Sức bật mới từ nghiên cứu lượng tử và trí tuệ nhân tạo

Trong bối cảnh công nghệ đang trở thành thước đo năng lực cạnh tranh quốc gia, những bước đi như vậy cho thấy nghiên cứu nền tảng đã bắt đầu được đặt vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển dài hạn.

Lâu nay, Việt Nam thường được nhắc đến nhiều ở khía cạnh ứng dụng công nghệ, gia công phần mềm hay chuyển đổi số trong quản lý và sản xuất. Những lĩnh vực này mang lại tăng trưởng nhanh, nhưng cũng bộc lộ giới hạn khi phụ thuộc vào công nghệ lõi từ bên ngoài. Nghiên cứu lượng tử và trí tuệ nhân tạo (AI) - những lĩnh vực đòi hỏi đầu tư lớn, thời gian dài và nguồn nhân lực tinh hoa - vì thế trở thành “bài toán khó” mà không nhiều doanh nghiệp sẵn sàng dấn thân.

Chính vì vậy, việc một tập đoàn công nghệ trong nước chủ động đầu tư bài bản cho nghiên cứu Quantum AI mang ý nghĩa vượt ra ngoài phạm vi một dự án. Nó phản ánh sự chuyển dịch tư duy: từ “đi sau, làm nhanh” sang “đi cùng, thậm chí đi trước” ở một số lĩnh vực then chốt. Lượng tử mở ra khả năng tính toán vượt trội, giải quyết những bài toán mà máy tính cổ điển phải mất hàng nghìn năm; còn AI đang tái định hình cách con người tạo ra tri thức, ra quyết định và tổ chức xã hội.

Điểm đáng chú ý là FPT không chỉ nói về công nghệ, mà nhấn mạnh đến con người và hệ sinh thái nghiên cứu. Việc mời các nhà khoa học uy tín đảm nhiệm vai trò lãnh đạo khoa học, đặt mục tiêu đào tạo tiến sĩ, chuyên gia cấp cao và mở rộng hợp tác quốc tế cho thấy cách tiếp cận mang tính nền móng.

Từ góc nhìn rộng hơn, nghiên cứu lượng tử và AI không chỉ phục vụ tăng trưởng kinh tế, mà còn gắn chặt với khái niệm chủ quyền công nghệ. Khi dữ liệu, an ninh mạng, hạ tầng số và các hệ thống quan trọng của quốc gia ngày càng phụ thuộc vào công nghệ cao, việc làm chủ được một phần công nghệ lõi đồng nghĩa với việc giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng tự chủ. Đây là vấn đề không chỉ của doanh nghiệp, mà của cả nền kinh tế.

Dĩ nhiên, nghiên cứu công nghệ cao là con đường dài và nhiều thách thức. Hiệu quả không thể đo đếm trong một vài năm, thậm chí có những hướng nghiên cứu có thể không mang lại sản phẩm thương mại tức thì. Nhưng nếu không bắt đầu, sẽ không bao giờ có tích lũy. Những khoản đầu tư hôm nay chính là nền móng cho năng lực cạnh tranh của ngày mai.

Từ sự kiện của FPT, có thể thấy một tín hiệu tích cực: doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu mạnh dạn bước vào những “vùng sâu” của khoa học - công nghệ. Khi nghiên cứu lượng tử và trí tuệ nhân tạo được coi là trụ cột chiến lược, đó cũng là lúc Việt Nam nuôi dưỡng một sức bật mới - sức bật đến từ tri thức, từ con người và từ khát vọng làm chủ tương lai công nghệ của chính mình.