Sai phạm tại dự án của Công ty Chăn nuôi Sơn Động: Kiến nghị thu hồi 3,1 tỷ đồng

Dự án đầu tư xây dựng khu chăn nuôi lợn tập trung công nghệ an toàn sinh học của Công ty TNHH Chăn nuôi Sơn Động (trước đây là Công ty TNHH MTV. Chăn nuôi Hòa Phát Bắc Giang) với tổng mức đầu tư hơn 400 tỷ đồng sử dụng khoảng 110ha tại xã Long Sơn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang.

Quá trình thanh tra thực hiện dự án, Thanh tra tỉnh Bắc Giang phát hiện việc Sở Xây dựng và UBND huyện Sơn Động đã căn cứ các tài liệu 2 biên bản tạm bàn giao đất để xác định giấy tờ hợp pháp về đất đai để cấp phép xây dựng là chưa phù hợp quy định.

Về chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa Công ty này với các hộ dân trên địa bàn xã Long Sơn, kết quả kiểm tra đối với tổng số 77 hợp đồng của 50 hộ gia đình, cá nhân được Chủ tịch UBND xã Long Sơn chứng thực thời điểm năm 2015 và 2016 đã xác định diện tích đất chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đất tự khai phá) được các hộ dân chuyển nhượng là 75.487,10m2, diện tích đất trồng lúa được chuyển nhượng là 15.121,6m2. Cơ quan thanh tra cho rằng, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên chưa đúng theo quy định. Đồng thời, việc UBND xã Long Sơn xác nhận nguồn gốc sử dụng đất (đối với các thửa đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) là đất do các hộ tự khai phá chưa đúng quy định.

Về thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất lúa, theo Nghị quyết số 10 ngày 10/7/2015 và Nghị quyết số 36 ngày 8/12/2017 của HĐND tỉnh Bắc Giang, Dự án được phép chuyển mục đích đất lúa là 8ha. Tuy nhiên, tại Tờ trình số 603/TTr-TNMT của Sở Tài nguyên và Môi trường về việc đề nghị thu hồi, chuyển mục đích, cho Công ty TNHH MTV Chăn nuôi Hòa Phát Bắc Giang thuê đất thực hiện dự án, trong đó diện tích đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất lúa là 81.943,3m2. Như vậy, thực tế diện tích chuyển mục đích sử dụng đất lúa lớn hơn so với Nghị quyết của HĐND tỉnh.

Đoàn thanh tra cũng phát hiện, Công ty TNHH MTV Chăn nuôi Hòa Phát Bắc Giang ký hợp đồng với 3 nhà thầu để thi công san gạt mặt bằng, hạ cốt nền khi không có văn bản chấp thuận của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, là vi phạm quy định. Đồng thời, không có văn bản đề nghị miễn thuế kèm tài liệu có liên quan, làm cơ sở để cơ quan thuế trực tiếp kiểm tra hồ sơ ra quyết định miễn thuế theo quy định. Đối chiếu các quy định, xác định khối lượng đất đã san gạt, hạ cốt nền nêu trên là trái phép, không đủ điều kiện được miễn giảm thuế tài nguyên. Do đó, số thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường được xác định là 987 triệu đồng.

Trong lĩnh vực chấp hành chính sách pháp luật về thuế, trong giai đoạn 2019 - 2023, đơn vị có phát sinh thu nhập từ tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng và lãi cho doanh nghiệp khác vay với tổng số tiền là 51 tỷ 255 triệu đồng. Tuy nhiên, đơn vị không xác định số phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp để kê khai, quyết toán và nộp ngân sách nhà nước, vi phạm quy định.

Đáng chú ý, trong quá trình thực hiện dự án, Công ty có một số sai phạm về môi trường. Các sai phạm này đã bị các cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính 4 lần đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực môi trường. Đến nay, Công ty đã thực hiện xong việc nộp phạt và thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định.

Cơ quan thanh tra xác định, trách nhiệm trực tiếp đối với các tồn tại, sai phạm trong quá trình triển khai đầu tư xây dựng, quản lý và hoạt động của Dự án trước hết thuộc về nhà đầu tư là Công ty TNHH MTV chăn nuôi Hòa Phát Bắc Giang (nay là Công ty TNHH Chăn nuôi Sơn Động).

Trách nhiệm của các sở, ngành, UBND huyện Sơn Động, các phòng, ban chuyên môn thuộc huyện và UBND xã Long Sơn theo chức năng, nhiệm vụ được giao liên quan đến công tác thẩm định chủ trương chấp thuận đầu tư; phê duyệt Quy hoạch chi tiết, cấp giấy phép xây dựng; chứng thực chuyển nhượng quyền sử dụng đất; thẩm định hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quản lý nhà nước về chăn nuôi, bảo vệ môi trường...

Cơ quan thanh tra kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh ban hành văn bản yêu cầu Giám đốc các Sở: Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Chủ tịch UBND huyện Sơn Động xem xét, kiểm điểm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, sai phạm. Về xử lý về kinh tế, Thanh tra tỉnh Bắc Giang kiến nghị thu hồi tổng số tiền 3,1 tỷ đồng.