Chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã và đang tiếp tục ảnh hưởng lớn đến thương mại toàn cầu. Đáng chú ý, việc Mỹ chính thức tuyên bố nâng thuế quan từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc sau ngày 10/5 được dự báo là sẽ có tác động mạnh đến chuỗi cung ứng toàn cầu, và Việt Nam không nằm ngoài sự tác động này.
Doanh nghiệp Việt cần chủ động ứng phó với tác động của thương chiến Mỹ-Trung.
Hàng hóa của Trung Quốc bị tăng thuế
Căng thẳng thương mại giữa hai nước Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có chiều hướng giảm nhẹ. Mới đây nhất, Mỹ đã chính thức tuyên bố nâng thuế quan từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc kể từ sau ngày 10/5. Động thái này là một đòn giáng mạnh đến nền kinh tế Trung Quốc, song mức độ ảnh hưởng đến thương mại thế giới cũng không hề nhỏ. Các chuyên gia, nhà kinh tế dự báo Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi quyết định này. Trước những biến động của nền kinh tế thế giới do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gây nên, giới chuyên gia khuyến cáo, các doanh nghiệp (DN) Việt Nam cần phải chủ động để tránh được những tác động tiêu cực ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh.
Trên thực tế, nhiều DN trong nước cho biết, họ đã và đang chịu những ảnh hưởng rõ rệt do sự căng thẳng thương mại giữa hai quốc gia này gây nên. Ông Nguyễn Văn Kết – Giám đốc Công ty TNHH SKD Việt Nam khẳng định, việc Mỹ tăng thuế quan đối với Trung Quốc đang gây ra những ảnh hưởng đến hoạt động của các DN, và phần nhiều là tác động tiêu cực. Cụ thể, việc Mỹ tăng thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc tất yếu sẽ khiến cho các mặt hàng, thiết bị linh kiện thuộc lĩnh vực cơ khí tìm đường xuất sang Việt Nam với số lượng ngày càng tăng. Điều này sẽ gây nên sự cạnh tranh trực tiếp với hàng Việt, khiến DN Việt gặp nhiều khó khăn.
Trước nguy cơ đó, ông Kết cho rằng, các DN nhỏ cần phải chủ động trong việc liên kết với nhau tạo thành một khối vững chắc, như vậy mới có thể nâng sức cạnh tranh trong bối cảnh hiện nay. Đó là với DN, còn về phía nhà quản lý, ông Kết đề xuất, các cơ quan chức năng đưa ra những chính sách để bảo vệ thị trường, bảo vệ sản xuất trong nước.
Chủ động tìm thị trường mới
Tuy nhiên, cũng cần phải thừa nhận, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung sẽ tạo cơ hội cho nhiều sản phẩm hàng hóa của DN Việt gia tăng xuất khẩu sang Mỹ. Cùng với đó, nhiều mặt hàng của Trung Quốc trước đây chỉ xuất khẩu với giá cao tại Mỹ thì nay sẽ tìm đường xuất khẩu sang Việt Nam. Như thế, nhiều DN Việt sẽ có cơ hội nhập khẩu hàng hóa, phụ tùng giá rẻ hơn.
Nhận định về tác động của việc Mỹ tăng thuế quan đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, giới chuyên gia cũng cho rằng nó sẽ tạo sức ép rất lớn đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cũng như những sản phẩm hàng hóa của các DN Việt đang đóng chân tại các thị trường trên thế giới.
Bởi vậy, theo PGS.TS Phạm Tất Thắng – Nghiên cứu viên cao cấp thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược chính sách công thương (Bộ Công thương), đây sẽ là giai đoạn mà các DN Việt Nam cần phải tỉnh táo và chủ động, nếu không nguy cơ hàng hóa Trung Quốc mượn danh hàng Việt để xuất khẩu sang Mỹ là hoàn toàn có thể xảy ra. “Thực tế này sẽ là thảm họa với hàng hóa nước nhà” – ông Thắng cảnh báo, thêm rằng: Nếu để xảy ra tình trạng này, Việt Nam sẽ bị rơi vào tình huống bị trừng phạt bởi “lẩn tránh xuất xứ hàng hóa”.
Cũng theo vị chuyên gia này, hàng hóa của Việt Nam một thời gian khá dài phụ thuộc vào thị trường này. Do đó, khi nổ ra chiến tranh thương mại, nhu cầu của nền kinh tế Trung Quốc sẽ giảm đi, nhiều mặt hàng của Việt Nam sẽ khó xuất khẩu. Chính bởi vậy, để tránh những tác động tiêu cực nói trên, ngay từ lúc này các DN Việt Nam cần phải tìm được thị trường mới thay thế thị trường Trung Quốc.
* Bộ Công thương cho biết, trước diễn biến mới nhất từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc, Bộ sẽ tiếp tục theo dõi sát biến động để chủ động trong công tác điều hành, có biện pháp thúc đẩy xuất khẩu những mặt hàng có khả năng, tận dụng cơ hội để xuất khẩu và tăng cường quản lý chặt chẽ nguy cơ gian lận thương mại và gian lận xuất xứ hàng hóa.