Số người chết tại Mỹ do Covid-19 tương đương với đại dịch cúm Tây Ban Nha

Dân số Mỹ một thế kỷ trước chỉ bằng 1/3 so với ngày nay, đồng nghĩa với việc ảnh hưởng của dịch cúm năm 1918 còn “chết người” hơn nhiều tại quốc gia này. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng Covid-19 xét theo mọi phương diện, vẫn là một thảm kịch kinh hoàng đối với nhân loại, đặc biệt là khi đặt trong bối cảnh những tiến bộ khoa học vượt bậc trong một thế kỷ qua cũng như việc không tận dụng được tối đa các loại vaccine có sẵn.

“Những tầng lớp lớn của xã hội Mỹ đã vứt bỏ lợi thế này”, nhà sử học y khoa Howard Markel tại Đại học Michigan nói về cơ hội tiêm chủng cho tất cả mọi người vào thời điểm hiện tại.

Tương tự dịch cúm Tây Ban Nha, Covid-19 có thể sẽ không bao giờ biến mất hoàn toàn khỏi thế giới của chúng ta. Thay vào đó, các nhà khoa học hy vọng đại dịch này sẽ trở thành một căn bệnh nhẹ theo mùa khi khả năng miễn dịch của con người ngày càng tăng cường thông qua việc tiêm chủng và nhiễm virus lặp đi lặp lại. Tuy nhiên, quá trình này có thể mất thời gian.

"Chúng tôi hy vọng nó sẽ giống như khi con người bị cảm lạnh, nhưng không có gì đảm bảo điều này sẽ thực sự xảy ra", nhà sinh vật học Rustom Antia của Đại học Emory cho biết, người đã đưa ra một viễn cảnh lạc quan, nơi Covid-19 chỉ còn là một căn bệnh đặc hữu như bị cảm lạnh trong một vài năm tới.

Quay trở về thực tại, đại dịch Covid-19 vẫn là vấn đề số 1 cần giải quyết tại Mỹ và các khu vực trên thế giới.

Trong khi làn sóng lây nhiễm do biến thể Delta có thể lên tới đỉnh điểm, số ca tử vong trung bình ở Mỹ đang duy trì ở con số 1.900 ca mỗi ngày – mức cao nhất kể từ đầu tháng 3/2021, đưa tổng số ca tử vong tại xứ “cờ hoa” lên đến 675.000 người vào ngày 20/9 – theo số liệu của Đại học John Hopkins, và con số thực tế được cho là còn cao hơn.

Một làn sóng lây nhiễm mới có thể sẽ bùng phát khi mùa đông đến, với khả năng 100.000 người nữa sẽ thiệt mạng tính đến ngày 1/1/2021, nâng tổng số ca tử vong ở Mỹ lên 776.000 người, một mô hình dự đoán của Đại học Washington đã chỉ ra.

50 triệu người trên toàn cầu đã thiệt mạng do đại dịch cúm lịch sử năm 1918-1919, tại thời điểm mà dân số thế giới chỉ bằng 1/4 so với hiện tại. Trong khi đó, số ca tử vong toàn cầu do Covid hiện đã lên mức 4,6 triệu người.

Kịch bản Covid-19 chuyển đổi thành một căn bệnh đặc hữu có thể xảy ra nếu loại virus chết chóc này dần dần suy yếu hệ miễn dịch của con người ngày càng thích nghi để chống lại nó. Tiêm chủng và khỏi bệnh sau khi bị nhiễm Covid-19 là những phương thức quan trọng để chúng ta cải thiện hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, trẻ sơ sinh bú sữa mẹ cũng nhận được một số khả năng miễn dịch từ mẹ.

Dựa theo kịch bản đó, học sinh sẽ bị ốm nhẹ để rèn luyện hệ miễn dịch. Khi lớn lên, những đứa trẻ sẽ mang theo “trí nhớ miễn dịch”, do đó khi chúng già đi và dễ bị bệnh hơn, tác động của Covid-19 sẽ chỉ như bị cảm lạnh.

Điều tương tự cũng ra đối với thanh thiếu niên được tiêm chủng ngày hôm nay: Hệ thống miễn dịch của họ sẽ trở nên mạnh mẽ hơn thông qua vaccine mũi tên và những lần nhiễm virus nhẹ.

Thủ phạm của đại dịch cúm năm 1918-1919 - virus H1N1 cuối cùng cũng phải suy yếu trong quá trình đột biến do ngày càng nhiều người được miễn dịch. H1N1 vẫn còn tồn tại đến ngày nay, nhưng khả năng miễn dịch mà loài người có được thông qua những lần lây nhiễm và tiêm chủng trước đó đã thành công.

Virus cúm giết chết trung bình từ 12.000 đến 61.000 người Mỹ mỗi năm, nhưng đó là một bệnh theo mùa và có thể kiểm soát được.

Trước Covid-19, đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918-1919 được coi là dịch bệnh tồi tệ nhất trong lịch sử loài người. Mặc dù tổn thất do Covid-19 vẫn chưa dừng lại, nhưng tính trên nhiều phương diện, dịch “cúm Tây Ban Nha” (đặt sai tên chỉ vì lần đầu tiên được đưa tin rộng rãi ở Tây Ban Nha) vẫn kinh hoàng hơn.

Lây lan mạnh mẽ trong thời kỳ Thế chiến thứ nhất, dịch cúm 1918-1919 đã giết chết nhiều người trưởng thành khỏe mạnh. Không có vaccine nào có thể ngăn cản sự càn quét của nó và cũng không có loại thuốc kháng sinh để điều trị những bệnh nhiễm trùng thứ cấp.

Nhà sử học y khoa Howard Markel cho biết ông kinh ngạc trước mức độ tàn phá mà đại dịch Covid-19 đã gây ra cho thế giới và tốc độ tiêm chủng chậm trễ ở Mỹ.

Tới thời điểm hiện tại, chưa đầy 64% dân số Mỹ đã được tiêm ít nhất 1 liều vaccine, tại những bang thấp nhất chỉ khoảng 46% đến 49% như Idaho, Wyoming, Tây Virginia và Mississippi.

Trên toàn cầu, khoảng 43% dân số đã được tiêm ít nhất một liều, theo Our World in Data, trong bối cảnh một số quốc gia châu Phi chỉ mới bắt đầu tiêm mũi đầu tiên.

Tiến sĩ Jeremy Brown, Giám đốc điều hành nghiên cứu cấp tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết Covid-19 có thể ít gây chết người ở Mỹ hơn nếu tiến độ tiêm chủng nhanh hơn. "Chúng ta vẫn còn cơ hội để xoay chuyển tình thế,” ông Brown nói.

Các loại vaccine hiện nay hoạt động rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa các căn bệnh nặng và khả năng tử vong do biến thể Delta gây ra. Nhà sinh vật học Antia cho biết, điều quan trọng đối với các nhà khoa học là phải đảm bảo biến thể virus không sở hữu những đột biến “né tránh" được hệ thống miễn dịch của vaccine hoặc gây bệnh nặng ở trẻ em không được tiêm chủng.

Một giám đốc điều hành của Pfizer cho biết nếu virus biến đổi đáng kể, một loại vaccine mới sử dụng công nghệ mRNA có thể được sản xuất trong 110 ngày. Pfizer hiện đang nghiên cứu xem liệu các mũi tiêm vaccine hàng năm hiện tại có duy trì được khả năng miễn dịch cao hay không.