Bất đồng chính trị giữa chính quyền Madrid và Catalonia sẽ không dẫn đến việc xứ này được độc lập, mà thay vào đó quyền tự trị của khu vực này sẽ được mở rộng, Ngoại trưởng Tây Ban Nha tuyên bố hôm 30/10 sau khi chính phủ của ông sa thải giới lãnh đạo xứ Catalan và kêu gọi bầu cử sớm.
Chính quyền Madrid bất ngờ đưa ra động thái nhượng bộ với xứ Catalan. (Nguồn: FT).
"Tôi loại trừ khả năng xứ Catalan tách ra độc lập, nhưng không loại trừ khả năng tăng quyền tự trị cho khu vực này, ngay cả khi họ đã vốn là một trong những khu vực có quyền tự trị cao nhất không chỉ ở Tây Ban Nha mà trên phạm vi toàn thế giới" - Ngoại trưởng Tây Ban Nha Alfonso Dastis tuyên bố.
Ông Dastis nhấn mạnh rằng cuộc bầu cử sớm dự kiến tổ chức vào ngày 21/12 tới "sẽ được thực hiện tuân thủ theo luật pháp Tây Ban Nha. Bởi vậy kết quả bầu cử sẽ phải được tôn trọng".
Hôm thứ Sáu tuần trước, tình trạng căng thẳng giữa chính quyền trung ương Madrid và xứ Catalan đã gia tăng đột biến sau khi chính quyền khu vực của ông Carles Puigdemont tuyên bố độc lập khỏi phần còn lại của Tây Ban Nha, kích hoạt kết quả của cuộc trưng cầu dân ý tổ chức hôm 1/10.
Chính quyền Madrid đáp trả lập tức, bằng cách kích hoạt Điều 155 của Hiến pháp nhằm chiếm quyền quản lý khu vực này. Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy sau đó sa thải ông Puigdemont cùng chính quyền khu vực và tuyên bố tổ chức bầu cử khu vực vào ngày 21/12. Chính quyền Madrid cũng sa thải người đứng đầu lực lượng cảnh sát Catalan, còn gọi là Mossos d'Esquadra.
Trong một phát biểu được truyền hình trực tiếp hồi cuối tuần trước, ông Puigdemont nói rằng quyết định của Marid trong việc tước quyền tự trị của khu vực này và chỉ định Phó Thủ tướng Soraya Saenz de Santamaria là người quản lý tạm thời của Catalan là đi ngược lại nguyện vọng của người dân.
"Rõ ràng là hình thức tốt nhất để bảo vệ những gì chúng tôi đã đạt được tới thời điểm này là sự phản đối dân chủ đối với Điều 155" - ông Puigdemont nói, cam kết rằng sẽ tiếp tục xây dựng một đất nước tự do.
Trong cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn AP hôm 30/10, Ngoại trưởng Dastis nhấn mạnh rằng ông Puigdemont không còn là Thủ hiến của Catalonia. Ông thêm rằng cựu lãnh đạo xứ Catalan có thể tham gia vào kỳ bầu cử sớm sắp tới, trừ khi ông bị bắt giam vì khởi xướng làn sóng ly khai ở nước này.
Cuối tuần trước, giới công tố Tây Ban Nha đã xác nhận rằng họ sẽ đưa ra cáo buộc tội danh nổi loạn đối với ông Puigdemont, khiến ông này có thể đối mặt với bản án 30 năm tù giam.
"Tôi không biết tòa án sẽ kết luận thế nào trong khoảng thời gian từ nay đến 21/12 tới" - ông Dastis nói - "Nếu ông ta bị tù giam thì sẽ không đủ điều kiện tranh cử".
Hiện nay, hàng trăm công ty từng đăng ký trụ sở hoạt động tại xứ Catalan đã di dời trụ sở ra khỏi khu vực này do quan ngại về bất ổn chính trị. Quyết định của Liên minh châu Âu (EU) trong việc không ủng hộ Catalan độc lập dường như đóng vai trò chủ chốt trong quyết định của giới doanh nghiệp ở Catalan.
Đề cập tới vụ việc đáng tiếc khi lực lượng vệ binh dân sự của Tây Ban Nha can thiệp vào cuộc trưng cầu dân ý hôm 1-10, khiến gần 900 người bị thương, Ngoại trưởng Dastis cam kết rằng chính phủ của ông sẽ nỗ lực hơn để hạn chế việc sử dụng vũ lực.
"Chúng tôi nhận thức được về sự việc đó. Và chúng tôi sẽ cẩn thận hết sức có thể để tránh các sự việc tương tự lặp lạo trong tương lai" - ông Dastis nói.
Trong một cuộc phỏng vấn riêng rẽ với hãng tin Sky News, ông Dasits nói rằng chính phủ Tây Ban Nha sẽ không sử dụng vũ lực để ép ông Puigdemont ra khỏi văn phòng làm việc.
"Nếu các bạn nghĩ rằng chúng tôi sẽ ngăn chặn họ tới văn phòng làm việc bằng vũ lực, thì chúng tôi chắc chắn sẽ không làm như vậy" - ông Dastis khẳng định.
Ngoại trưởng Tây Ban Nha cũng bày tỏ hy vọng rằng sau khi người đứng đầu lực lượng cảnh sát Catalan, ông Josep Lluis Trapero, từ chức, lực lượng cảnh sát khu vực này sẽ cam kết trung thành với chính quyền Madrid. Được biết, người đứng đầu lực lượng này mới được chính quyền Madrid chỉ định là ông Ferran Lopez, một sỹ quan cấp cao trong lực lượng.
"Chúng tôi tự tin rằng lực lượng Mossos dưới quyền quản lý mới sẽ tỏ ra trách nhiệm hơn" - ông Dastis nói, thêm rằng sau khi có lãnh đạo mới, lực lượng cảnh sát xứ Catalan sẽ làm mọi thứ có thể để đảm bảo trật tự và hòa bình ở Catalonia.