Sớm chấm dứt việc lạm dụng thuốc kháng sinh

Phấn đấu đến năm 2020 các quầy thuốc, nhà thuốc bán thuốc kháng sinh phải 100% có đơn thuốc

Báo động kháng thuốc
Theo GS.TS Nguyễn Viết Tiến- thứ trưởng Bộ Y tế, phần lớn các loại kháng sinh thuộc thế hệ 1 và thế hệ 2 hiện nay đều không có tác dụng đặc hiệu. Các bệnh viện hầu hết đều phải sử dụng kháng sinh thế hệ mới trong điều trị. Riêng tại Việt Nam, vấn đề kháng kháng sinh đang ngày càng trầm trọng bởi việc sử dụng kháng sinh rộng rãi, kéo dài, lạm dụng trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản và trồng trọt và đặc biệt là thói quen mua kháng sinh không cần đơn của một bộ phận người dân.

Phân tích từ các chuyên gia cho thấy, trên thế giới nhiều bệnh nhiễm khuẩn thông thường đang ngày càng trở nên kháng với các loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị các bệnh đó, việc này dẫn đến tình trạng bệnh kéo dài hơn và tử vong nhiều hơn.

Các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi cũng như HIV, bệnh lao và sốt rét ngày càng trở nên không điều trị được do tình trạng kháng thuốc. Việt Nam là một trong các nước trong những năm gần đây đã chứng kiến mối đe dọa ngày càng lớn của tình trạng kháng kháng sinh do việc sử dụng quá mức và sử dụng không hợp lý ở tất cả các cấp của hệ thống chăm sóc y tế, trong nuôi thủy sản và chăn nuôi và trong công chúng.

Tại buổi lễ, ông Kidong Park- trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cũng cảnh báo, nếu dùng thuốc kháng sinh thiếu cân nhắc, lạm dụng kháng sinh không những gây ra tình trạng kháng thuốc mà còn gây ra nhiều tác hại khác như gia tăng các biến cố có hại của thuốc không đáng có như dị ứng, sốc phản vệ, chảy máu đường tiêu hóa..., tăng tỉ lệ nhập viện cũng như tỉ lệ tử vong và gia tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình người bệnh và cho toàn xã hội.

Ông Kidong Park nhấn mạnh: “Nếu lạm dụng kháng sinh kéo dài mà không có kiểm soát, số lượng bệnh nhân tử vong do kháng thuốc sẽ tăng từ 700.000 người mỗi năm hiện nay lên hàng chục triệu người mỗi năm vào năm 2050. Con người có thể bị tử vong chỉ vì một vết cắt chảy máu do nhiễm trùng vết thương mà kháng sinh không đáp ứng”.

Kiểm soát kê đơn thuốc kháng sinh
Để kiểm soát tình trạng kháng thuốc kháng sinh, GS.TS Nguyễn Viết Tiến cho biết, hiện Bộ Y tế đang tiến hành nhiều biện pháp nhằm kiểm soát kê đơn thuốc kháng sinh trong điều trị. Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu các bệnh viện thực hiện kê đơn thuốc theo đúng chỉ định, quy định, quy chế kê đơn thuốc nội trú và ngoại trú do Bộ Y tế ban hành.

Các viện cũng hình thành Hội đồng dược, thuốc, hàng tuần đều xem xét bệnh án, đơn thuốc của bác sĩ kê cho bệnh nhân xem có hợp lý hay không. Đồng thời, trong thời gian tới Bộ Y tế sẽ thí điểm giám sát bằng hệ thống camera tại nhà thuốc và đưa tiêu chí bán thuốc kháng sinh theo đơn vào tiêu chuẩn nhà thuốc đạt Thực hành tốt (GPP).

Bộ Y tế cũng yêu cầu Cục Quản lý Dược tiến hành thí điểm giám sát bán thuốc theo đơn tại một số nơi, đặc biệt là các thành phố lớn. Bên cạnh đó, Cục sẽ tăng cường kiểm soát nhiễm khuẩn tại các cơ sở y tế, siết chặt công tác chống nhiễm khuẩn ở khu hậu phẫu, rửa tay bằng xà phòng; sử dụng kháng sinh hợp lý trong chăn nuôi, nuôi trồng

Ông Lương Ngọc Khuê- cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho hay, hiện Bộ đã ban hành Kế hoạch triển khai Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017 - 2020, nhằm tăng cường thực hiện quy định của pháp luật về kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn, góp phần giảm tình trạng kháng kháng sinh, lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không hợp lý.

Mục tiêu của Đề án là rà soát, sửa đổi các quy định của pháp luật liên quan đến kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn. Đồng thời, tăng tỷ lệ tuân thủ việc thực hiện đúng quy định của pháp luật về kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú, đặc biệt là siết chặt việc mua thuốc kháng sinh phải có đơn của bác sĩ. Cụ thể, giai đoạn 2017-2018, Bộ Y tế phối hợp Sở Y tế triển khai Đề án tại các tỉnh, thành phố gồm Nam Định, Vĩnh Phúc, Đà Nẵng và Cần Thơ. Giai đoạn 2 từ năm 2018 đến năm 2020 sẽ mở rộng ra toàn quốc. Đến năm 2020 yêu cầu các quầy thuốc, nhà thuốc bán thuốc kháng sinh phải 100% có đơn thuốc.