Siết quy định hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Ngô Thị Thúy Kiều - kẻ giả mạo BHXH tỉnh Bình Dương, để thu mua sổ BHXH tại cơ quan công an.

Triệu tập đối tượng mạo danh cơ quan BHXH

Liên quan vụ “đầu nậu” thu gom sổ BHXH tại Bình Dương, mới đây BHXH Việt Nam cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc xử lý hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 khiến công nhân mất việc để mua gom sổ BHXH, ngày 13/4, cơ quan Công an các địa phương phía Nam đã tích cực vào cuộc điều tra làm rõ vụ việc. Qua rà soát, xác minh các chứng cứ liên quan, cơ quan công an đã triệu tập ông Lê Quốc Việt và vợ là bà Ngô Thị Thúy Kiều (cùng sinh năm 1990, quê Bình Định) để làm rõ.

Quá trình điều tra ban đầu, cơ quan công an xác định vợ chồng Việt và Kiều đã lập trang Facebook giả mạo BHXH tỉnh Bình Dương để thu mua sổ BHXH của NLĐ mất việc do dịch bệnh Covid-19. Ngoài trang Facebook mạo danh BHXH tỉnh Bình Dương là “BHXH tỉnh Bình Dương”, cặp đôi này còn lập hàng loạt tài khoản khác để giao dịch như: “Thu mua BHXH giá cao”, “Thu mua bảo hiểm xã hội”, “Tư vấn BHXH“…

Thông qua các trang Facebook nói trên, Việt và Kiều đã mạo danh BHXH tỉnh Bình Dương. Thông qua số điện thoại đăng trên tài khoản Facebook này, khi công nhân kẹt tiền hoặc ngại đến cơ quan BHXH để làm thủ tục và nhận tiền, thì liên hệ với hai đối tượng này để bán sổ BHXH.

Kết quả, A05 (Bộ Công an) và Công an các địa phương đã thu giữ hàng chục sổ BHXH của các công nhân mà 2 nghi can này đã thu mua. Đồng thời, tiếp tục điều tra mở rộng vụ án này. Ngoài ra, A05 cũng sẽ phối hợp với Bộ LĐTBXH, Bộ TT-TT, BHXH Việt Nam và UBND các tỉnh, thành phố tăng cường tuyên truyền, cảnh báo người dân và xử lý nghiêm người mua gom sổ BHXH để trục lợi, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của NLĐ.

Đề xuất không nhận hồ sơ hưởng BHXH một lần được ủy quyền

Đánh giá về thực trạng thu mua gom sổ BHXH, đại diện Bộ LĐTBXH cho biết, hiện tượng thu gom sổ BHXH như trên không phải bây giờ mới có mà có từ lâu> Nguyên nhân do chính sách BHXH một lần khá “thông thoáng” trong khi đó hiện nay do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên NLĐ cần tiền nên các đối tượng đến thu gom. Chỉ cần nhìn trên sổ BHXH của NLĐ là các đối tượng thu gom sẽ tự tính toán được khi quyết toán hưởng BHXH một lần thì được bao nhiêu tiền, sau đó các đối tượng sẽ viết giấy vay nợ và thế chấp bằng sổ BHXH. Đến hạn trả tiền, các đối tượng yêu cầu NLĐ đi thanh quyết toán với BHXH để hưởng trợ cấp một lần.

Theo Bộ LĐTB&XH, để thu hút một NLĐ tham gia BHXH đã rất khó khăn chính vì vậy cần phải siết chặt quy định hưởng BHXH 1 lần đồng thời sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan công an để xử lý, ngăn chặn tình trạng thu gom sổ BHXH nhằm bảo đảm quyền lợi của NLĐ.

Theo quy định của pháp luật hiện hành, sổ BHXH được cấp và giao cho từng NLĐ giữ để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ BHXH và là cơ sở để giải quyết các chế độ BHXH, BH thất nghiệp. Việc mua bán, chuyển nhượng hoặc cầm cố, thế chấp sổ BHXH là các hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, thời gian qua, tại một số tỉnh, thành phố có tình trạng đối tượng mạo danh cơ quan BHXH lập ra các trang Facebook, công khai số điện thoại để rao thu mua, thanh lý sổ BHXH trước thời hạn của NLĐ nhằm trục lợi.

Chính vì vậy trong thông tin gửi báo chí ngày 14/4, BHXH cho biết, để quản lý chặt chẽ việc quản lý sổ BHXH khi giải quyết các chế độ BHXH theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, ngăn chặn tình trạng trên, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ LĐTB&XH thống nhất cho phép cơ quan BHXH các cấp tạm thời không nhận hồ sơ của NLĐ ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận hộ tiền hưởng trợ cấp BHXH một lần, trừ trường hợp NLĐ bị ốm đau, tai nạn lao động không thể đến cơ quan BHXH (có Giấy xác nhận của cơ sở y tế về tình trạng sức khỏe của người ủy quyền) để tránh lạm dụng và việc mua bán lửa đảo đang diễn ra hàng ngày.

Đề xuất trên của BHXH Việt Nam nhận được sự đồng tình của nhiều chuyên gia. Thông thường hành vi mua bán BHXH diễn ra giữa cá nhân và cá nhân thông qua hoạt động ủy quyền đi nộp hồ sơ và nhận tiền BHXH một lần từ NLĐ có sổ BHXH và người mua, việc giao kết và thực hiện việc mua bán sổ BHXH thường không lập thành văn bản và không công khai, do vậy cơ quan quản lý nhà nước rất khó phát hiện. Do vậy cần thiết áp dụng biện pháp kỹ thuật là không cho phép ủy quyền nộp và nhận tiền BHXH một lần trong giai đoạn hiện nay hoặc chỉ cho phép ủy quyền đối với những người hàng thừa kế thứ nhất theo Bộ luật Dân sự (gồm vợ chồng, cha mẹ, con cái).

Trong thông tin gửi báo chí ngày 14/4, BHXH cho biết, để quản lý chặt chẽ việc quản lý sổ BHXH khi giải quyết các chế độ BHXH theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, ngăn chặn tình trạng trên, BHXH Việt Nam đề nghị Bộ LĐTB&XH thống nhất cho phép cơ quan BHXH các cấp tạm thời không nhận hồ sơ của NLĐ ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận hộ tiền hưởng trợ cấp BHXH một lần, trừ trường hợp NLĐ bị ốm đau, tai nạn lao động không thể đến cơ quan BHXH (có Giấy xác nhận của cơ sở y tế về tình trạng sức khỏe của người ủy quyền) để tránh lạm dụng và việc mua bán lửa đảo đang diễn ra hàng ngày.