Trước thềm năm học mới, giá bán của các loại sách giáo khoa (SGK) hiện có trên thị trường đang là mối quan tâm của nhiều phụ huynh, học sinh. Sự chênh lệch giữa giá bán của các bộ SGK cũng như mức tăng giá chóng mặt của SGK mới khiến nhiều người phải “đau đầu” suy nghĩ.
Đau đầu vì giá sách lại tăng
Hiện nay trên thị trường có 3 bộ SGK được Bộ GD-ĐT phê duyệt đưa vào giảng dạy từ năm học 2023 – 2024, gồm có bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống”, “Chân trời sáng tạo” và bộ “Cánh diều”.
Trong đó hai bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” và “Chân trời sáng tạo” do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB Giáo dục Việt Nam) biên soạn còn bộ sách “Cánh diều” được thực hiện bởi Công ty Cổ phần đầu tư Xuất bản và Thiết bị Giáo dục Việt Nam (VEPIC).
Theo khảo sát thị trường, giá bán của SGK mới cao hơn giá bán của SGK theo chương trình cũ. Ngoài ra, giá bán của các bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống”, “Chân trời sáng tạo” và “Cánh diều” cũng có sự khác biệt đáng kể.
Cụ thể, bộ sách SGK “Kết nối tri thức với cuộc sống” lớp 4, lớp 8 và lớp 11 có giá lần lượt là 186.000 đồng, 212.000 đồng và 130.000 đồng. Bộ “Chân trời sáng tạo” có giá 182.000 đồng đối với lớp 4, 186.000 đồng đối với lớp 8 và 133.000 đồng đối với lớp 11.
Còn lại, bộ “Cánh diều” có giá 230.000 đồng đối với lớp 4, 268.000 đồng đối với lớp 8 và 370.000 đồng đối với lớp 11. Giá bán của các bộ SGK lớp 4 và lớp 8 chưa bao gồm giá sách tiếng Anh trong khi giá SGK lớp 11 chỉ bao gồm giá sách của 6 môn bắt buộc, trừ sách tiếng Anh và Giáo dục địa phương.
Như vậy, SGK của NXB Giáo dục Việt Nam đang có giá rẻ nhất trên thị trường. Giá SGK của NXB Giáo dục Việt Nam hiện thấp hơn khoảng 22 – 26% so với giá bán của các bộ SGK khác. Ngoài ra, giá SGK lớp 4, 8, 11 của NXB Giáo dục Việt Nam hiện đã thấp hơn từ 4 – 6% so với SGK lớp 3, 7, 10 áp dụng từ năm học trước.
Tuy nhiên, giá bán của các bộ SGK mới lại cao hơn 2 – 3 lần so với bộ SGK của chương trình cũ. Đối với 2 bộ sách “Chân trời sáng tạo” và “Kết nối tri thức với cuộc sống” của NXB Giáo dục Việt Nam, giá bộ SGK lớp 4 (chưa bao gồm sách tiếng Anh) tăng lần lượt 95.000 đồng và 99.000 đồng so với bộ SGK của chương trình cũ. Mức tăng tương tự cũng được áp dụng đối với giá bộ SGK lớp 8 và lớp 11 (chưa bao gồm sách tiếng Anh). Giá bán cụ thể của từng cuốn sách cũng có sự chênh lệch đáng kể.
Về phía bộ SGK “Cánh diều”, trung bình giá mỗi cuốn sách (gồm 13 quyển) cao gấp 2 lần so với giá trung bình của bộ sách cũ (gồm 9 quyển). Đơn cử như cùng với sách Ngữ văn lớp 11 tập 1, bộ sách “Cánh diều” có giá 25.000 đồng/quyển trong khi bộ SGK cũ có giá 13.000 đồng/quyển. Hay như sách Toán tập 1 lớp 11 có giá chỉ 11.000 đồng/quyển ở bộ SGK cũ thì nay đã lên tới 24.000 đồng/quyển ở bộ “Cánh diều”.
Doanh thu tăng gấp 120 lần
Vào cuối năm 2019, bộ sách giáo khoa “Cánh Diều” chính thức ra mắt. Cánh Diều là sản phẩm hợp tác xuất bản của VEPIC với 2 đơn vị khác, gồm Nhà xuất bản Sư phạm (thuộc Trường Đại học Sư phạm Hà Nội) và Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh (thuộc Trường Đại học Sư phạm TP HCM).
Trước thời điểm làm sách giáo khoa, đơn vị này lỗ triền miên. Cụ thể, báo cáo tài chính của VEPIC cho thấy, kết quả kinh doanh từ năm 2017-2019 đều lỗ. Năm 2017, doanh thu đạt 5,8 tỷ đồng, lỗ sau thuế 1,9 tỷ đồng; năm 2018, doanh thu sụt giảm còn hơn 5 tỷ đồng, lỗ sau thuế lên tới 10,4 tỷ đồng; doanh thu giảm mạnh về ngưỡng 4,1 tỷ đồng vào năm 2019, lỗ sau thuế tăng lên đỉnh điểm với 14,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, năm 2020, doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp cũng bắt đầu tăng vọt, lên 188 tỷ đồng, lợi nhuận đạt trên 22 tỷ đồng. Trong các năm tiếp theo, doanh thu của VEPIC tiếp tục tăng vọt, lên 317,1 tỷ đồng trong năm 2021 và đạt đỉnh điểm 615,7 tỷ đồng trong năm 2022. Khoản lợi nhuận mà đơn vị này mang về cũng theo đó nhân lên, lần lượt đạt 29,6 tỷ và 46 tỷ đồng trong 2 năm này.
Con số doanh thu và lợi nhuận tiếp tục nhân lên nhiều lần vào năm 2022. Riêng mảng bán sách (chiếm 98%) đạt 603 tỷ đồng, lợi nhuận gộp đạt 211,7 tỷ đồng, Như vậy, so với giai đoạn 2017-2019, thì năm 2022, doanh thu của VEPIC đã tăng khoảng 123 lần.
Trước thắc mắc tại sao giá SGK mới tăng từ 2 – 3 lần so với sách cũ, NXB Giáo dục Việt Nam cho hay, giá bán của các bộ SGK đắt hơn do có số lượng sách nhiều hơn. Bộ SGK chương trình cũ dành cho học sinh lớp 4 chỉ có 9 cuốn trong khi bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” có 13 cuốn, bộ “Chân trời sáng tạo” có 15 cuốn và bộ “Cánh diều” có 13 cuốn.
Đối với lớp 8, số lượng SGK mới tăng lên trong năm học 2023 – 2024 này. Cụ thể, bộ SGK lớp 8 của “Kết nối tri thức với cuộc sống” có 13 cuốn, của “Chân trời sáng tạo” có 14 cuốn và của “Cánh diều” có 13 cuốn. Trước đây, bộ SGK lớp 8 theo chương trình cũ chỉ gồm 12 cuốn.
Số lượng đầu sách nằm trong bộ SGK của học sinh lớp 11 cũng tăng. Nếu như trước đây học sinh lớp 11 chỉ cần mua bộ SGK gồm 13 cuốn thì giờ đây, các em phải mua 15 cuốn nếu sử dụng bộ SGK “Kết nối tri thức với cuộc sống”, “Chân trời sáng tạo” và “Cánh diều”.
Ngoài việc tăng số lượng, đối với hai bộ SGK của NXB Giáo dục, sách mới có khổ 19 x 26,5 cm, lớn hơn 1,2 lần so với kích thước của sách cũ (17 x 24 cm). Bên cạnh đó, SGK mới cũng được tăng cường hình ảnh, hình ảnh hóa nội dung nhằm đảm bảo đáp ứng được yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục theo mô hình phát triển năng lực. Chất lượng giấy in cũng được cải thiện đáng kể so với SGK cũ.
Đại diện NXB Giáo dục Việt Nam cho biết đã thực hiện tiết giảm lợi nhuận và chi phí phát hành để giá SGK lớp 4, 8, 11 của NXB ở mức thấp nhất trên thị trường. Trên thực tế, chi phí biên soạn và phát hành sách mới được thực hiện bằng nguồn vốn riêng của doanh nghiệp thay vì được Nhà nước hỗ trợ tiền ở nhiều khâu như biên soạn, thẩm định như SGK cũ.