Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Vĩnh Phúc yêu cầu các đơn vị thực hiện 100% thu học phí, dịch vụ và các khoản thu khác không dùng tiền mặt từ năm học 2023 - 2024.
Ông Nguyễn Văn Huyến, Giám đốc Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc vừa ký ban hành văn bản hướng dẫn các khoản thu trong trường học.
Trong văn bản hướng dẫn, Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc nghiêm cấm các cơ sở trường học tự ý đặt ra các khoản thu ngoài qui định, không có sự tự nguyện của phụ huynh học sinh và chưa được cơ quan quản lý cấp trên phê duyệt.
Tất cả các khoản thu phải thông qua kế toán để hạch toán và phản ánh vào hệ thống sổ sách kế toán, tổng hợp chung vào báo cáo quyết toán thu, chi ngân sách nhà nước hàng năm (đối với khoản thu hộ, chi hộ phải hạch toán vào tài khoản phải thu, phải trả). Tuyệt đối không được dùng khoản thu của nội dung này để điều chuyển cho nội dung khoản thu khác hoặc chi cho mục đích khác.
Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc khuyến khích đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục đúng qui định. Trong điều kiện ngân sách Nhà nước cấp và các khoản thu chưa đáp ứng được một số nhu cầu cấp bách cần phải sửa chữa, nâng cấp thay mới cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng cho việc dạy và học các nhà trường được phép tuyên truyền vận động phụ huynh học sinh và các tổ chức tự nguyện ủng hộ, đóng góp theo nguyên tắc: Tự nguyện không ép buộc, không cào bằng; công khai minh bạch thu chi với phụ huynh học sinh và các tổ chức cá nhân tham gia ủng hộ.
Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc yêu cầu không được lợi dụng danh nghĩa Hội cha mẹ học sinh thu tiền xã hội hóa giáo dục. Thủ trưởng cơ sở giáo dục hoàn toàn chịu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng thu, chi không đúng qui định.
Mức thu học phí năm học 2023 - 2024 thực hiện theo Nghị quyết số 13/2023/NQ-HĐND ngày 20/7/2023 của HĐND tỉnh quy định mức thu học phí đối với cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc năm học 2023-2024.
Đối với các khoản thu hộ là Bảo hiểm y tế học sinh, đây là khoản thu bắt buộc do cơ sở giáo dục tổ chức thu, thực hiện theo Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ.
Về Bảo hiểm thân thể học sinh đây là khoản thu tự nguyện, cơ sở giáo dục phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp bảo hiểm có uy tín trên địa bàn tỉnh để tuyên truyền, vận động học sinh tự nguyện tham gia.
Đáng chú ý, Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc yêu cầu từ năm học 2023 - 2024 các đơn vị thực hiện 100% thu học phí, thu dịch vụ, phục vụ và các khoản thu khác không dùng tiền mặt.
Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc yêu cầu lựa chọn ngân hàng, Công ty cung cấp phần mềm cam kết miễn các loại phí: Phí khởi tạo, phí đào tạo, phí dịch vụ thanh toán của phụ huynh học sinh; hỗ trợ lâu dài (100%) phí duy trì phần mềm hằng năm. Phối hợp với các tổ chức tín dụng, tổ chức trung gian thanh toán và các đơn vị liên quan để chấp nhận thanh toán học phí và phí dịch vụ giáo dục bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo.
Sở GD&ĐT đề nghị UBND các huyện, thành phố tiếp tục phối hợp chỉ đạo việc chấn chỉnh tình trạng lạm thu trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các khoản thu ngoài ngân sách nhà nước, đồng thời có hình thức xử lý nghiêm đối với đơn vị, cá nhân cố ý thực hiện trái văn bản hướng dẫn.
Đối với Phòng GD&ĐT các huyện, thành phố, định kì kiểm tra việc chấp hành các qui định, hướng dẫn về tài chính tại các đơn vị trường học; kịp thời chấn chỉnh tình trạng lạm thu, thu trái với quy định; có hình thức xử lý nghiêm đối với người đứng đầu các đơn vị để xảy ra vi phạm.
Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Tuấn- Giám đốc Công ty Luật TGS nhận định, sở GD&ĐT Vĩnh Phúc yêu cầu các cơ sở giáo dục, trường học tiến hành hoạt động thu 100% thu học phí, thu dịch vụ, phục vụ và các khoản thu khác không dùng tiền mặt tại các cơ sở giáo dục, trường học có ưu điểm giúp các cơ quan nhà nước có thẩm quyền dễ dàng kiểm soát việc thu, chi có đúng quy định hay không, tránh tình trạng chốn thuế… và dễ dàng chứng minh việc phụ huynh học sinh, các học viên đã nộp tiền hay chưa.
Tuy nhiên việc thu 100% các loại tiền học phí, tất cả các loại tiền hỗ trợ tiền dịch vụ, tiền để duy trì các hoạt động khác của các cơ sở giáo dục trên toàn Tỉnh cũng sẽ gây khó khăn cho một phần không nhỏ các bậc phụ huynh khi đi nộp tiền cho con, em mình bởi không phải ai ai cũng sử dụng Internet Banking hay Mobile Banhking hay ví điện tử nhất là khi các bậc phụ huynh là Nông dân ở vùng sâu, vùng xa.
Theo Luật sư Tuấn, việc không sử dụng tiền mặt là thể hiện sự tham gia lưu thông đồng tiền trong nền kinh tế thị trường minh bạch, văn minh, phù hợp với xu thế thời đại. Tuy nhiên cần phải có lộ trình thích hợp và phù hợp với từng đối tượng nộp tiền và mức độ cần thiết khi phải quản lý chặt chẽ một số dòng tiền như tiền nộp ngân sách nhà nước, tiền chi từ ngân sách Nhà nước, tiền thuế các loại…
Từ những phân tích trên quan điểm của Luật sư Tuấn đối với việc yêu cầu thu 100% các loại học phí, các loại tiền dịch vụ, tiền phục vụ, không dùng tiền mặt ở các cơ sở giáo dục tại Vĩnh Phúc là chưa thực sự phù hợp với thực tế hiện nay.
Trước mắt các cơ sở Giáo dục nên đa dạng các hình thức thu tiền, vừa thu các khoản tiền đóng không bằng tiền mặt, vừa thu bằng tiền mặt (có hoá đơn chứng từ thu tiền rõ ràng đúng quy định tài chính trả cho người nộp tiền) để tạo điều kiện thuận lợi cho tất cả mọi đối tượng nộp tiền được nhanh gọn.