Tăng cường giám sát, phản biện xã hội vào những vấn đề 'nóng'

Hội nghị cũng tổng kết 10 năm thực hiện quyết định số 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Báo cáo kết quả 10 năm thực hiện quyết định 217-QĐ/TW và quyết định 218-QĐ/TW, ông Nguyễn Mạnh Cường, Thành ủy viên, Trưởng ban Dân vận Thành ủy TP HCM cho biết, TP HCM đã có nhiều mô hình cụ thể hóa, trong đó đã xây dựng được Quy chế tiếp tục, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, người đứng đầu chính quyền với nhân dân (quyết định 935-QĐ/TU); Quy định trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tiếp thu góp ý của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền (quyết định 936-QĐ/TU).

Đáng chú ý, tháng 5/2017 TP HCM đã ban hành được Quy chế lấy ý kiến nhân dân thông qua MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan liên quan góp ý về chủ trương, chính sách của cấp ủy và chính quyền các cấp trước khi ban hành. Đến tháng 12/2017 đã ban hành quy định về quy trình giải quyết thông tin phản ánh liên quan các tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước (quy định số 1374-QĐ/TU).

Theo ông Nguyễn Mạnh Cường, đây là các cơ sở quan trọng để Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM ban hành chỉ thị về lãnh đạo thực hiện Đề án "Nâng cao vai trò của MTTQ Việt Nam và nhân dân giám sát tổ chức đảng, đảng viên và hoạt động của chính quyền các cấp TP HCM" giai đoạn 2021-2030.

Mới đây nhất, tháng 5/2023 thành phố đã ban hành thông tri (số 24-TT/TU) về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Nhờ triển khai đồng bộ nhiều cơ chế, chính sách về giám sát, phản biện xã hội, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM đã phát huy được vai trò giám sát việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và đoàn thể.

Đáng chú ý, MTTQ TP đã đi sâu vào giám sát được công tác quản lý Nhà nước tại các cơ sở giáo dục mầm non, công tác bảo đảm an toàn giao thông, trật tự đô thị, vệ sinh môi trường và nhất là công tác phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và phòng chống cháy nổ ở khu dân cư.

Qua giám sát, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cũng đã góp phần giúp bảo vệ được quyền và lợi ích chính đáng mà nhân dân, đảng viên, đoàn viên, hội viên quan tâm, bức xúc.

Tại Hội nghị, ông Cao Thanh Bình, Trưởng ban Văn hóa - xã hội của HĐND TP HCM cho biết, ngoài MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội thì HĐND TP HCM cũng đóng góp vai trò rất quan trọng đối với công tác giám sát, nhất là công tác tiếp xúc cử tri, lắng nghe ý kiến của nhân dân và các giới. Từ đó, kịp thời ban hành các chủ trương phù hợp với tình hình của thành phố.

Cũng theo ông Bình, Đề án về “Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân TP HCM trong điều kiện thực hiện chính quyền đô thị nhiệm kỳ 2021-2026” đã kịp thời đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động của các kỳ họp HĐND TP; nâng cao chất lượng công tác giám sát và khảo sát, góp phần đưa hoạt động của HĐND, đại biểu HĐND sát cơ sở và sát dân.

"Trong những năm qua, HĐND TP cũng tập trung thực hiện đa dạng các diễn đàn đối thoại với người dân định kỳ hàng tháng (Chương trình đối thoại cùng chính quyền thành phố, Chương trình Dân hỏi - Chính quyền trả lời) với cách thức phù hợp với môi trường phát triển của CNTT hiện nay, trên nền tảng mạng xã hội facebook, tạo sự tương tác cao của khán thính giả và đây sẽ là một trong những kênh giám sát công khai, hiệu quả", ông Cao Thanh Bình nhìn nhận.

Tại Hội nghị, ông Võ Văn Thiện, Ủy viên UBTƯ MTTQ Việt Nam, Trưởng Ban công tác phía Nam của Trung ương MTTQ Việt Nam cũng đã đưa ra các giải pháp, kinh nghiệm đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả phối hợp, tổ chức thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Theo ông Thiện, qua 10 năm triển khai thực hiện, hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp TP HCM đã giám sát đối với 1.843 văn bản của các cơ quan có thẩm quyền, qua đó đã kiến nghị 537 nội dung có liên quan đến các văn bản đã giám sát.

Hệ thống MTTQ cũng tổ chức giám sát thông qua thành lập đoàn với 11.382 cuộc, nội dung giám sát tập trung vào các vấn đề nhân dân quan tâm hoặc bức xúc như giám sát công tác quản lý và cấp phép xây dựng trên địa bàn; Giám sát lập lại trật tự lòng đường, lề đường, mỹ quan đô thị; giám sát công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân…

Đối với hoạt động phản biện xã hội, trong giai đoạn 2013 - 2023, hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp của thành phố đã chủ trì tổ chức 703 hội nghị phản biện xã hội. Qua các ý kiến phản biện và kiến nghị của hệ thống MTTQ TP, UBND cùng cấp đã chỉ đạo các cơ quan có liên quan nghiêm túc tiếp thu các ý kiến kiến nghị của MTTQ Việt Nam.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, ông Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy TP HCM đề nghị tiếp tục nâng cao chất lượng của hai quyết định 217-QĐ/TW và quyết định 218-QĐ/TW. Từ đó, phát huy hiệu quả, vai trò của công tác giám sát và phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Phó Bí thư Thành ủy TP HCM cũng đề nghị Ban Cán sự Đảng UBND TP HCM cần thực hiện tốt các quy định về dân chủ ở cơ sở, để từ đó phát huy vai trò, ý thức trách nhiệm, trí tuệ của các tầng lớp nhân dân trong tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Để phát huy vai trò của người dân trong giám sát các vấn đề lớn của thành phố, ông Nguyễn Hồ Hải cũng yêu cầu tiếp tục đổi mới công tác tiếp xúc cử tri và thực hiện tốt các hình thức về tiếp xúc, đối thoại giữa chính quyền với nhân dân.

Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội cần chủ động xây dựng các kế hoạch, chương trình giám sát, phản biện sát với các vấn đề dân sinh bức xúc. Phát huy vai trò của các hội đồng tư vấn giám sát, các chuyên gia, nhà khoa học, các Ban Tư vấn, Tổ tư vấn, những người am hiểu đối với các lĩnh vực giám sát, phản biện xã hội. Đặc biệt, cần làm tốt công tác bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ và kỹ năng cho lực lượng giám sát ở cơ sở.

Dịp này, Thành ủy TP HCM đã tổ chức khen thưởng cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong 10 năm thực hiện quyết định 217-QĐ/TW và quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị.