Quy định tách thửa đất: Ngăn chặn trục lợi, phá vỡ quy hoạch

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Kim Thúy - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TPHCM cho rằng, hiện nay, Luật Đất đai và một số Nghị định hướng dẫn thi hành có hiệu lực, nội dung của Quyết định số 60/2017 về quy định diện tích tối thiểu được tách thửa không còn phù hợp. Vì vậy, Quyết định này cần được sửa đổi nhằm giải quyết nhu cầu tách thửa cho người dân, đồng thời, không để xảy ra tình trạng lạm dụng, biến tướng, phá vỡ quy hoạch, nhất là quy hoạch sử dụng quỹ đất cho định hướng phát triển kinh tế - xã hội quan trọng của địa phương.

Theo bà Phạm Thị Bích Ngọc - Khoa Quản lý đất đai (Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TPHCM), tách thửa đất là quyền của người dân, nhưng về phía Nhà nước cần chặt chẽ trong quản lý để trách tách tùy tiện, tránh xảy ra tình trạng nhiều người dân, doanh nghiệp lợi dụng việc này để phân lô bán nền kiếm lợi.

Cũng theo bà Ngọc, đã có thời gian các quy định không cho hoặc hạn chế tách thửa đất ở mới, dẫn đến chưa đảm bảo quyền lợi của người dân. Ví dụ như tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, 3 năm liền hoạt động này không thể thực hiện, nhà quản lý địa phương cũng rơi vào lúng túng.

Bà Ngọc nhận định, dự thảo Quyết định có những điều mở nhưng thực ra là cấm, hoặc rất khó thực hiện, chẳng hạn như ở Điều 4 của dự thảo điều chỉnh tại khu vực nông thôn quy định “diện tích tối thiểu là 80m2, có chiều rộng mặt tiền và chiều sâu thửa đất không nhỏ hơn 5m”. Trên thực tế, không phải mảnh đất nào chia ra cũng có diện tích và hình thù như quy định trên. “Các điều kiện thực hiện đồng bộ thì mới triển khai được, nếu cái này cho, cái khác lại không cho, có nghĩa là không thực hiện được, nó sẽ trở thành vô nghĩa” - bà Ngọc nhấn mạnh.

Trong khi đó, bà Hoàng Thị Lợi - đại diện Ủy ban MTTQ quận 1 cho biết, từ 1987 đến nay, UBND thành phố đã có 4 Quyết định quy định về tách thửa, đây là công cụ để chính quyền quản lý việc sử dụng đất. Tuy nhiên, theo bà Lợi, 30 năm làm công tác tuyên truyền, giải đáp về các vấn đề pháp luật ở nhiều lĩnh vực khác nhau, bà đã bắt gặp phần lớn trong số đó những câu hỏi gửi về hoặc gặp tư vấn trực tiếp liên quan đất đai, điều này chứng tỏ quy định của chúng ta còn rất lỏng lẻo. “Vì vậy cần phải bàn bạc, lắng nghe kỹ lưỡng, tránh trường hợp lặp đi lặp lại việc ban hành rồi lại sửa đổi, tốn kém và ảnh hưởng không nhỏ đến lợi ích của người dân và Nhà nước”- bà Lợi đề nghị.

Ông Châu Minh Tỷ - Thành viên Hội đồng tư vấn Dân chủ – Pháp luật của Ủy ban MTTQ TPHCM cho hay, hầu hết những người tách phân lô để cho con, cháu là ở tại chỗ nhưng Dự thảo chủ yếu nhằm ngăn chặn phân lô bán nền thu lợi nhuận. Vì vậy, quy định vô tình đã chặn luôn nhu cầu chính đáng của người dân là chia đất cho con cháu.

Ông Tỷ mong muốn, cần đưa ra quy định cụ thể của từng đối tượng, hạng mục, trong đó, ngăn chặn phân lô để trục lợi và nhu cầu thực sự chia cho các con cháu, cần phải tính toán đầy đủ. Ngoài ra, ông Tỷ cũng phản ánh, tại thành phố có những dự án quy hoạch kéo dài mấy chục năm, không cho xây nhà, không tiến hành đền bù giải tỏa. Có gia đình nhiều đời, nhiều con cháu sinh sống trong những căn nhà chật chội, thiếu thốn, tiềm ẩn nguy hiểm sập đổ. Điều này vô tình ngăn cản quyền chính đáng về nhà ở của người dân.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, dự thảo quy định trường hợp thửa đất quy hoạch xây dựng mới, hỗn hợp có quy hoạch chi tiết 1/500 thì được tách thửa. Trước kia, điều kiện tách thửa là những khu đất có quy hoạch tỷ lệ 1/2000 hoặc phân khu tỷ lệ 1/2000, nay bắt buộc phải có 1/500 là “gây khó khăn thêm cho người dân có nhu cầu thực sự tách thửa cho con cái”. Ông Hậu cho rằng, quy định này không khả thi trên thực tế.

Ông Lê Mạnh Hùng - Hội đồng tư vấn Khoa học - Công nghệ, Ban tư vấn Khoa học Công nghệ, Ủy ban MTTQ TPHCM đánh giá, dự thảo Quyết định này rất cần thiết, đáp ứng được mong mỏi của người dân. Nội dung dự thảo cũng tiến bộ, trong đó phải kể đến quy định được quyền tách thửa đối với khu đất không tranh chấp trong cùng khu đất lớn.

Ông Hùng đề nghị, cần căn cứ vào Luật, nếu ra văn bản trái với các Luật khác thì cũng khó thực hiện. “Quy định cần rõ ràng, cụ thể để trách xin - cho. Việc chia tách cũng phải có tiêu chí phù hợp mỹ quan, nếu nhỏ nhặt quá, hình thù thửa đất lung tung sẽ hình thành “khu ổ chuột”, phá vỡ quy hoạch trong tương lai” - ông Hùng nói.

Ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường TPHCM cho rằng, hội nghị dành được sự quan tâm rất đặc biệt từ các đại biểu vì nó tác động đến nhiều đối tượng, nhất là người dân. Qua đây cũng giúp người dân hiểu, chấp hành đúng về pháp luật liên quan đến đất đai. “Về phía ngành Tài Nguyên và Môi trường thành phố xem đây cơ hội để lắng nghe, tiếp thu ý kiến để hoàn thiện dự thảo và đưa ra quyết định đúng đắn, đầy đủ nhất” - ông Thắng nói.

“

Tại Điều 4 của dự thảo quy định: Khu vực 1, gồm các quận: 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, Gò Vấp, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Tân Bình và Tân Phú, điều kiện tách ra mỗi thửa có diện tích tối thiểu 36m2, có chiều rộng mặt tiền và chiều sâu thửa đất không nhỏ hơn 3m. Khu vực 2, gồm các quận: 7, 12, Bình Tân, TP Thủ Đức và thị trấn các huyện, điều kiện tách ra mỗi thửa có diện tích tối thiểu 50m2, có chiều rộng mặt tiền và chiều sâu thửa đất không nhỏ hơn 4m. Khu vực 3, gồm các huyện: Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ (ngoại trừ thị trấn), điều kiện tách ra mỗi thửa có diện tích tối thiểu 80m2, có chiều rộng mặt tiền và chiều sâu thửa đất không nhỏ hơn 5m.