Sáng 16/12, Bộ Y tế đã tổ chức lễ mít tinh “Ngày hội truyền thông tăng cường nhận thức về phòng, chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm”. Đây là các bệnh đang được y học thế giới quan tâm đặc biệt bởi hậu quả về sức khỏe, kinh tế và tỉ lệ tử vong do bệnh gây ra vẫn tiếp tục gia tăng.
Xu hướng tăng cao
Ông Kidong Park - Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam nhấn mạnh, thống kê cho thấy bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 4 trên thế giới, gây ra hơn 3 triệu người chết trong năm 2012, tương đương với 6% của tất cả các trường hợp tử vong trên toàn cầu và theo dự báo của WHO, đến năm 2020, COPD sẽ là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3.
Ở Việt Nam, theo những kết quả trong nghiên cứu dịch tễ học, tỉ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là 4,1% ở người trên 40 tuổi và có xu hướng tiếp tục tăng cao do tình trạng hút thuốc lá, thuốc lào và ô nhiễm môi trường gia tăng.
Bên cạnh đó, hen phế quản là một bệnh hô hấp không lây nhiễm đã có nhiều thành tựu trong quản lý bệnh tuy nhiên theo dự đoán tỷ lệ mắc và tử vong vẫn tiếp tục gia tăng.
Hiện nay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản cũng như các bệnh không lây nhiễm khác đã và đang làm giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh, gây ra tàn phế, tử vong, và các gánh nặng kinh tế cho gia đình.
Mặc dù vậy, theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản cũng như một số bệnh không lây nhiễm có thể phòng, tránh được thông qua giảm thiểu những yếu tố nguy cơ, đồng thời tăng cường hệ thống y tế, tập trung vào tuyến chăm sóc sức khỏe ban đầu để quản lý và chăm sóc cho người đã mắc bệnh.
Nỗ lực phòng bệnh
Hiểu rõ được tầm quan trọng trong việc quản lý và dự phòng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản, năm 2010, Chính phủ đã phê duyệt chương trình phòng chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản thuộc chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2011 – 2015, Bộ Y tế đã giao cho BV Bạch Mai là đầu mối thực hiện nhiệm vụ này. Hiện nay chương trình đang tiếp tục hoàn thành giai đoạn 2 (2016-2020) thuộc Chương trình mục tiêu y tế dân số.
Đánh giá sơ bộ đã cho thấy những kết quả hết sức khả quan: Từ năm 2011 đến năm 2016, dự án đã được triển khai tại 63 tỉnh trên cả nước. Hệ thống quản lý Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản được xây dựng dọc từ trung ương xuống các tuyến xã phường, mỗi địa phương triển khai được ít nhất 1 phòng quản lý tại Bệnh viện đa khoa tỉnh. Một số tỉnh, thành đang bắt đầu thí điểm mô hình quản lý Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản tại y tế cơ sở.
Để tăng cường phòng, chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm, giảm thiểu các hành vi và các yếu tố nguy cơ, bà Nguyễn Thị Kim Tiến kêu gọi: Mỗi người dân cần tăng cường nhận thức về phòng, chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm, giảm thiểu các hành vi và các yếu tố nguy cơ.
Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao sức khỏe chú trọng vào tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người dân biết cách phát hiện sớm bệnh, tuân thủ điều trị tại nhà khi mắc bệnh.
Xây dựng và nhân rộng các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng như: câu lạc bộ người bệnh không lây nhiễm, trường học nâng cao sức khỏe, nơi làm việc nâng cao sức khỏe, thành phố sức khỏe.
Mục tiêu đặt ra là, đến năm 2025 là giảm 30% số người hút thuốc, giảm 10% số người uống rượu bia ở mức có hại, giảm 10% số người thiếu hoạt động thể lực, giảm 30% số người tiêu thụ muối/người, kiểm soát thừa cân béo phì xuống dưới 15%, kiểm soát tăng cholesterol dưới 35%, kiểm soát gia tăng huyết áp dưới 30% … như đã đề ra trong Chiến lược quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm.