Sai phạm tại các dự án nhà ở và đô thị ở Hà Nội: Kiến nghị thu hồi hàng nghìn tỷ đồng

Theo đó, TTCP mới chỉ thanh tra ở một số dự án chọn mẫu 38/204 dự án đã phát hiện hàng loạt sai phạm. Kết luận Thanh tra xác định, công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng còn nhiều hạn chế, bất cập như chất lượng quy hoạch yếu, các bước quy hoạch chưa phù hợp với một số chỉ tiêu, phải điều chỉnh quy hoạch cục bộ nhiều lần, dẫn đến thay đổi về tầng cao, hệ số sử dụng đất mang tính tự phát, thiếu căn cứ thực tiễn.

Đồng thời, việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 1/500 không căn cứ vào quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 đã được phê duyệt.

Theo TTCP, tình trạng tùy tiện đó tạo ra cơ chế xin, cho đã ảnh hưởng đến trật tự kỷ cương, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà nước.

TTCP cho rằng, những vi phạm này đã dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất do những điều chỉnh quy hoạch có lợi cho chủ đầu tư, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Theo kết luận thanh tra, công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng không được chú trọng, việc thực hiện quy hoạch chi tiết được duyệt, quá trình triển khai thiếu kiểm tra đôn đốc các chủ đầu tư có dấu hiệu tự điều chỉnh quy hoạch. Bên cạnh đó, cơ quan thẩm quyền không tiến hành hậu kiểm, để làm lợi cho nhà đầu tư và ảnh hưởng đến cộng đồng.

Kết luận cũng chỉ rõ, việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với dự án đầu tư khu nhà ở, khu đất ở không căn cứ vào thông tư của Bộ Tài chính.

Hầu hết các dự án ở giai đoạn 2002-2014, liên ngành Hà Nội đã trình UBND Thành phố khi xác định giá tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, trong đó tổng chi phí phát triển dự án đã đưa vào một số khoản chi không đúng quy định của pháp luật như chi phí dự phòng, thuế VAT, chi phí giải phóng mặt bằng để giảm trừ, dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi ngân sách nước bị thất thu số tiền lớn, ước khoảng trên 6.000 tỷ đồng.

Thậm chí, có dự án được giao đất trong thời gian dài, nhưng sở ngành không tham mưu trình UBND Thành phố phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất tạm tính hơn 733 tỷ đồng nhưng vẫn đầu tư xây dựng, kinh doanh và bán căn hộ cho khách.

Tại một số dự án, UBND TP Hà Nội ban hành quyết định về nghĩa vụ trích nộp quỹ nhà ở, quỹ đất ở còn thiếu.

Đáng chú ý, một số dự án không phải trích nộp, hoặc quỹ đất 20% được giao lại để xây dựng nhà bán, gây nên sự bất bình đẳng giữa các nhà đầu tư.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, việc quản lý và sử dụng quỹ nhà ở, quỹ đất ở thu được từ các dự án đã biểu hiện sự buông lỏng quản lý, xảy ra nhiều sai phạm, nhiều bất cập.

Đến thời điểm thanh tra vẫn còn nhiều chủ đầu tư chưa nộp tiền vào ngân sách nhà nước khi được UBND Thành phố cho cơ chế nộp tiền thay vì nộp hiện vật.

Theo TTCP, việc lạm dụng chủ trương xây dựng nhà ở xã hội để một số đơn vị đứng tên làm chủ đầu tư hưởng lợi không đúng quy định. Đối tượng được mua nhà ở xã hội để sử dụng trên thực tế là ít.

Về hướng xử lý, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm.

Theo TTCP, tổng số tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra hơn 1.562 tỷ đồng. TTCP kiến nghị, Hà Nội xem xét, xử lý thu hồi về ngân sách thành phố hơn 509 tỷ đồng.

Đồng thời thu hồi số tiền hơn 1.053 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của TTCP. Chủ tịch UBND TP Hà Nội phải chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đôn đốc thu hồi khoản nợ đọng tiền chênh lệch quỹ nhà 50% và tiền quỹ đất 20% với tổng số tiền hơn 30 tỷ đồng. Sở Tài chính Hà Nội thực hiện xử lý số tiền hơn 2.955 tỷ đồng theo đúng quy định.

Bên cạnh đó, Thành phố Hà Nội cần tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ. Đối với những hành vi nếu có dấu hiệu cấu thành tội phạm, yêu cầu chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý.

Theo lãnh đạo TTCP, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã đồng ý với kết luận, kiến nghị của TTCP.