Trong thời gian qua, một số cơ quan báo chí, trang mạng xã hội đưa thông tin về việc tỉnh Quảng Ninh đầu tư mua hệ thống máy xét nghiệm virus SARS-CoV-2 (máy RT-PCR tự động) cao hơn nhiều lần so với giá thực tế, Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh khẳng định đây là thông tin không chính xác.
Quy trình mua thiết bị được thực hiện công khai, minh bạch, với giá cạnh tranh, đúng quy định pháp luật. Hệ thống máy xét nghiệm này đã phát huy hiệu quả cao trong công tác phòng, chống dịch bệnh của tỉnh, góp phần quan trọng thực hiện việc ngăn chặn dịch ngay từ giai đoạn đầu.
Cán bộ xét nghiệm CDC Quảng Ninh chuyển giao kỹ thuật xét nghiệm SARS-CoV-2 cho một số bệnh viện trong tỉnh. Ảnh: CDC Quảng Ninh.
Theo Sở Y tế, hiện nay, phía tỉnh Quảng Ninh vẫn chưa thanh quyết toán tiền mua máy xét nghiệm RT-PCR tự động với nhà cung cấp. Tuy nhiên, phía nhà cung cấp khẳng định sẽ không lấy lãi so với giá của nhà nhập khẩu thiết bị này. Dù chưa có giá nhập khẩu chính thức, song thông tin ban đầu của nhà cung cấp thiết bị đưa ra, giá của bộ thiết bị này (gồm máy xét nghiệm và bộ tách chiết mẫu) đều thấp hơn khoảng trên/dưới 2 tỷ đồng so với mức giá 7 tỷ đồng mà Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội đã mua sắm.
Là địa phương trọng điểm tuyến đầu, Quảng Ninh phải chịu nhiều áp lực trực tiếp ngay từ ngày đầu khi dịch Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc và việc xét nghiệm kịp thời được coi là một giải pháp rất quan trọng để phân loại, cách ly, điều trị... nhằm kiểm soát dịch bệnh. Chính vì thế, tỉnh Quảng Ninh đã quyết định trang bị hệ thống máy xét nghiệm virus SARS-CoV-2 cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh (CDC Quảng Ninh).
Theo Giám đốc CDC Quảng Ninh Ninh Văn Chủ, Quảng Ninh là đơn vị tuyến tỉnh đầu tiên trong cả nước có thể xét nghiệm Covid-19. Ngày 31/1/2020, Việt Nam có mồi đặc hiệu được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo sử dụng. Ngay sau đó, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã chuyển giao kỹ thuật, quy trình xét nghiệm và sinh phẩm cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh.
Được tỉnh đầu tư hệ thống máy RT-PCR tự động, cùng với sinh phẩm được Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cung cấp và đội ngũ nhân lực có chuyên môn, kinh nghiệm, được cập nhật quy trình xét nghiệm, từ ngày 4/2, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh đã áp dụng thành công kỹ thuật Realtime RT – PCR (kỹ thuật sinh học phân tử); để xét nghiệm Covid-19 chính xác và nhanh chóng. Nhờ vậy, Quảng Ninh đã rút ngắn thời gian xét nghiệm, không phải chuyển mẫu bệnh phẩm lên Viện Dịch tế Trung ương, 3-4 ngày mới có kết quả như trước đây.
Từ ngày 4/2 đến nay, Quảng Ninh đã thực hiện giám sát xét nghiệm đối với 6.119 người, cụ thể: thực hiện giám sát 414 ca nghi nhiễm tại cơ sở y tế, thực hiện giám sát 5.705 ca tại ổ dịch và các ca có tiền sử dịch tễ... Trong đó, thực hiện giám sát xét nghiệm Covid-19 những người có liên quan đến Bệnh viện Bạch Mai là 1.029 mẫu; sàng lọc cộng đồng và các người có liên quan đến các ổ dịch 1.145 mẫu... Cùng với đó, ngành Y tế Quảng Ninh cũng thực hiện giám sát chủ động đối với nhóm đối tượng có nguy cơ cao gồm: đối tượng hiện tại đang làm việc tại các chốt kiểm soát liên ngành, công nhân trực tiếp làm việc tại một số công ty thuộc Tập đoàn Than Khoáng Sản Việt Nam, một số doanh nghiệp trên địa bàn...
Về kỹ thuật xét nghiệm RT-PCR, trước đây Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh cũng triển khai kỹ thuật này trên hệ thống máy RT-PCR bán tự động, có thể xét nghiệm cho nhiều tác nhân gây dịch khác như: MERS-CoV, Ebola, Cúm, HIV, HPV, tả... nhưng chưa được thực hiện cho bệnh Covid-19. Tuy nhiên, Covid-19 là dịch bệnh nguy hiểm do vậy, việc sử dụng hệ thống máy RT-PCR bán tự động sẽ không đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế khi làm công tác xét nghiệm. Trong khi đó, hệ thống máy Realtime RT-PCR hoạt động tự động khép kín đảm bảo an toàn, hạn chế tối đa việc lây nhiễm từ bệnh phẩm sang nhân viên y tế, đồng thời cho kết quả xét nghiệm nhanh, chính xác, giúp khoanh vùng, dập dịch nhanh chóng, không để lây lan ra cộng đồng.
Thực tế cho thấy, 7 trường hợp dương tính với virus SARS-CoV-2 do Quảng Ninh xét nghiệm đã được khoanh vùng, điều trị kịp thời, không lây nhiễm thứ phát và Quảng Ninh không hình thành ổ dịch từ những bệnh nhân này. Hiện cả 7 bệnh nhân đã được công bố điều trị khỏi.
Dịch Covid-19 đang có diễn biến mới rất phức tạp, đã có sự lây nhiễm từ cộng đồng vào cơ sở khám, chữa bệnh và ngược lại. Nhằm bảo đảm an toàn cho người bệnh, nhân viên y tế và cộng đồng, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Quốc gia đã chỉ đạo giám đốc các cơ sở khám, chữa bệnh cần nâng cấp các biện pháp phòng, chống dịch. Tất cả những người đến khám có biểu hiện nghi ngờ hoặc tiền sử dịch tễ chưa rõ ràng đều cần được chỉ định xét nghiệm SARS-CoV-2 ngay hoặc cách ly, chuyển tuyến đúng.
Trước thực tế đó, ngoài CDC Quảng Ninh, Sở Y tế Quảng Ninh chỉ đạo mở rộng, nâng cao năng lực xét nghiệm chẩn đoán virus SARS-CoV-2 cho 4 bệnh viện lớn trên địa bàn tỉnh là Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bãi Cháy, Sản Nhi, Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí.
CDC Quảng Ninh đã hoàn thành việc chuyển giao kỹ thuật xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp Real Time RT-PCR cho 4 đơn vị trên.