Tây Ninh: Bứt phá “cửa ngõ chiến lược” vùng sông Mê Kông

Từ lợi thế vị trí đến động lực tăng trưởng vùng

PV: Thưa ông, thế mạnh đặc thù nhất của tỉnh Tây Ninh hiện nay là gì, và đâu là yếu tố tạo nên sự khác biệt của tỉnh trong khu vực?

Ông Phạm Tấn Hòa: Tỉnh Tây Ninh hiện nay có diện tích 8.500 km², dân số 3,2 triệu người; tiếp giáp với TPHCM từ hướng Đông sang Tây; đường biên giới với Campuchia khoảng 369 km; mở ra không gian kinh tế từ biên giới đến cửa biển. Quy mô nền kinh tế đứng thứ 10 cả nước, kết nối vùng Đông Nam bộ với Đồng bằng sông Cửu Long, gắn trục hành lang kinh tế xuyên Á mở ra cửa ngõ giao thương quốc tế. Hạ tầng giao thông kết nối liên vùng, liên tỉnh ngoài ra các cảng sông, cảng biển hiện có như cảng quốc tế Long An, cảng Bourbon; 4 cửa khẩu quốc tế là: Mộc Bài, Bình Hiệp, Xa Mát, Tân Nam là thế mạnh trong phát triển khu kinh tế cửa khẩu… sẽ biến Tây Ninh thành một trung tâm logistics sôi động, mở ra thời cơ bứt phá trong hợp tác kinh tế, thương mại biên giới và logistics quốc tế.

Cùng với lợi thế về địa kinh tế, nội bộ tỉnh Tây Ninh đoàn kết thống nhất, khát vọng vươn lên là nền tảng vững chắc cho sự phát triển; môi trường đầu tư của tỉnh luôn được cải thiện, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) luôn nằm ở top đầu cả nước trong nhiều năm liền, niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và xã hội ngày càng được củng cố. Một trong những yếu tố tạo nên sức hút của Tây Ninh chính là môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và thân thiện. Tỉnh luôn kiên định phương châm “Thành công của doanh nghiệp là thành công của tỉnh”, đồng thời đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phát triển dịch vụ công trực tuyến, xây dựng chính quyền số và duy trì đối thoại thường xuyên với cộng đồng doanh nghiệp. Theo báo cáo chỉ số PCI năm 2024, Tây Ninh đứng thứ 3 toàn quốc và xếp thứ 2 về cải cách nổi bật sau 20 năm triển khai PCI. Đây là minh chứng rõ ràng cho quyết tâm kiến tạo môi trường đầu tư an toàn, hiệu quả, thu hút nhiều doanh nghiệp quốc tế lựa chọn Tây Ninh như một điểm đến đầu tư tin cậy, sinh lợi để mở rộng sản xuất, phát triển thị trường và gắn bó lâu dài.

Du lịch tâm linh núi Bà Đen cùng các di sản văn hóa - sinh thái là lợi thế hiếm có. Xin ông cho biết, tỉnh Tây Ninh sẽ làm gì để đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có thương hiệu quốc gia và quốc tế?

- Có thể nói, tỉnhTây Ninh là địa phương có lợi thế về du lịch văn hóa, tâm linh với Khu du lịch Núi Bà Đen, nơi được đánh giá là điểm du lịch văn hóa, tâm linh thu hút đông khách du lịch của tỉnh. Tây Ninh và tỉnh Long An cũ sau sáp nhập mở ra nhiều cơ hội tốt cho việc tái cấu trúc ngành du lịch theo hướng bền vững, hiện đại và quy mô để hình thành các sản phẩm du lịch mới, đa dạng, phong phú và hấp dẫn, với những địa điểm du lịch sinh thái, tâm linh nổi tiếng như: Trung ương Cục Miền Nam, Vườn Quốc gia Lò Gò - Xa Mát - Vườn di sản Asean, Tòa thánh Cao Đài, Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen, Làng Nổi Tân Lập, khu sinh thái Đồng Tháp Mười, hồ Dầu Tiếng... Ngoài ra, tỉnh Tây Ninh cũng có lợi thế về di sản văn hóa phong phú gồm 223 di tích được xếp hạng (di sản văn hóa vật thể); 16 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó 1 di sản văn hóa văn hóa phi vật thể nhân loại (nghệ thuật Đờn ca tài tử)… Những lợi thế này sẽ giúp du lịch trở thành mũi nhọn kinh tế thời gian tới.

Với đường biên giới dài và nhiều cửa khẩu quốc tế, tỉnh Tây Ninh sẽ tiếp tục phát huy vai trò “cầu nối thương mại” với Campuchia và tiểu vùng sông Mekong như thế nào, thưa ông?

- Với vị trí địa lý đặc biệt và đường biên giới dài tiếp giáp 3 tỉnh Svay Rieng, Tboung Khmum, Prey Veng của Vương quốc Campuchia, Tây Ninh giữ vai trò trọng yếu trong phát triển kinh tế biên mậu và hợp tác khu vực. Tỉnh hiện có 21 cửa khẩu, gồm 4 cửa khẩu quốc tế (Mộc Bài, Xa Mát, Tân Nam, Bình Hiệp), 4 cửa khẩu chính (Chàng Riệc, Kà Tum, Phước Tân, Mỹ Quý Tây) và 13 cửa khẩu phụ, trong đó 4 cửa khẩu đã được bố trí đầy đủ lực lượng chuyên ngành để quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu và giao thương hàng hóa. Cùng với 3 khu kinh tế cửa khẩu trọng điểm là (Long An, Mộc Bài, Xa Mát). Tây Ninh đang từng bước phát huy lợi thế biên giới để trở thành trung tâm kết nối thương mại, dịch vụ và logistics giữa Việt Nam với Campuchia cũng như khu vực tiểu vùng sông Mê Kông. Đây chính là nền tảng quan trọng giúp Tây Ninh vươn lên trở thành cửa ngõ giao thương năng động của vùng Đông Nam bộ.

Đặc biệt ngày 11/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1126/QĐ-TTg về phê duyệt quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh đến năm 2045. Theo đó, Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài của tỉnh Tây Ninh được xác định là vùng động lực phát triển mới, có vai trò quan trọng trong kết nối thương mại giữa Việt Nam, Campuchia và khu vực ASEAN. Với định hướng trở thành cực tăng trưởng kinh tế có tầm khu vực và quốc tế, Mộc Bài sẽ được đầu tư phát triển đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, đô thị và dịch vụ, hướng đến mô hình công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp xanh và đô thị thông minh. Đây cũng sẽ là trung tâm logistics, thương mại, tài chính và cảng trung chuyển container quốc tế của vùng Đông Nam bộ, góp phần thúc đẩy lưu thông hàng hóa và giao thương quốc tế. Song song đó, khu kinh tế Mộc Bài giữ vai trò quan trọng về quốc phòng - an ninh, gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ chủ quyền biên giới, qua đó khẳng định vị thế Tây Ninh là cửa ngõ chiến lược và cầu nối phát triển trong tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng.

Tháng 9/2025, tỉnh Tây Ninh đã phối hợp với Bộ Công thương và Bộ Thương mại Campuchia tổ chức Hội nghị thúc đẩy hợp tác thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia, với sự tham dự của đại diện các Bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp hai nước. Hội nghị làm việc xoay quanh các chủ đề trọng tâm: Định hướng phát triển thương mại biên giới, cải thiện thủ tục xuất nhập khẩu, tăng cường hợp tác sản xuất - phân phối và phát triển logistics nhằm nâng cao hiệu quả kết nối thị trường giữa Việt Nam và Campuchia. Nhiều doanh nghiệp, hiệp hội và hệ thống phân phối hai nước đã chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp hợp tác cụ thể để mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu hàng tiêu dùng, nông - lâm - thủy sản. Bên lề hội nghị, khoảng trên 30 gian hàng trưng bày sản phẩm của doanh nghiệp Campuchia và Việt Nam, góp phần quảng bá sản phẩm, kết nối giao thương và khẳng định vai trò của Tây Ninh là cầu nối kinh tế quan trọng giữa Việt Nam với Campuchia và khu vực tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng.

Thu hút đầu tư chọn lọc, hướng tới tăng trưởng xanh

Trong thu hút đầu tư, tỉnh Tây Ninh sẽ ưu tiên thu hút lĩnh vực nào, thưa ông?

- Trong giai đoạn tới, tỉnh Tây Ninh xác định rõ các lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư, phù hợp với định hướng phát triển bền vững, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và xu thế công nghệ hiện đại. Lĩnh vực công nghiệp: Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp số, trí tuệ nhân tạo, công nghiệp hỗ trợ, chế biến chế tạo như: Sản xuất linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, công nghiệp bán dẫn, công nghiệp dược phẩm và thiết bị y tế, công nghệ sinh học.

Về lĩnh vực đô thị, thương mại, dịch vụ và du lịch: Khuyến khích đầu tư phát triển các khu đô thị phức hợp, trung tâm thương mại, dịch vụ vui chơi giải trí cao cấp, đặc biệt là mô hình biệt thự nghỉ dưỡng kết hợp sân golf tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, chú trọng phát triển dịch vụ logistics, cảng biển, tài chính, xuất nhập khẩu, kinh tế biên mậu và các loại hình du lịch thế mạnh của tỉnh như: Du lịch sinh thái, du lịch văn hóa - lịch sử gắn với danh thắng núi Bà Đen và các di tích quốc gia.

Về lĩnh vực nông nghiệp: Tỉnh tập trung thu hút đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển mô hình nông nghiệp công nghệ cao kết hợp với du lịch sinh thái. Đối với lĩnh vực năng lượng, tỉnh Tây Ninh ưu tiên các dự án năng lượng xanh, năng lượng tái tạo nhằm bảo đảm phát triển bền vững và thân thiện với môi trường.

Định hướng 5 năm tới, tỉnh Tây Ninh đặt mục tiêu trở thành trung tâm nào của vùng và kỳ vọng đạt được những thành tựu cụ thể để khẳng định vị thế riêng?

- Tỉnh Tây Ninh có lợi thế đặc biệt về địa kinh tế, tạo điều kiện kết nối Vùng Đông Nam bộ với vùng Đồng bằng sông Cửu Long, gắn với trục hành lang kinh tế xuyên Á. Từ những lợi thế này, tỉnh Tây Ninh phấn đấu đến năm 2030 nằm trong Top 10 địa phương có nền kinh tế phát triển năng động hàng đầu cả nước, trở thành trung tâm kết nối chiến lược giữa vùng Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, là đầu mối giao thương chiến lược với Campuchia. Có thể nói tỉnh Tây Ninh sẽ phát triển toàn diện trên 3 lĩnh vực công nghiệp hiện đại, dịch vụ cảng, biên mậu và nông nghiệp công nghệ cao. Để đạt được mục tiêu trên, trong giai đoạn 2026 - 2030; tỉnh nỗ lực đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế từ 10 - 10,5%, quy mô kinh tế số đến năm 2030 đạt 30% GRDP; thu ngân sách tăng 50%; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 94 triệu đồng; phấn đấu đến năm 2030 toàn tỉnh có trên 57.000 doanh nghiệp, đóng góp trên 60% vào GRDP; không còn hộ nghèo, đạt bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân... Phấn đấu đến năm 2030, người dân Tây Ninh có cuộc sống phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Trân trọng cảm ơn ông!