Tam Nông- Phú Thọ: Sạt lở quanh khu vực mỏ cát, dân hoang mang

Một điểm khai thác cát tại xã Hồng Đà.

“Hà Bá” nuốt dần đất canh tác

Năm 2014, UBND tỉnh Phú Thọ cấp giấy phép khai thác mỏ cát lòng Sông Đà thuộc địa bàn xã Hồng Đà cho Công ty TNHH Tiến Nga với thời hạn 5 năm. Theo giấy phép, mỏ cát do Công ty Tiến Nga khai thác có tổng diện tích 32,9 ha với trữ lượng 1.423.649 m3 cát. Công ty Tiến Nga được phép khai thác đến cao trình tuyệt đối cốt +2,5 m và sản lượng 30.000m3/năm.

Trong giấy phép khai thác cát, UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu Công ty Tiến Nga có trách nhiệm phải tiến hành khai thác cát theo đúng tọa độ, diện tích, mức sâu, trữ lượng, công suất theo đúng quy định.

Thực tế, sau khi Công ty Tiến Nga tiến hành dùng tàu cuốc khai thác cát rầm rộ đã gây ra tình trạng sụt lún, sạt lở bờ sông, diện tích đất nông nghiệp của người dân ven Sông Đà khiến nhân dân vô cùng bức xúc. Người dân xã Hồng Đà cho rằng, chính việc Công ty Tiến Nga khai thác cát một cách tràn lan, bừa bãi, nhiều khi các tàu cuốc tiến sát vào bờ để hút cát khiến nhiều khu vực bờ sông bị sạt lở mạnh, có vị trí sạt lở cách nhà dân chỉ hơn chục mét. Nhiều khu vực, trước đây là đất canh tác màu mỡ nay đã sạt lở tạo thành nhiều hàm ếch dựng đứng và có nguy cơ tiếp tục sạt lở tiếp khiến nhiều hộ dân có nguy cơ mất trắng đất nông nghiệp.

“Trước đây, người dân nuôi trồng, đánh bắt thủy sản và bơi lội hàng ngày tại khúc sông này, nhưng từ khi Công ty Tiến Nga bước vào khai thác, sông sâu, sạt lở khiến người dân sợ không còn dám mưu sinh trên sông…Với tốc độ sạt lở và ảnh hưởng như hiện nay, nếu ngành chức năng không yêu cầu Công ty Tiến Nga dừng khai thác cát thì hậu quả về sau sẽ rất khôn lường…” - anh Thắng, một người dân xã Hồng Đà bày tỏ.

Theo người dân Hồng Đà, mặc dù người dân kiến nghị nhiều lần nhưng ngành chức năng địa phương vào cuộc một cách “hời hợt” nên cực chẳng đã, nhiều lần người dân phải hò nhau kéo ra bờ sông, dùng phương tiện cá nhân, đuổi tầu cuốc khỏi khu vực. Đỉnh điểm ngày 20-2-2017, khoảng 40 hộ dân Khu 3, Khu 4, xã Hồng Đà đã hò nhau tập trung khuân đá, chặn đường vận chuyển tại chân cầu xuống khu khai thác cát của Công ty Tiến Nga.

Sau đó, người dân kéo về tập trung tại trụ sở UBND xã Hồng Đà kiến nghị về việc: UBND tỉnh trước khi cấp phép cho Công ty Tiến Nga khai thác không lấy ý kiến của nhân dân. Việc khai thác cát, vận chuyển cát trong thời hạn 5 năm như được cấp phép thì sẽ có nguy cơ sẽ gây sạt lở đất canh tác và đất ở, gây bụi ô nhiễm môi trường khu dân cư.

Một phần nguyên nhân do khai thác cát

Đó là khẳng định của lãnh đạo UBND xã Hồng Đà khi lý giải về nguyên nhân gây sạt lở bờ Sông Đà thời gian qua. Theo ông Phan Ngọc Cam - Chủ tịch UBND xã Hồng Đà, sau khi tiếp nhận kiến nghị của nhân dân, xã tiến hành kiểm tra và phát hiện có sự sụt lún và có hiện tượng thay đổi dòng sông.

Theo ông Cam, nguyên nhân ban đầu được chính quyền xã Hồng Đà xác định do thay đổi thời tiết và một phần do khai thác cát gây nên. Do vậy, UBND xã Hồng Đà đã yêu cầu Công ty Tiến Nga tạm ngừng khai thác cát tại khu 1 và khu 2, đồng thời báo cáo cấp trên để có hướng xử lý.

Liên quan đến vấn đề trên, ông Phan Quang Thành - Phó Phòng TN&MT huyện Tam Nông cho hay, trước những phản ánh về tình trạng khai thác cát trái phép xảy ra trên địa bàn xã Hồng Đà, vừa qua, Sở TN&MT đã phối hợp với huyện Tam Nông tiến hành kiểm tra hiện trạng và phát hiện thấy giáp bờ sông có hiện tượng sụt lở và xuất hiện 2 dòng chảy bị đổi luồng nhưng chưa biết rõ nguyên nhân. Hiện, Phòng TN&MT huyện Tam Nông đang chờ kết quả kiểm tra của Sở TN&MT.

Không chỉ lo lắng về tình trạng sạt lở đất canh tác, sạt lở bờ sông, người dân xã Hồng Đà cũng bày tỏ sự lo lắng về việc hoạt động khai thác, vận chuyển cát rầm rộ của Công ty Tiến Nga ngay sát khu vực cầu Trung Hà (nối Ba Vì, Hà Nội với Tam Nông, Phú Thọ) đã đe dọa trực tiếp đến sự an nguy của cây cầu nghìn tỷ này.