Tăng cao hơn nữa tỷ lệ bao phủ vaccine phòng Covid-19

PV: Bà có thể thông tin về tình hình tiêm vaccine phòng Covid-19 tại nước ta hiện nay?

PGS. TS Dương Thị Hồng: Tính đến ngày 13/11, trên phạm vi cả nước đã có 51.359.712 mũi tiêm nhắc lại lần 1 (hay còn gọi là mũi 3) vaccine phòng Covid-19, đạt 79,2% tổng số mũi cần tiêm. Đối với mũi nhắc lại lần 2 hay còn gọi là mũi 4, chúng ta đã tiêm được tổng số 16.615.076 mũi. Trong khi đó, đối với nhóm từ 12-17 tuổi, số mũi tiêm nhắc lại lần 1 là 5.541.476 mũi - đạt tỷ lệ 64,8%, đối với nhóm từ 5-11 tuổi, đã tiêm được 9.904.995 trẻ mũi 1 - đạt tỷ lệ 89,3% và 6.952.761 trẻ tiêm mũi 2 - đạt tỷ lệ 62,7%.

Từ những con số trên, có thể thấy chúng ta vẫn cần nỗ lực để có thể tăng cao hơn nữa tỷ lệ bao phủ vaccine phòng Covid-19. Thực tế, vẫn có những địa phương có tỷ lệ bao phủ các mũi nhắc lại vaccine ở mức thấp. Đơn cử như có nơi chỉ đạt được 53% tỷ lệ tiêm mũi 3, 42,1% tỷ lệ tiêm mũi 4. Ở lứa tuổi từ 5-11 tuổi cũng tương tự, có nơi chỉ đạt 31,3% trẻ tiêm mũi 2.

Nguyên nhân của tình trạng một số nơi vẫn còn tỷ lệ tiêm chủng thấp là do đâu, thưa bà?

- Nguyên nhân chính cần phải nhắc đến là vẫn còn một bộ phận lớn người dân chưa ủng hộ và đồng thuận tiêm chủng do lo ngại về tác dụng phụ, phản ứng sau tiêm, chất lượng và hiệu quả của vaccine dẫn tới tình trạng người dân từ chối tiêm mũi vaccine nhắc lại.

Một nguyên nhân khác là do người dân chưa tìm hiểu thông tin đúng, hoặc nắm bắt thông tin chưa được đầy đủ dẫn tới việc không ít người đã mắc Covid-19 và tiêm mũi vaccine cơ bản, hoặc đã tiêm mũi 3 cho rằng như vậy là họ đã đạt được miễn dịch với virus SARS-CoV-2, điều này khiến nhiều người thờ ơ với việc tiêm vaccine mũi 3, mũi 4.

Một vấn đề khác là các bậc cha mẹ cũng còn quan ngại đối với việc tiêm vaccine cho con mình mặc dù đã có rất nhiều chuyên gia nhi khoa phân tích, chia sẻ về tầm quan trọng của vaccine phòng Covid-19, nhưng nhiều người chưa cho con mình đi tiêm chủng. Những vấn đề này gây ảnh hưởng không nhỏ tới mục tiêu đạt được đủ độ bao phủ mũi vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng, đặc biệt đối với các mũi tiêm nhắc lại ở nước ta hiện nay, mặc dù lượng vaccine phòng Covid-19 luôn được đảm bảo.

Thực trạng người dân thờ ơ với các mũi tiêm vaccine phòng Covid-19 là dễ nhận thấy, nhất là trong bối cảnh Covid-19 được kiểm soát tại nước ta. Ở thời điểm hiện tại, vaccine phòng Covid-19 giữ vai trò như thế nào, thưa bà?

- Hiện nay chưa có các kết quả nghiên cứu chính thức về miễn dịch bảo vệ sau tiêm vaccine phòng Covid-19 tại Việt Nam. Tuy nhiên, có thể sử dụng kết quả nghiên cứu trên thế giới về hiệu quả bảo vệ sau tiêm vaccine phòng Covid-19 để tham khảo và triển khai các hoạt động phòng, chống dịch đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế tại Việt Nam. Cụ thể, về hiệu quả của vaccine sau tiêm mũi 3 ngăn ngừa biến chứng nặng, nhập viện và tử vong đạt khoảng 86% (ở tháng thứ nhất). Hiệu quả này giảm dần sau 6 tháng và giảm mạnh từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6 (hiệu quả bảo vệ ở tháng thứ 6 còn khoảng 70%). Sau khi tiêm mũi 4 giúp tăng khả năng ngăn ngừa biến chứng nặng, nhập viện, tử vong khoảng từ 9% đến 28% so với tiêm mũi thứ 3.

Trong bối cảnh virus SARS-CoV-2 vẫn luôn liên tục biến đổi như hiện tại, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mới đây cũng nhấn mạnh, việc tiêm vaccine phòng Covid-19 cho 100% các đối tượng có nguy cơ cao (cả liều cơ bản và các liều tiêm nhắc), sau đó mở rộng tiêm cho các đối tượng ưu tiên thấp hơn để giảm thiểu bệnh nặng và tử vong do Covid-19 vẫn là chiến lược quan trọng nhất trong giai đoạn bình thường mới

Như vậy, theo bà cần làm gì để người dân chú ý hơn tới việc tiêm vaccine mũi 3, mũi 4, đặc biệt là đối với trẻ em, trong tình hình ngoài Covid-19 vẫn còn không ít các dịch bệnh truyền nhiễm khác đang bủa vây trẻ nhỏ như sốt xuất huyết, cúm mùa, Adenovirus?

- Dưới góc độ người làm công tác tiêm chủng, chúng tôi thấy rất rõ việc tiêm vaccine đã giảm được gánh nặng bệnh tật, giảm hàng trăm đến hàng nghìn lần các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ em so với việc không tiêm. Chúng tôi cũng khuyến cáo là cần phải tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em, vì Covid-19 cũng như các bệnh do virus, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên chúng ta cần phải đưa trẻ đi tiêm vaccine phòng Covid-19 để chủ động phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

Chúng ta cố gắng truyền thông, cố gắng đưa ra những bằng chứng khoa học, kết quả về công tác an toàn tiêm chủng cũng như hiệu quả của vaccine để các bậc cha mẹ tin tưởng và đưa con đi tiêm chủng. Trong quá khứ, có vaccine nhưng trẻ không được tiếp cận tiêm chủng và đã xảy ra những hậu quả đáng tiếc. Đó là vụ dịch sởi cách đây vài năm. Trẻ chưa được tiêm chủng mắc sởi và các cháu đã có những biến chứng rất trầm trọng và tử vong trong khi chúng ta có nguồn vaccine dồi dào và tỷ lệ tiêm chủng sởi rất cao trên 90%; nhưng có những gia đình nhất định chưa đưa con mình đi tiêm chủng và hệ luỵ đã xảy ra. Đối với Covid-19 cũng như vậy, vaccine vẫn luôn đóng vai trò vô cùng quan trọng để giúp chúng ta có thể bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, xã hội.

Trân trọng cảm ơn bà!