Sàn thương mại điện tử: Ai là người nộp thuế?

VCCI vừa có góp ý cho Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 126/2020/NĐ - CP quy định chi tiết Luật Quản lý thuế và Nghị định 123/2020/NĐ - CP quy định về hoá đơn, chứng từ của Bộ Tài chính.

Theo VCCI, Điều 1.2 Dự thảo quy định các sàn thương mại điện tử (TMĐT) có chức năng đặt hàng trực tuyến có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho người bán là cá nhân trên sàn có nhiều điểm chưa hợp lý.

Cụ thể, việc yêu cầu các sàn TMĐT thực hiện khấu trừ thuế từ thu nhập kinh doanh của người bán là cá nhân trên sàn dường như chưa phù hợp với quy định pháp luật về Thuế Thu nhập cá nhân, vốn quy định trách nhiệm kê khai, nộp thuế của thu nhập từ kinh doanh thuộc về cá nhân kinh doanh, quy định tại Điều 24 Luật Thuế thu nhập cá nhân; Điều 29 Nghị định 65/2013/NĐ-CP. Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ tính thống nhất của quy định này với hệ thống pháp luật hiện tại.

Bên cạnh đó, VCCI cũng đề nghị Bộ Tài chính làm rõ quy định yêu cầu các sàn TMĐT có trách nhiệm đại diện cho người bán kê khai, nộp thuế thay về: Căn cứ phát sinh trách nhiệm đại diện.

“Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015 chỉ quy định 2 trường hợp căn cứ xác lập quyền đại diện, gồm: đại diện theo pháp luật (gồm đại diện của cá nhân trong 1 số trường hợp đặc biệt; đại diện của pháp nhân); đại diện theo uỷ quyền”- đại diện VCCI cho biết.

Hai là về phạm vi trách nhiệm đại diện: Không rõ phạm vi đại diện trong việc kê khai, nộp thuế thay của sàn TMĐT bao gồm những trách nhiệm nào, có bao gồm quyết toán, hoàn thuế hay không? Thứ ba, quy định này có nguy cơ tạo ra nhiều phương pháp thu thuế trùng lặp nhau.

Trên thực tế, hiện nay có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh vừa kinh doanh tại chỗ (offline) vừa kinh doanh online trên nền tảng thương mại điện tử, chẳng hạn như các cửa hàng ăn uống, cà phê hoặc kinh doanh lưu trú… Khi kinh doanh trên TMĐT, cá nhân kinh doanh sẽ phải nộp riêng thuế cho phần doanh thu này (do sàn TMĐT khấu trừ).

Tuy nhiên, đồng thời, cá nhân kinh doanh đã phải nộp thuế theo phương pháp khoán. Việc xác định thuế khoán (khi thực hiện ấn định thuế) sẽ thực hiện thông qua việc khảo sát của cơ quan thuế, chẳng hạn như số lượng khách trong một ngày của quán, số lượng nhân viên…

Việc tách riêng phần doanh thu từ kinh doanh online với phần doanh thu từ kinh doanh offline sẽ trở nên khó khăn do việc kinh doanh được thực hiện tại cùng một địa điểm.

“Liệu có xảy ra tình trạng chồng lấn khi thu thuế hình thức kinh doanh này hay không”? - VCCI nêu vấn đề.

Ngoài ra, theo VCCI, quy định này có thể tạo ra các ảnh hưởng bất cân xứng lên các chủ thể liên quan trong hoạt động TMĐT, chẳng hạn: giữa sàn TMĐT và mạng xã hội; giữa sàn TMĐT trong nước và sàn TMĐT cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, liệu có gây “bảo hộ ngược”, gây bất bình đẳng cho doanh nghiệp nội địa hay không?

Tại bản góp ý này, VCCI cũng đề nghị Bộ Tài chính làm rõ trách nhiệm cung cấp thông tin của sàn TMĐT quy định tại điều 1.7 của Dự thảo như: trách nhiệm về tính chính xác của mã số thuế, doanh thu bán hàng trực tuyến, bảo mật thông tin…

Quy định sàn TMĐT phải kê khai, nộp thuế thay người bán từ tháng 6/2021 đã có nhiều ý kiến khác nhau. Các sàn TMĐT cho rằng, số lượng giao dịch trên mỗi sàn nhiều, tuy nhiên giao dịch của các nhà bán hàng cá nhân thường có giá trị giao dịch nhỏ, thậm chí rất nhỏ.

Điều này có thể dẫn đến việc có những bảng kê khai chi tiết hàng nghìn dòng tương ứng cho từng nhà bán hàng, trong khi tổng số thuế thu được có thể không đáng kể. Trong khi đó, các chi phí phát sinh liên quan đến các công việc kê khai thay, nộp thuế thay sẽ tạo gánh nặng tài chính, nhân sự và kỹ thuật lớn cho các sàn.

Đó còn chưa kể số lượng người bán hàng trên các sàn có độ dao động rất lớn, số lượng nhà bán hàng mới hay nhà bán hàng dịch chuyển từ sàn này qua sàn khác nhiều. Điều này cũng sẽ dẫn đến khó khăn cho các sàn trong việc thực hiện các thủ tục và quản lý hoạt động kê khai thay, nộp thuế thay.