Sách giáo khoa cho năm học mới

Cần thiết phải thay đổi

Do thay đổi của việc thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và thực hiện Nghị quyết số 203/2025/QH15 ngày 16/6/2025 của Quốc hội về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ảnh hưởng đến chương trình của 4 môn học. Bao gồm Lịch sử và Địa lí từ lớp 4 đến lớp 9; Địa lí lớp 12; Lịch sử lớp 10 và Giáo dục công dân (Giáo dục kinh tế và pháp luật, lớp 10). Hiện Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục phổ thông phù hợp với thực tế.

Việc sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục phổ thông được thực hiện theo 4 định hướng: Hạn chế tối đa việc phải sửa SGK khi chỉnh sửa chương trình; Chỉnh sửa những nội dung còn chưa chính xác về khoa học; Chỉnh sửa những nội dung bị ảnh hưởng do thay đổi địa giới hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và thay đổi Hiến pháp; Đối với chương trình của khối lớp nào phải sửa, mà dẫn đến phải sửa SGK của khối lớp đó thì sửa tất cả những hạn chế của chương trình ở khối lớp đó.

Như vậy, theo Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Chương trình giáo dục phổ thông, việc sửa SGK lần này không chỉ bao gồm các chi tiết bị ảnh hưởng bởi thay đổi địa giới hành chính hay Hiến pháp sửa đổi mà còn chú ý đến việc sửa những hạn chế của chương trình ở khối lớp đó.

Sau 5 năm Chương trình giáo dục phổ thông 2018 triển khai thực hiện trên toàn quốc ở tất cả các khối lớp, việc tổ chức rà soát, nghiên cứu phát triển Chương trình để tìm các giải pháp nhằm hạn chế những tồn tại, làm cho chương trình phù hợp hơn với thực tế là việc làm cần thiết và phù hợp.

Đặc biệt, trong bối cảnh khuyến khích triển khai dạy học 2 buổi/ngày ở cấp THCS, THPT đối với các trường có đủ điều kiện trên toàn quốc, việc điều chỉnh càng có ý nghĩa nhằm giúp nâng cao chất lượng dạy học phổ thông. Đến nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày theo nguyên tắc linh hoạt và đảm bảo nguyên tắc tự nguyện. Tuy nhiên, về nội dung, chương trình dạy học 2 buổi/ngày Bộ vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể.

Giáo viên chủ động

Do năm học này nội dung chương trình, SGK vẫn giữ nguyên nên một số kiến thức chưa cập nhật với những thay đổi thực tế. Một số giáo viên cảm thấy lúng túng với các ngữ liệu không còn phù hợp trong khi năm học mới chỉ còn nửa tháng sẽ bắt đầu. Mong muốn của giáo viên đó là Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm có hướng dẫn cụ thể, chi tiết các thay đổi để giáo viên khi giảng dạy sẽ đảm bảo kiến thức chuẩn xác.

Chẳng hạn, trong SGK Lịch sử - Địa lý lớp 8 (bộ Kết nối tri thức với cuộc sống), trang 99 có nội dung: “động Phong Nha - Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Bình cũ)”. Thông tin này đến nay đã không còn chính xác do sau khi sáp nhập không còn tên gọi tỉnh Quảng Bình đòi hỏi giáo viên khi soạn bài cần chú ý.

Liên quan đến vấn đề này, nhiều chuyên gia giáo dục bày tỏ thực tế việc sáp nhập hành chính không ảnh hưởng đến bản chất nội dung lịch sử trong SGK bởi lịch sử là những gì đã xảy ra trong quá khứ, không thể thay đổi chỉ vì tên địa danh thay đổi. Việc cần làm trước mắt đó là từ nhà xuất bản có thể có văn bản đính chính chính thức, hoặc tài liệu số gửi kèm để giáo viên kịp cập nhật chính xác thông tin, bổ sung và nhấn mạnh tới học sinh trong quá trình giảng dạy.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc tổ chức tập huấn, hướng dẫn giáo viên về chương trình chỉnh sửa; chỉ đạo việc rà soát, chỉnh sửa SGK của một số lớp thuộc các môn học trên để phù hợp với chương trình chỉnh sửa sẽ thực hiện từ năm học 2026-2027.

Trước mắt, đối với tài liệu giáo dục địa phương, các tỉnh, thành phố có sắp xếp đơn vị hành chính sẽ lựa chọn nội dung phù hợp để sử dụng trong năm học 2025-2026 và tiến hành chỉnh lý tài liệu cho các năm học tiếp theo, bảo đảm tính thống nhất và phù hợp với thực tiễn địa phương.