Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Ngọc Vân (Công ty Ngọc Vân có trụ sở tại xã Ngọc Vân, huyện Tân Yên) nhiều lần lập báo cáo tài chính không trung thực trong hồ sơ dự thầu các gói thầu xây lắp tại các công trình trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Tuy nhiên, khi giải quyết sự việc, Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Bắc Giang lại cho rằng Công ty Ngọc Vân không vi phạm trong đấu thầu.
Gian lận để tham gia đấu thầu
Thời gian qua, ngành chức năng tỉnh Bắc Giang liên tục nhận được đơn thư tố cáo Công ty Ngọc Vân về hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng.
Cụ thể, Công ty Ngọc Vân nhiều lần lập báo cáo tài chính năm 2014, năm 2015 không trung thực trong nhiều hồ sơ dự thầu để đấu thầu xây lắp tại các công trình: Trường Tiểu học Ngọc Vân, Cơ sở hạ tầng cụm dân cư khu Chuôm Nho thị trấn Nhã Nam, Dự án Cải tạo, nâng cấp đường từ thôn Trong Giữa xã Tân Trung đi thôn Cả Am xã Phúc Hòa và Dự án Nhà lớp học 8 phòng Trường THCS thị trấn Cao Thượng.
Nội dung tố cáo cho rằng, Công ty Ngọc Vân làm báo cáo tài chính năm 2014 và năm 2015 “khống” nhằm làm giảm giá trị tổng tài sản xuống dưới 20 tỷ đồng để tham dự thầu các gói thầu dưới 5 tỷ đồng dành cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.
Trước các nội dung tố cáo, theo giải trình của Công ty Ngọc Vân, Công ty có tổng nguồn vốn lớn hơn 20 tỷ đồng nhưng có tổng số lao động bình quân năm từ trên 10 người đến dưới 200 người thì vẫn được coi là doanh nghiệp nhỏ.
Công ty này cũng cho rằng, tại báo cáo tài chính năm 2014, năm 2015 của Công ty nộp tại Chi cục Thuế Tân Yên thể hiện tổng tài sản tương đương với nguồn vốn lớn hơn 20 tỷ đồng, nhưng trong báo cáo tài chính của hồ sơ tham gia đấu thầu thể hiện tổng tài sản tương đương với tổng nguồn vốn nhỏ hơn 20 tỷ đồng là do trong quá trình làm hồ sơ dự thầu kế toán của Công ty đã kê khai nhầm số liệu nói trên. Công ty Ngọc Vân vẫn được coi là doanh nghiệp nhỏ và được tham gia đấu thầu các gói thầu xây lắp công trình có giá trị dưới 5 tỷ đồng.
Vào cuộc xác minh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Giang kết luận: “Nội dung tố cáo có đúng một phần. Công ty Ngọc Vân đã vi phạm về hành vi kê khai không trung thực trong hồ sơ dự thầu khi tham gia dự thầu. Tuy nhiên chưa đến mức vi phạm hành vi bị cấm trong đấu thầu theo quy định tại Điểm c, Khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu, do doanh nghiệp có số lao động bình quân năm từ trên 10 người đến dưới 200 người, đủ điều kiện để tham gia các gói thầu có giá trị nhỏ hơn 5 tỷ đồng nên không làm sai lệch kết quả lựa chọn thầu”.
Tuy nhiên, tại kết quả xác minh của Thanh tra tỉnh Bắc Giang cho thấy: Xem xét báo cáo tài chính năm 2014, năm 2015 của Công ty Ngọc Vân được lập và nộp Chi cục Thuế huyện Tân Yên lần lượt ngày 31/3/2015 và ngày 30/3/2016, thì tổng tài sản của Công ty này năm 2014 và năm 2015 lần lượt là 22,3 tỷ đồng và 25,5 tỷ đồng.
Tại 4 hồ sơ dự thầu năm 2017 của Công ty Ngọc Vân tại 4 công trình (Trường Tiểu học Ngọc Vân, Cơ sở hạ tầng cụm dân cư khu Chuôm Nho thị trấn Nhã Nam, Dự án Cải tạo, nâng cấp đường từ thôn Trong Giữa xã Tân Trung đi thôn Cả Am xã Phúc Hòa và Dự án Nhà lớp học 8 phòng Trường THCS thị trấn Cao Thượng) cho thấy, báo cáo tài chính năm 2014, năm 2015 có tổng tài sản lần lượt là 19,8 tỷ đồng và 19,9 tỷ đồng.
Như vậy, Công ty Ngọc Vân đã 4 lần thực hiện việc lập báo cáo tài chính năm 2014 và năm 2015 nộp trong 4 hồ sơ dự thầu có số liệu sai khác với báo cáo tài chính năm 2014 và năm 2015 nộp Chi cục Thuế huyện Tân Yên.
Giám đốc Sở KH&ĐT áp dụng sai luật
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lại Thanh Sơn cho biết: Điểm a, Khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2013 quy định một trong các hành vi gian lận trong đấu thầu là: “Trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của một bên trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào”.
Còn tại Đoạn 3, Mục 2, Văn bản số 9548/BKHĐT-QLĐT ngày 20/11/2017 của Bộ KH&ĐT về việc hướng dẫn thực hiện pháp luật về đấu thầu có nêu: “Trong quá trình lựa chọn nhà thầu, nếu nhà thầu cung cấp báo cáo tài chính khác với báo cáo tài chính đã nộp cơ quan thuế thì tổ chuyên gia, bên mời thầu phải xem xét tới tính chất của hai báo cáo tài chính này. Trường hợp, hai báo cáo tài chính này cùng loại và cùng kỳ báo cáo nhưng khác nhau về các số liệu thì đây được coi là hành vi gian lận trong đấu thầu…”.
Theo đó, ông Lại Thanh Sơn xác định, Công ty Ngọc Vân đã cố ý lập báo cáo tài chính năm 2014, năm2015 có số liệu sai khác với báo cáo tài chính năm 2014 và năm 2015 mà trước đó Công ty đã nộp Chi cục Thuế huyện Tân Yên nhằm trốn tránh nghĩa vụ chứng minh Công ty là doanh nghiệp nhỏ để được tham dự thầu 4 gói thầu trên. Hành vi trên vi phạm Điểm a, Khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu năm 2013.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang khẳng định công dân tố cáo Công ty Ngọc Vân có hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng là tố cáo đúng.
Từ đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang giao Sở KH&ĐT lập hồ sơ trình Chủ tịch UBND tỉnh xử lý đối với Công ty Ngọc Vân về hành vi gian lận trong đấu thầu xây dựng theo quy định. Lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Giang cũng yêu cầu Giám đốc Sở KH&ĐT rút kinh nghiệm trong việc kết luận nội dung tố cáo chưa chính xác, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu xác minh giải quyết tố cáo.