củng cố nguồn lực tài chính quốc gia.
Tại diễn đàn, các chuyên gia nhiều lần khẳng định vai trò then chốt của khối kinh tế tư nhân trong triển khai biện pháp phòng vệ thương mại. Thực tế cho thấy, 88% vụ việc điều tra phòng vệ thương mại có sự tham gia trực tiếp của doanh nghiệp tư nhân.
Trong số 79 doanh nghiệp đứng đơn yêu cầu điều tra, 56 là doanh nghiệp tư nhân. Lực lượng này cũng chiếm tới 92,8% sản lượng hàng hóa trong các vụ việc và đạt mức doanh thu 595 nghìn tỉ đồng trong những năm qua.
Không chỉ đóng góp quy mô lớn, doanh nghiệp tư nhân còn thể hiện sự chủ động, phản ứng nhanh trước biến động thị trường và có nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của phòng vệ thương mại.
Ngoài ra, việc khởi kiện và tham gia quá trình điều tra giúp họ bảo vệ ngành sản xuất trước cạnh tranh không lành mạnh, hàng nhập khẩu giá rẻ và đồng thời tạo dư địa để tái cơ cấu, tối ưu hóa sản xuất.
Phát biểu khai mạc, ông Lương Hoàng Thái – Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại nhấn mạnh, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục biến động, các công cụ phòng vệ thương mại trở thành “lá chắn”.
Theo ông Thái, thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp hay tự vệ không chỉ giúp tạo lập môi trường cạnh tranh công bằng mà còn trực tiếp bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người lao động. Đây cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh, củng cố vị thế hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Ở góc nhìn chính sách, TS. Dương Duy Hưng – Vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp, Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam cần định vị lại vai trò trong chuỗi giá trị toàn cầu, chuyển từ gia công sang khâu tạo ra giá trị gia tăng cao. Ông thẳng thắn chỉ ra hạn chế hiện nay như: công nghệ còn lạc hậu, thiếu nhân lực chất lượng cao, tư duy ngắn hạn và chưa đầu tư đúng mức cho xây dựng thương hiệu.
Theo ông Hưng, để khắc phục cần đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu và phát triển (R&D), nâng cao kỹ năng lao động, thay đổi tư duy quản trị, thúc đẩy liên kết chuỗi cũng như hoàn thiện khung thể chế hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững. Đây là nền tảng để doanh nghiệp không chỉ tận dụng công cụ phòng vệ thương mại mà còn chủ động tiến ra thị trường quốc tế.
