Tạo điều kiện cho người lao động nghỉ Tết sớm

Sau khi Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội lấy ý kiến góp ý, tổng cộng có 3 phương án nghỉ Tết được đưa ra: 7 ngày (từ 29 tháng Chạp đến hết mùng 5 tháng Giêng); 8 ngày (từ 28 tháng Chạp đến hết mùng 5 tháng Giêng, làm bù thứ bảy) và 9 ngày (từ 30 tháng Chạp đến hết mùng 8 tháng Giêng).

Trong số 16 cơ quan, bộ ngành được lấy ý kiến, Bộ Tài chính chọn phương án 9 ngày thay vì 7 ngày như các bộ Nội vụ, Giao thông Vận tải. Theo Bộ Tài chính, nghỉ từ 30 tháng Chạp đến hết mùng 8 tháng Giêng (21-29/1/2023) vừa đảm bảo đúng quy định pháp luật, hài hòa, tạo điều kiện để công chức, viên chức chủ động nghỉ ngơi, đoàn tụ với gia đình.

Bên cạnh đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất phương án mới nghỉ 8 ngày. Cụ thể, công chức, viên chức và người lao động sẽ nghỉ từ ngày 28 tháng Chạp đến hết mùng 5 tháng Giêng (19-26/1/2023), đi làm trở lại vào mùng 6 và làm bù thứ bảy (28/1/2023). Ông Ngọ Duy Hiểu - Phó chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết: Khảo sát phần lớn lao động chọn phương án nghỉ kéo dài và được nghỉ Tết sớm, từ 28 tháng Chạp. Khi đề xuất chính sách, cơ quan chuyên môn cần tính toán yếu tố lao động di cư, đất nước trải dài từ Bắc đến Nam, người dân về quê mất nhiều thời gian. Nghỉ Tết sớm sẽ tạo điều kiện cho lao động về quê, sắm sửa chu đáo, giảm ùn tắc giao thông.

Ở góc nhìn khác, theo bà Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động, thực tế lao động cũng không muốn nghỉ quá dài, doanh nghiệp thì đương nhiên càng không muốn bởi nó sẽ ảnh hưởng chung tới tiến độ công việc, năng suất lao động. Tuy vậy, theo quy định trong Luật Lao động thì lao động được nghỉ Tết, vấn đề là thảo luận kế hoạch nghỉ như thế nào cho phù hợp. Tôi cho rằng nghỉ 7 hay 8 ngày đều được nhưng ít nhất phải nghỉ trước Tết 2-3 ngày, bởi vì lao động còn phải nghỉ để đi mua sắm, rồi di chuyển, đỡ áp lực giao thông.

Nghỉ Tết sớm từ ngày 28 tháng Chạp cũng là quan điểm chung của nhiều chuyên gia lẫn doanh nghiệp khối sản xuất. Đặc điểm lao động Việt Nam phần lớn là di cư từ nông thôn lên thành phố, dù thanh niên hay đã lập gia đình vẫn mong muốn về quê đón Tết. Tâm lý người Việt cũng luôn coi trọng thời gian trước giao thừa hơn là sau Tết. Nghỉ muộn sẽ gây áp lực lớn cho giao thông vận tải, giá vé tàu, xe, máy bay tăng cao, thậm chí nhiều lao động không kịp về quê đón Tết.

PGS.TS Nguyễn Đức Lộc - Viện trưởng Nghiên cứu đời sống xã hội đề nghị: Nếu chọn phương án ngắn ngày, ông đề nghị áp dụng nghỉ hoán đổi và đi làm bù vào mùng 7 Tết (thứ bảy). Cụ thể, kỳ nghỉ sẽ kéo dài 8 ngày, từ 28 tháng Chạp đến hết mùng 5 tháng Giêng (19-26/1/2023). Công chức, lao động đi làm trở lại vào mùng 6 Tết và làm bù thứ bảy.

Theo ông Lộc, lao động Việt Nam phần lớn là di cư từ nông thôn lên thành phố, dù thanh niên hay đã lập gia đình thì trong tâm thức vẫn tìm về quê vào dịp Tết. Nhu cầu gắn kết của họ với gia đình ngày càng lớn, nhất là sau những biến cố như đại dịch. Vì vậy, nếu cho nghỉ muộn quá, công nhân có thể tự xin nghỉ trước một vài ngày, doanh nghiệp cũng khó cản do tránh tranh chấp và tránh tình trạng lao động không trở lại sau Tết.

Đại diện Vụ Vận tải (Bộ Giao thông vận tải) cũng đề nghị nghỉ thêm một ngày trước Tết (khoảng 28 tháng Chạp) để việc đi lại về quê của người dân giãn ra. Hàng không, bến xe đều được giảm tải và nhà xe không bị áp lực tăng chuyến. Tuy nhiên, phương án nghỉ 9 ngày để người dân xếp lịch về quê, đi chơi, du lịch, góp phần kích cầu du lịch và phát triển kinh tế. Nếu nghỉ 7 ngày, đi làm một ngày rồi lại nghỉ hai ngày cuối tuần sẽ khiến năng suất công việc của ngày đi làm không cao do mọi người còn tâm lý nghỉ Tết.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Quyền - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam kiến nghị, nên cho người lao động nghỉ liền mạch 9 ngày và nghỉ trước Tết sớm hơn để có thời gian mua sắm, người xa quê kịp di chuyển về nhà, và người muốn đi chơi xa, du lịch nước ngoài cũng có thời gian sắp xếp. “Chúng ta không nên hạn chế đi lại của người dân trong dịp lễ Tết. Ý kiến cho rằng nguy cơ gia tăng tai nạn giao thông nếu nghỉ dài là không đúng mà tai nạn gia tăng do các nguyên nhân khác”, ông Quyền bày tỏ.